سردخانه‌های مازندران عجیب بوی پرتقال می‌دهند. ۴۰۰ هزار تن دایره‌های نارنجی شسته شده‌  برچسب خورده که آماده‌ی مصرف هستند.

بخشی از این پرتقال‌ها قرار است در سفر‌های کوتاه و بلند به استان‌های دیگر فرستاده شوند تا تقویم سال کهنه که به انتها نزدیک شد در سبد خرید شب عید مردم خودنمایی کنند.

سازمان تعاون روستایی امسال مباشر خرید این پرتقال‌ها و توزیعشان در ویترین عیدانه‌ی استان‌های مختلف است.

۱۶ هزار تن تامسون تنظیم بازاری در زنبیل استان‌های مختلف

میوه شب عید طبق دستورالعمل مصوب ستاد تنظیم بازار و شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی از باغداران و سردخانه داران خریداری می‌شود مرکبات هم یکی از میوه های تنظیم بازاری است که خرید آن همزمان با برداشت پرتقال‌ها در مازندران  آغاز شده بود و قرار است قیمت این محصول را در نوروز سروسامان دهد.

سری به یکی از سورتینگ‌های مرکز استان می‌زنیم. ده‌ها زن و مرد جوان و میانسال در محوطه‌ سورتینگ مشغول جدا کردن پرتقال‌های مرغوب  و چیدنشان در سبد‌های پلاستیکی هستند میانسال‌ها از سابقه‌ چندین و چند ساله شان در این سورتینگ می‌گویند و جوان‌تر‌ها از برکتی که از بر همین میوه‌ها به زندگیشان آمده است.

رحمانی مدیر سورتیگ در حالی که پرتقالی را از سبد یشمی رنگ برداشته و رو به ما گرفته و می‌گوید: مبنای سازمان تعاون روستایی برای انبار کردن پرتقال‌های تنظیم بازاری شب عید امسال، وزن ۱۹۰ تا ۳۲۰ گرم هر یک عدد پرتقال است و در حالیکه با چاقویی پرتقال را از وسط به دو نیم کرده، ادامه می‌دهد این میوه‌ها علاوه بر وزن استاندارد و ظاهر خوش آب و رنگشان، آب دار و شیرین هم هستند.

او می گوید: ذخیره سازی مرکبات کار گروهی است از باغدار شروع می شود و به ما می رسد و پس از انبارداری و جداسازی میوه های ریز و درشت در سبدهایی پراز ویتامین راهی بازار مصرف می شود.

رحمانی می گوید: قیمت خرید سر درختی پرتقال از باغداران، امسال ۸ تا ۹ هزار تومان بود که بعد از اضافه شدن هزینه‌های بسته بندی و حمل و نقل، ۱۳ هزار تومان کف کامیون ها تحویل مشتریان سایر استان ها که عموما سازمان تعاون روستایی هستند می شود.

چشم انتظاری پرتقال‌های تنظیم بازاری برای تعیین قیمت

حاتم نژاد رییس سازمان تعاون روستایی استان هم ما را در جریان سهمی که مازندران در تامین مرکبات نوروز ۱۴۰۱ کشور دارد، می‌گذارد و  می‌گوید: خرید ۲۸ هزارتن پرتقال برای عید سال آینده در دستور کار قرار گرفته که مازندران در مرحله اول ۱۶ هزار تن تامسون را از باغداران خریداری و در انبار‌های سازمان ذخیره کرده است.

او می گوید: پرتقال‌های مازندران امسال در زنبیل ۲۵ استان قرار گرفته اند و روزانه هزار تا هزار و ۵۰۰ تن به استان ها از جمله اصفهان، آذربایجان شرقی و غربی، خراسان رضوی، تهران و ... ارسال می شود و سازمان تعاون روستایی هر استان نیز میوه هایی که از ما تحویل گرفته است را در انبارهای خود نگهداری می کند برای عرضه به بازار شب عید.

حاتم نژاد می گوید: هنوز قیمت نهایی پرتقال شب عید مشخص نیست و اگر قیمت هر کیلوگرم پرتقال کمتر از ۱۳ هزار تومان باشد، این میوه‌ها در انبار برای ذخیره‌  بعد از عید باقی می‌مانند و اگر قیمت پرتقال در بازار بیشتر از ۱۳ هزار تومان باشد، پرتقال‌های تنظیم بازاری ۲۰ درصد ارزان‌تر از آن، روانه‌ میوه فروشی‌ها می‌شوند.

پرتقال هست، خیال بازار تا خرداد تخت

سال نو که متولد می‌شود، درختان زیباترین لباسشان را می‌پوشند، لباسی پر از شکوفه‌های سفید و صورتی، اما خبری از میوه‌های نوبرانه نیست. انبارداران مازندرانی، اما حواسشان به نیاز بازار برای سه ماه بعد از عید هم هست.

شعبانی رییس اتحادیه باغداران استان می‌گوید: امسال هم از مرکبات مازندران در انبار‌های فنی و سردخانه‌ها به خوبی مراقبت می‌شود تا اردیبهشت و خرداد هم بازار خالی از این میوه‌های ترش و شیرین نماند.

او می‌گوید ۴۰۰ هزار تن  پرتقال در انبار‌های مازندران ذخیره شده است تا هم نیاز روزانه بازار داخلی را تامین کند، هم به بازار‌های خارجی صادر شود و هم خشی دیگر تا بیستم اسفند به استان‌های مختلف فرستاده شوند تا عیدی مازندرانی‌ها برای نوروز ایرانی‌ها باشند و مابقی هم می ماند برای اردیبهشت و  خرداد سال آینده.

شعبانی گفت: نه تنها هیچ مشکلی  برای تامین مرکبات شب عید وجود ندارد بلکه مرکبات ذخیره شده در انبارهای مازندران ، میوه کل کشور را تا دو ماه بعد از شب عید هم تامین خواهند کرد.

هشدار قرمز برای میوه های نارنجی 

داستان میوه های در انبار مانده و ترس از فاسد شدن آن داستانی تکراری برای باغداران و انبار داران مازندرانی است، انبوه محصولاتی که انگار بر زمین مانده و از مسیر صادرات و مصرف‎ کننده داخلی خارج شده اند خطر تبدیل‌شدن به ضایعات را به کابوس هر ساله انبارداران تبدیل کرده است.

امسال هم گفته اند خطر فاسد شدن  ۵۰۰ هزار تن مرکبات بیخ گوش مازندرانی ها است و استان در نقطه بحرانی فساد مرکبات قرار دارد، درصد زیادی از مرکبات صادر نشده است، پایین بودن قیمت مرکبات هم سبب شده بخشی ازمرکبات به بازارهای داخلی نرسد و اگر این روند ادامه داشته باشد فاجعه بزرگی رقم می خورد.

قوانلو رئیس سازمان صمت مازندران می گوید: مرکبات مازندران پارسال مشتری های فراوانی داشت اما امسال برگشت خوردن برخی محصولات مانند کیوی ، کاهش ارزش لیر ترکیه ، ورود پرتقال های سوری به عراق و مشکلات نقل و انتقال ارز این بازار را متلاطم کرده است.

او می گوید: مشکلات معیشتی هم بر بازار داخلی مرکبات تأثیر گذاشته و موجب شده تازه‎ خوری پرتقال کمتر شود و این دو دلیل اصلی ماندن مرکبات مازندران در انبارها هستند.

قوانلو گفت: مشکلات صادرات احصا و برنامه‌ریزی هم شده است تا پایانه روماک فعال‌تر شود و سورتینگ‌داران هم بحث ذخیره‌سازی مناسب را در دستور کار قرار دهند تا بازار متعادل شود.

گل آلود کردن بازار با ترس تاریخی

بازرگانان مازندرانی که با تجربه سال قبل، چشم به افزایش صادرات مرکبات داشتند و پیش بینی می‌کردند تا ۲۵۰ هزار تن مرکبات را بتوان امسال به کشور‌های منطقه صادر کرد به هدف خود نرسیدند و حالا با انبوهی از مرکبات موجود در انبار‌ها مواجه شدند و حالا می‌ترسند از اتفاقی شوم که عیدانه آنان را به کابوس تبدیل کند، فاسد شدن همه مرکبات موجود در انبار.

شعبانی مدیر عامل اتحادیه باغداران مازندران می‌گوید: اینکه گفته می‌شود ۵۰۰ هزار تن مرکبات مازندران در انبار‌ها در حال تبدیل شدن به ضایعات است درست نیست، چون پرتقال‌های مازندران سالم، عاری از آفت و در انبار‌های فنی نگهداری می‌شوند و حداقل تا اردیبهشت ماه به راحتی در انبار‌ها قابل نگهداری هستند.


مدیر عامل اتحادیه باغداران مازندران می‌گوید: بازار پسند کردن مرکبات در آن سوی مرز‌ها از سال‌ها قبل در دستور کار قرار گرفت و تعداد سورتینگ‌ها و مراکز بسته بندی از ۲۰۰ به ۷۰۰ واحد و ظرفیت انبار از ۸۰۰ هزار تن به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن افزایش یافته است.‌

او می‌گوید: همه این موارد باعث شده ضایعات مرکبات از ۳۰ تا ۳۵ درصد یک دهه گذشته، امروز به کمتر از پنج درصد کاهش یابد.

او می‌گوید: با توجه به شرایط موجود دامن زدن به ترس فاسد شدن هزاران تن مرکبات، آشفتگی در بازار را بدنبال دارد و وضعیت موجود را به ضرر باغداران و به سود دلالان متشنج می‌کند.

شعبانی می‌گوید: امکان دارد بخشی از مرکبات که توسط واسطه‌ها به امید افزایش قیمت و کسب سود بیشتر در انبار‌ها نگهداری می‌شود فاسد شوند، اما حجم زیاد مرکبات با کیفیت بالا در سردخانه‌های مجهز و تحت شرایط فنی مناسب نگهداری می‌شوند که باید صیر کرد تا دید بازار برای مرکبات چه تصمیمی خواهد کرد.

گزارش از کوثر قیصری