یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، از درخواست این معاونت برای واردات ۲۰ هزار تن کاغذ به کشور خبر داده است. مسئله‌ای که در این میان مطرح می‌شود این است که آیا واردات این میزان کاغذ می‌تواند نیاز ناشران را در زمینه تامین کاغذ مورد نیاز برای انتشار کتاب هایشان تامین کند یا نه؟

رضا حاجی آبادی از ناشران کشور در این باره گفت: با توجه به اینکه دو سالی است کاغذ میان ناشران توزیع نشده واردات ۲۰ هزار تن کاغذ نمی‌تواند پاسخگوی نیاز ناشران برای انتشار کتاب هایشان باشد. آن هم در صورتی که بخواهند کاغذ را به تمام ناشران بدهند و تنها از گروه خاصی از ناشران حمایت شود.

دو نگاه تجاری و فرهنگی به صنعت نشر کشورمان وجود دارد. اگر مسئولان بخواهند صرفاً تجاری یا صرفا فرهنگی به این صنعت نگاه کنند کار اشتباهی است؛ باید ترکیبی از این دو نگاه به صنعت نشر باشد. کسانی که به دنبال انتفاع مادی هستند با نگاه تجاری و ژست فرهنگی به این صنعت وارد می‌شوند و از یارانه استفاده می‌کنند.

مدیرمسئول انتشارات هزاره ققنوس می‌گوید: اگر بحث حمایت دولتی را برای تمام ناشران کنار بگذارند در ندادن کاغذ به ناشران مساوات برقرار می‌شود؛ به هر شیوه‌ای بخواهند کاغذ در اختیار ناشران بگذارند حتی الان که در سایت ثبت و به ناشر اعطاء می‌شود باز هم ناشران خصوصی از این مسئله راضی نیستند، چون کاغذ به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.

هم اکنون روی قیمت کاغذ و تخفیف‌های کتاب هیچ نظارتی وجود ندارد. کتاب تنها کالایی است که قیمت آن پس از انتشار تغییر نمی‌کند. بنا به گفته حاجی آبادی ناشرانی هستند که به جای درج قیمت روی کتاب از لیبل استفاده می‌کنند. این کار اقدام نادرستی است. سایر محصولات فرهنگی از جمله نوشت افزار این ویژگی را ندارند و قیمتشان تغییر می‌کند. کتاب تنها محصولی است که به ناچار با همان قیمت زمان انتشار منتشر می شود و نمی‌توان قیمت کتاب را تغییر داد مگر اینکه چاپ جدید کتاب باشد.

مدیرمسئول انتشارات براق هم گفت: بازار نشر در این دو سال که با شیوع بیماری کرونا در کشور مواجه بودیم، وضعیت بسیار وخیمی را تجربه کرد. بسیاری از حرفه‌ها در مشاغل در کشور با رکود مواجه شدند این مسئله در زمینه کاغذ هم دیده می‌شود.

میزان انتشار کتاب تا امروز به بیش از ۹۶ هزار عنوان رسیده است. درصورتی که میزان تیراژ هر کتاب هزار نسخه باشد مجموع کتاب‌های منتشرشده به ۹۶ میلیون نسخه می‌رسد. به نظر می رسد، واردات ۲۰ هزار تن کاغذ تنها می‌تواند انتشار کتاب را تضمین کند و نیاز ناشران به کاغذ را تامین نمی‌کند.

امیری می‌گوید: اگر بخواهیم درخواست ۲۰ هزار تن کاغذ برای ورود به کشور را براساس میزان کتاب‌های منتشرشده در دوران کرونا بسنجیم میزان قابل توجهی نیست و نمی‌تواند کاغذ مورد نیاز ناشران را تامین کند. درصورتی هم که دچار رکود باشد ناشران ترجیح می‌دهند سرمایه شان را به صنعت نشر وارد نکنند و منتظر بمانند تا وضعیت نشر بهبود یابد.

بنابه گفته وی نوع کاغذ مصرفی ناشران متنوع است می‌توان برای تامین یک نوع کاغذ از ضایعات چوبی باقی مانده در کشاورزی و جنگل استفاده کرد. به این زودی نمی‌توانیم به استاندارد‌های جهانی در زمینه تولید کاغذ برسیم، اما می‌توان با حمایت از کارخانه‌های واقع در کنار اروند رود نیازکشور به کاغذ را تامین کرد. با این اقدام در دو سه سال آینده می‌توانیم علاوه بر تامین نیاز کشور به این محصول نیاز کشور‌های همسایه را به کاغذ تامین کرد.

جمعیت کره جنوبی که در زمینه تولید کاغذ فعالیت می‌کند یک چهارم جمعیت کشورماست از این رو با سرمایه گذاری در زمینه کاغذ که حالت رقابتی ندارد می‌توانیم بخشی از نیاز ناشران به کاغذ را تامین کنیم. با این روش هم از کارخانه‌های تولید کاغذ حمایت می‌شود هم هرسال میلیون‌ها دلار به واردات کاغذ اختصاص داده نمی‌شود.

تا زمانی که حرف از واردات چند میلیون دلار کاغذ درمیان باشد وضعیت به همین صورت باقی می‌ماند. درصورتی که دولت هرسال یک میلیون دلار در زمینه حمایت از کارخانه‌های کاغذ کنار بگذارد می‌توان پس از دو سه سال بخشی از مصارف داخلی و کشور‌های خارجی را تامین کرد. پس از مدتی با توجه به تجربیاتمان در زمینه تولید کاغذ می‌توانیم در ردیف کشور‌های صادر کننده کاغذ قرار بگیریم. این موضوعات را مدیرمسئول انتشارات براق در جلساتش با مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درمیان گذاشته بود.