بازار روز‌های آخر اسفند، حال و هوای دیگری دارد، از خودنمایی گل‌های بنفش و صورتی تا عطر شاخه‌های مریم و نرگسی که همه‌ی خیابان را گرفته اند، غروب که می‌شود گوشه‌ی خیابان‌ها جایی برای پارک خودرو‌ها پیدا نمی‌شود و پیاده رو‌ها هم جای سوزن انداختن ندارند، ساز و آواز عمو نوروز و پسرک آکاردئون نواز هم شور دیگری به بازار شب عید داده است.

یک طرف بساط شال و روسری زنانه پهن است و طرف دیگر دستفروشی لباس‌های کودکانه را با ۳۰ درصد تخفیف می‌فروشد. نورپردازی‌ها و بادکنک آرایی‌های دم در مغازه‌ها هم نظر مشتری‌ها را به خودش جلب می‌کند، اما انگار هر چقدر هم تخفیف دهند، باز هم مردم قدرت خرید سال‌های قبل را ندارند بازار ماهی فروش‌ها هم خالی‌تر از سال‌های قبل است.

تور خالی، تورم زیاد

از بازار میوه و تره رد می‌شویم تا سری به بازار ماهی فروش‌ها بزنیم، جلوی در هر مغازه‌ای ماهی‌ها کنار هم چیده شده اند و فروشنده‌ها بالای سرشان داد میزنند" ماهی تازه، قزل آلای پرورشی، قزل آلای دریایی، کفال و کپور تازه دارم بیا اینور بازار".

قیمت ماهی شب عید امسال ۲۵ تا ۴۰ درصد گران‌تر از پارسال است ماهیان ریز و درشت قیمت متفاوتی دارند، اما ماهی مناسب بسبزی پلو کمتر از ۱۰۰ هزار تومان پیدا نمی‌شود، ماهی سفید ۱۳۰ هزارتومان، ماهی کفال هم پیدا نمی‌شود اگر موجودی داشته باشند هم قیمت با ماهی سفید است، ماهیان پرورشی هم از ۵۰ هزار تومان تا ۷۰ هزار تومان چیزی دو برابر قیمت یک کیلوگرم مرغ، تعدادی از فروشنده‌ها می‌گویند: کاهش میزان صید مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت است که باعث شده میزان عرضه از تقاضا خیلی کمتر باشد.

یکی از مغازه داران بازار ماهی فروش‌ها که انگار سالهاست خانوادگی از صید تا فروش در کار ماهی اند و روزی شان را از کف دریا می‌گیرند، می‌گوید: صیادی که با تسهیلات ۱۸ درصدی ادواتش را تهیه می‌کند، وقتی صید خوبی هم نداشته باشد چگونه می‌تواند ماهی را با قیمتی که برای خریدار هم به صرفه باشد به بازار عرضه کند.‌


می‌گوید: بازار ماهی هم مثل خیلی از بازار‌های دیگر بر و بیای سال‌های قبل را ندارد و تقاضا کمتر شده است، اما با وجود گرانی، اما برخی مردم هنوز هم به سنت پختن سبزی پلو و ماهی در شب تحویل سال پایبند هستند و همین برای شلوغی این بازار کافیست.

یکی دیگر می‌گوید: قیمت ماهی سه برابر قیمت مرغ است، به همین دلیل مصرف ماهی در سفره ایرانیان بسیار کمتر از سال‌های گذشته است.

چرا سبزی پلو با ماهی شب عید؟

شاید برای شما هم سوال باشد که چرا از میان صد‌ها غذای رنگارنگ با پختن سبزی پلو و ماهی در شب عید به استقبال سال نو می‌رویم. جا گرفتن این غذا در سنت و فرهنگ ایرانی‌ها ریشه در باور‌های قدیمی دارد.

برخی‌ها معتقدند خوردن ماهی علاوه بر آنکه بهانه‌ای است تا سال جدید را با انرژی و جنب و جوش آغاز کنیم، ریشه در داستان حضرت سلیمان و یافتن انگشتر در شکم ماهی دارد.

روزی انگشتر سلیمان نبی به دست دیوی افتاد که خود را به شکل او درآورده بود و جای او بر تخت سلطنت نشست، دیو برای آنکه مبادا انگشتر دوباره به دست سلیمان برسد، آن را در دریا انداخت، مدتی بعد سلیمان نبی درحالیکه بعد از ماهیگیری از همان دریا، شکم یکی از ماهی‌ها را شکافته بود، خاتم گمشده را در آن دید و پس از آن مردم نیز به حقیقت پی بردند، دیو را در سیزده نوروز از تخت سلطنت پایین کشیدند و سلیمان را با خاتم در دستش به شهر برگرداندند و گفتند، چون حضرت سلیمان انگشتر خود را در شکم ماهی پیدا کرد پس ما ماهی می‌خوریم به امید اینکه حقیقت را بیشتر درک کنیم.


اما بسیاری دیگر معتقدند اجزای سبزی پلو با ماهی هر کدام داستان جداگانه‌ای دارد، ایرانی‌ها اعتقاد داشتند سبزی نشانه خرمی و شادی است و در شب عید باید غذایی سبز بخورند، از سویی دیگر ماهی را نیز نشانه ثروت و فراوانی می‌دانستند و برنج را نشانه برکت به همین دلیل با ترکیب این سه ماده غذایی سبزی پلو با ماهی شب عید مصرف می‌کردند تا سال جدید برای آن‌ها خرمی و شادی، ثروت و فراوانی و برکت به همراه داشته باشد

امید صیادان به آشتی دریا در سال نو

فصل صید امسال از نیمه‌ مهر ماه آغاز شد، اما امسال خزر برای صیادان آنطور که باید سخاوت نداشت و ماهیان کمتر از سال‌های قبل در تور صیادان افتادند.

یکی از صیادان پره که در ساحل بابلسر چشم امید به برکت دریا بسته است، می‌گوید: چند روزی است تورهایمان را از دریا خالی بیرون می‌کشیم و آخر سالی روزی ما کم و معیشتمان سخت شده است.

آمار صید امسال را که از اسحاقی مدیرکل شیلات مازندران جویا می‌شویم، می‌گوید: سرانه صید امسال تا بیستم اسفند قریب به ۱۲ هزار و ۶۰۰ تن بود که در مقایسه با سال گذشته ۲۹ درصد کاهش داشت.

تور‌های امید صیادان انگار در امواج خشم آلود دریا غرق شده اند، امواج طوفانی که در کاهش میزان صید بی تاثیر نیستند.

اسحاقی ادامه می‌دهد: کاهش دمای آب و افزایش روز‌های سرد باعث شد صیادان امسال هم مانند پارسال صید خوبی نداشته باشند، چون ماهی‌ها وقتی دمای آب پایین می‌آید به اعماق دریا می‌روند، درحالیکه تور‌های پره ۲۰ متر ارتفاع دارند و همین کافیست تا ماهی از تور ماهی گیر دور شود.

با گرم شدن هوا در روز‌های پایانی سال و فرارسیدن فصل تخم ریزی ماهیان سفید، صیادان به آشتی دریا با خودشان امیدوار هستند سازمان شیلات کشور تصمیم گرفته است فصل صید ماهیان استخوانی از دریای خزر همانند سال‌های گذشته فعلا تا پانزدهم فروردین سال آینده ادامه داشته باشد تا شاید در این دو هفته باقی مانده دریا با صیادان کمی مهربان‌تر باشد.