یکی از جذابیت‌های مهم گردشگری در قزوین خوراکی‌های لذیذ و منحصربه‌فردی هستند که توسط بانوان و زنان هنرمند دیار مینودری طبخ شده و همواره سبب لذت مردمان مینودری و گردشگران و مسافران به این کهن دیار می‌شوند.

زنان هنرمند قزوینی با پختن این خوراکی‌ها به نوعی آداب و رسوم قدیمی خود را حفظ می‌کنند. اما بدون شک در میان این خوراکی‌ها شیرینی‌های سنتی قزوین حرف اول را می‌زنند.

شیرینی‌هایی که نقش‌آفرین اصلی محافل قزوینی‌ها در روز‌های نوروز هستند و با تنوع چشمگیر خود نشان از فرهنگ تغذیه‌ای مردم این سرزمین دارند.

شیرینی‌هایی که برخی از آن‌ها مانند باقلوای سنتی یا نان نخودی امروز شهرت جهانی پیدا کرده‌اند؛ اما به نظر می‌رسد در تبلیغ و ترویج هنر شیرینی‌پزی در قزوین هنوز کار‌های انجام‌نشده زیادی باقی مانده است.

قتلمه و کوکا؛ شیرینی‌های نوروزی بویین‌زهرا

علی خلج‌طایفه مورخ قزوینی گفت: این شهرستان با توجه به ماهیت باستانی و تاریخی خود صاحب سنت‌های اصیلی در طبخ انواع شیرینی سنتی است که برخی از آن‌ها در طول تاریخ فراموش شده و از میان رفته‌اند.

به گفته خلج‌طایفه مردم بویین‌زهرا در روز‌های نزدیک به عید شروع به پختن شیرینی‌های خانگی می‌کنند و با استفاده از آرد، تخم مرغ و شکر به عنوان مواد اصلی شیرینی‌های سنتی مخصوص به نام‌های «قتلمه» و «کوکا» درست می‌کنند.

شیرینی‌های خانه‌پز قزوینی

یک پژوهشگر فرهنگ عامه مردم قزوین هم پختن شیرینی خانگی را از کار‌های خانم‌های قزوینی در روز‌های نزدیک به تحویل سال بیان کرد.

او گفت: یکی از شغل‌های سنتی قزوین قدیم که امروز به عنوان شهرت برخی قزوینی‌ها دیده می‌شود، «خانه‌پز» نام داشت. کار افراد خانه‌پز پختن شیرینی خانگی و فروختن به خانواده‌های متمول بود.

یوسف­‌گمرکچی «اتابکی» و «حاج کریمی» را در زمره شیرینی‌های سنتی قزوین در ایام نوروز برشمرد.

این ۲ شیرینی به نام کسانی که روش تهیه و پخت آن‌ها را ابداع کردند، نامیده می‌شوند. ضمن اینکه در روزگار قدیم قنادی به سبک امروزی وجود نداشت و تمامی انواع شیرینی‌های سنتی قزوین مانند «باقلوا لوزی»، «پادرازی»، «نان چایی»، «نان برنجی»، «شیرینی پسته‌ای»، «نان نخودی» و «کسمه» در خانه‌ها پخته می‌شدند.

۱۴ نوع شیرینی سنتی در قزوین تولید می‌شود

نصرالله حیدری روشی رئیس اتحادیه قنادان و شیرینی‌فروشان استان قزوین گفت: یکی از ویژگی‌های شیرینی سنتی قزوین این است که اندازه آن‌ها به نسبت سایر شیرینی‌ها کوچک‌تر است و به این ترتیب اگر در مصرف آن زیاده‌روی نشود، عارضه یا بیماری برای افراد ایجاد نمی‌کند.

حیدری روشی گفت: با توجه به اینکه در تهیه این شیرینی از موادی مانند بادام، پسته، پودر هل، زغفران، شربت قوام‌یافته و شیر استفاده می‌شود، این شیرینی سنتی یکی از مغذی‌ترین و در عین حال یکی از گران‌ترین شیرینی‌ها در کل جهان است؛ به طوری که اعلاترین نمونه آن کیلویی یک میلیون تومان و بیشتر هم قیمت می‌خورد.

او گفت: در کنار باقلوا لوزی نان پسته‌ای یا نازک هم یکی از شیرینی‌های سنتی مشهور قزوین در سطح کشور است که می‌توان گفت از نظر شهرت بعد از باقلوا لوزی قرار دارد. برای پختن این شیرینی سنتی معروف هم از موادی مثل آرد سفید، پودر قند، ماست، کره ذوب‌شده، پودر پسته، زعفران و کنجد استفاده می‌شود که یکی از شیرینی‌های بی‌نظیر ایرانی به حساب می‌آید.

حیدری روشی گفت: نان چرخی، اگردک، کیک شربتی و شیرینی اتابکی یا ولیعهدی هم ۴ شیرینی خوشمزه، لذیذ و کم‌شیرینی قزوین هستند که تا امروز کمتر به آن‌ها پرداخته شده. با این حال به نظر می‌رسد با توجه به تنوع شیرینی‌های سنتی در قزوین که به تنهایی به اندازه چند استان شیرینی سنتی دارد، باید بحث برندسازی این محصولات توسط مسئولان جدی گرفته شود.

به نظر می‌رسد که تهیه آثار چند رسانه‌ای مانند کلیپ‌های آموزشی و انتشار آن در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند نقش بزرگی در شناسایی بیشتر شیرینی‌های سنتی و قدیمی قزوین داشته باشد که اگرچه امروز برای بسیاری از مردم ایران آشنا هستند؛ اما هنوز برندسازی شیرینی قزوین به جایگاه واقعی خود در سطح کشور نرسیده و به همین خاطر باید طرح ایجاد شهرک شیرینی سنتی قزوین دوباره احیا شود.

منبع: تسنیم