اسلحه‌های انفرادی از جمله تجهیزات و تسلیحات مورد استفاده در نبرد‌های گوناگون به ویژه در حوزه تن به تن هستند. این نوع از تسلیحات از دیرباز مورد استفاده قرار گرفته و در نبرد‌های مختلف نقش ایفا کرده‌اند. تاثیرگذاری اسلحه‌های انفرادی را باید این گونه تصویر کرد که قدرت و کارایی آن‌ها از مولفه‌های اصلی شکست یا پیروزی در نبرد‌ها هستند.  

نیرو‌های پیاده در تیپ‌های مختلف اعم از ویژه، نیروی مخصوص، کماندویی و سایرین در صورت دارابودن اسلحه‌های قوی در نبرد‌ها می‌توانند به پیروزی برسند. بررسی‌ها نشان می‌دهد هر وقت تسلیحات و تجهیزات قوی و کارا بوده، پیروزی نیز در پی آن حاصل شده است.  

انواع مختلف اسلحه‌های انفرادی در جهان طراحی و ساخته شده، ژ-۳، انواع مختلف کلاشنیکف و ام پی ۵ جزو معروف‌ترین این سلاح‌ها هستند.

نیرو‌های مسلح ایران که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی جزو کاربران سلاح‌های خارجی در همه زمینه‌ها بودند، پس از پایان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس دست به طراحی و تولید تسلیحات و تجهیزات بومی زدند. یکی از حوزه‌ها، اسلحه‌های رزم انفرادی بودند. این اسحله‌ها به نیرو‌های عمل‌کننده اجازه می‌دهند تا به راحتی از خود دفاع کنند.

توسعه سلاح‌های انفرادی به خصوص سلاح‌های هجومی برای نیرو‌های پیاده چندین سال است که به صورت جدی و هدفمند در نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران دنبال شده و تا امروز سلاح‌هایی، چون خیبر و ذوالفقار پا به میدان گذاشتند تا جایگزین سلاح‌های قدیمی شوند.

تولید سلاح‌های انفرادی بومی یک اهمیت دیگر نیز دارد و آن، تغییر تاکتیک‌هایی است که در میدان‌های رزم به وجود آمده. در حال حاضر تمامی نیرو‌های نظامی جهان از تاکتیک نبرد نامتقارن استفاده می‌کنند که در آن یک گروه کوچک پیاده نظام، اما تا دندان مسلح به عمق خاک دشمن نفوذ کرده و مشغول نبرد می‌شود، این راهبرد باعث زمین‌گیر شدن دشمن در خاک خودش می‌شود، اما یک مزیت دیگر هم دارد که پایین آمدن هزینه‌های آموزش و تامین تجهیزات در دراز مدت است.

در ادامه چند نمونه از این اسلحه‌های بومی را معرفی می‌کنیم.

اسلحه خیبر

خیبر یکی از سلاح‌های بومی ساخت وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح است که در سال ۱۳۸۱ رونمایی و به یگان‌های کاربر تحویل داده شد.

جرم اسلحه: ۳/۷ کیلوگرم.

نواخت تیر: ۸۰۰ تا ۸۵۰ تیر در دقیقه.

برد مؤثر: ۴۵۰ متر.

برد نهایی: ۲۵۰۰ متر.

سرعت خروج گلوله از لوله: ۹۰۰ تا ۹۵۰ متر بر ثانیه.

نوع کالیبر: ۵/۵۶ میلی‌متر.

نوع گلوله در خشاب: ۲۰ و ۳۰ تیر.

وضعیت: تک تیر، ۳ تیر و رگبار.

مزیت‌ها: سبک بودن، ظرفیت حمل دو برابر گلوله نسبت به اسلحه‌های کالیبر ۷/۶۲ میلی‌متری، مزیت کارکرد، طراحی ارگونومیک، کاهش نیروی عقب نشینی و افزایش دقت تیراندازی، صدای کم در هنگام تیراندازی و طراحی سه نوع لوله ۶۸۰، ۷۳۰ و ۷۸۰ میلی‌متری و امکان شلیک ۳ گلوله پس از هر بار کشیدن ماشه.

اسلحه ذوالفقار

ذوالفقار نیز از دیگر سلاح‌هایی است که این امکان را دارد تا توسط یگان‌های واکنش سریع و تکاور استفاده شود.

طول: حدود ۸۵۰ میلی‌متر.

وزن اسلحه: ۳/۵ تا ۳/۸ کیلوگرم.

نوع کالیبر: ۵/۵۶ و ۷/۶۲ میلی‌متر.

سرعت نواخت تیر: ۵۵۰ الی ۶۵۰ گلوله در دقیقه.

سرعت دهانه: ۷۰۹ متر بر ثانیه.

نوع گلوله در خشاب: ۲۰ تیر.

ویژگی خاص: قابل تغییر بودن لوله و کالیبر سلاح، توان تیراندازی با تمام گونه‌های مهمات سلاح انفرادی موجود در کشور، احتمال کم‌تر گیر کردن سلاح، استفاده همزمان از دو خشاب، قنداق تاشو، ریل‌ها در اطراف بدنه امکان نصب هرگونه تجهیزات جانبی، استفاده از دو روش برای نشانه روی به سوی اهداف و قابلیت استفاده در ماموریت‌های ویژه.

اسلحه مصاف

مصاف از انواع متنوع سلاح‌های انفرادی ساخت وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح است که سال گذشته نیز نسل دوم آن نیز رونمایی و به نیروی زمینی ارتش تحویل داده شد.

وزن: بدون خشاب، ۳ کیلوگرم و با خشاب، ۳ کیلو و ۲۰۰ گرم.

نوع کالیبر: ۵/۵۶ میلی‌متر و ۷/۶۲.

نوع خشاب: ۲۰ و ۳۰ تیر.

نواخت تیر: ۷۰۰ الی ۱۰۲۵ گلوله در دقیقه.

برد موثر: ۳۵۰ متر.

سرعت دهانه گلوله: ۸۵۰ الی ۹۵۰ متر بر ثانیه.

سرعت شلیک گلوله: ۹۰۰ متر بر ثانیه.

نوع گلوله: ترکشی.

تعداد خان گلوله: ۶ خان راست‌گرد.

ویژگی‌ها و مزیت‌های خاص: سبک بودن، وجود ریل‌های مختلف برای نصب انواع تجهیزات، عمر بالای لوله، قنداق تسلکوپی و قابلیت استفاده در ماموریت‌های کماندویی توسط نیرو‌های ویژه.