ماه رمضان در استان سمنان حال و هوایی دیگر برای مردم استان سمنان دارد، در کنار رنگین‌کمان غذاهای محلی در سفره‌های افطار و سحری به چشم میخورد، مجموعه‌ای از مراسم و آئین‌های رمضانی هم هستند که در طول این ماه ، معنویت را به خانه‌های مردم کویرنشین دیار قومس هدیه می‌کنند.
پخت و توزیع آش رشته، حلیم، دادن افطاری‌های نذری، روزه‌های كله گنجشكی، قرائت قرآن كریم و بیدار كردن همسایگان به هنگام سحر از جمله آداب و رسوم ماه رمضان در گذشته بوده‌است كه اكنون برخی از آنها همچنان پا بر جاست.
سنت حسنه بیدار كردن همسایگان در سحرهای ماه مبارك رمضان به عنوان یكی از آداب مرسوم در این شهر است.
در گذشته عمده غذای سحری مردم همان مانده شام و افطاری شامل آبگوشت، نیمرو و پلو، اشكنه و نظایر آن بود از دیگر غذای افطاری مردم روزه‌دار در سمنان شامل حلوا، آرد برنج، شعله‌زرد شیر برنج ،پنیر خیگی و سبزی ،كشك و بادمجان به صورت بورانی به همراه نان تازه و تخم مرغ عسلی بود كه خانواده‌ها از آن استفاده می‌كردند.
مردم استان سمنان به رسم اعتقاداتشان با نمک، آب و خرما افطار باز کرده و در وعده غذایی خود برای افطار با غذاهای سوپی، کوکو، نان‌های محلی، سبزی، پنیر و دیگر غذاهای محلی و برای وعده سحری نیز از غذاهایی، چون برنج و خورشت و گاهی ته چین و آبگوشت استفاده می‌کنند
در گذشته معمولا روزه‌داران پس از صرف افطار شام مختصری هم می‌خوردند كه شامل آبگوشت، كله‌پاچه، پلو، قلیه بادمجان و ... بود.
افطاری دادن معمولا در منازل، مساجد و تكایا انجام می‌شد و مهمانان روزه دار با غذاهای مختلف از جمله شیربرنج با دوشاب، نان و پنیر و سبزی و پلو پذیرایی می‌شدند.
یکی از شهروندان سمنانی می‌گوید: با وجود سایه کرونا بر زندگی مردم، تاثیراتی هم در ماه رمضان بجا گذاشته است اگرچه حس و حال ماه رمضان و افطاری دادن در برخی مساجد کمرنگ‌تر شد، اما شهروندان سمنان با پخش نذورات با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در درب منازل، رسوم این ماه را زنده نگه داشته اند.
یك محقق مسایل عشایری می گوید: در جوامع عشایری این استان اذان گفتن در هر شامگاه و سحر از رسومی بود كه توسط برخی افراد اجرا می‌شد.
دادن افطاری با استفاده از مواد غذائی عشایری را از دیگر آداب عشایر در این ماه است و خانواده‌ها با توجه به وضعیت اقتصادی نسبت به آن اقدام می‌كردند.
در برخی نقاط تهیه اقلامی، چون شیر برنج، فرنی، شله زرد، حسّو (در شهر شاهرود)، لرزان (شاهرود، دامغان)، آروشه و حلوای آروشه (سمنان و توابع مبادرت می‌کنند؛ در شهرستان دامغان پخت کشمش پلو برای اولین شب ازماه مبارک رمضان مرسوم است.
از رسوم سمنان در ماه مهمانی خدا ، خرد کردن سنگ نمک، شکستن قند، خرد کردن آجر برای مهیا ساختن پودر شستشوی ظروف، خشک‌کردن بادمجان و سبزی برای تهیه غذاست.
از دیگر آئین هایی که هنوز هم در برخی روستا های استان از جمله سطوه، خارتوران و تویه دروار در مبارک رمضان صورت می گرفت آئین پروار کشان است پروارکُشان یعنی کشتن گوسفند و بره پرواری برای تهیه انواع غذاها رایج است.
یکی از رسوم ماه رمضان در میامی است که صرف آن همراه با خانواده و یا توزیع آن در بین افراد به‌خصوص در نخستین افطار ماه میهمانی خدا است
در کنار این مراسم، آئین و غذاها و نان‌های محلی یک فاکتور دیگر هم در ماه رمضان وجود دارد که برای ما همیشه خاطراتش شیرین بوده است و آن هم رفتن بر سر مزار بزرگان و آشنایان که امروز در بین مان نیستند ودل‌های مردم استان سمنان همیشه با آنانی است که سال گذشته در بین ما و در سر همین سفره‌های اطعام افطار بودند و امسال جایشان سبز است.
گزارش از سیده نسترن حسن آبادی
