به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، وقتی مسیر آق‌قلا- گمیشان را طی می‌کردیم خورشید در حاشیه صحرا مانند توپی بزرگ و بدون گرما آرمیده بود. در ماه اول زمستان هنوز از باران و برف خبری نیست. آن چه می‌دیدیم زمین خشک بود و صدای آرامی که نجوا می‌کرد: رحم ایله ییپ یاغمور یا غدیر سلطانیم (ای خدا بر ما رحم کن و باران را بباران).

حاج الیاس رمق ایستادن ندارد. در ۶۵ سالگی دیدن زمین بی آب و علف، نای حرکت را از او گرفته و فقط با تکیه بر چوبدستی‌اش به سختی می‌تواند روی پاهایش بایستد.

نان و زندگی‌اش را از زمین آبا و اجدادی اش در می‌آورد، اما امسال آسمان خیال باریدن ندارد و با این حال و روز آسمان، امکان باروری بذر‌های پاشیده شده نیست.

تغییر اقلیم از مدت‌ها قبل آثار و نشانه‌های خود را در گلستان نشان داد که یکی از آن ها، سر ناسازگاری طبیعت برای باریدن است.

تا همین جای کار که چند ماه از آغاز سال زراعی جدید گذشته چند صد تن بذر محصولاتی مانند گندم، جو و کلزا در حدود یک چهارم از اراضی زراعی گلستان از خاک خارج نشده و هزاران بهره بردار و زارع مانند حاج الیاس که منبع رزقی جز این زمین‌ها ندارند نگران‌تر از همیشه چشم به سخاوت آسمان دوخته اند.

در محدوده شمال گلستان در آق قلا و گمیشان بخش‌های وسیعی از اراضی بر اثر خشکسالی از بین رفته و کشاورزانی که زودتر اقدام به بذرپاشی کرده اند دیگر امیدی به سبز شدن زمین‌ها ندارند و انگار تسلیم جغرافیای دگرگون شده امسال شده اند.

تغییرات اقلیمی و حاکم شدن خشکسالی، دغدغه بسیاری از اهالی استان گلستان است.

خطر نابودی هزاران شغل وابسته به کشاورزی

با توجه به اینکه اقتصاد گلستان بر مبنای کشاورزی استوار است و هزاران شغل ثابت و فصلی در کنار توسعه کشاورزی در این استان ایجاد شده، یکی از آسیب‌های اصلی این خشکسالی ها، نابودی هزاران فرصت کار است.

تغییر در بازه‌های زمانی وقوع بارش، کاهش بارش در کنار بارش‌های رگباری سبب شد تا سهم نزولات آسمانی در گلستان برای تامین آب مورد نیاز محصولات زراعی به حداقل برسد.

یکی از عوامل افزایش تناژ محصول در کشت پاییزه، نزولات آسمانی است و خشکی امسال، امید کشاورزان گلستان برای برداشت حداقلی و جبران هزینه‌های فصل کشت را به حداقل رسانده و در این شرایط، تحمل ضرر، حتمی است.

حدود ۶۵۰ هزار هکتار از اراضی گلستان قابلیت کشت و زرع دارند که بر اساس ابلاغیه وزارت جهاد کشاورزی در سال جاری باید در ۳۶۸ هزار هکتار گندم، ۹۱ هزار و ۶۰۰ هکتار جو، ۹۰ هزار هکتار کلزا و ۶ هزار هکتار چغندر قند کشت شود، اما هوای گرم این روز‌ها که به جای سرمای همراه با بارش و برف زمستان، تداعی کننده رسیدن فصل بهار است، امکان پیش بینی مقدار محصول قابل کشت را به حداقل رسانده است.

مرادبردی بلاش یکی از کشاورزان روستای کله‌پس گمیشان است. او امسال با برادرانش در زمین ۴۵ هکتاری اجاره‌ای جو کاشته، اما هر روز که به امید سبز شدن بذر‌ها به این زمین می‌رود، ناامیدانه به خانه بازمی‌گردد.

او گفت: در سال قبل هم، باران زیادی در منطقه نبارید، ولی زمان بارش‌ها با موعد کشت و کار محصول همخوانی داشت و توانستیم محصول برداشت کنیم، اما امسال شرایط نگران کننده است.

بلاش گفت: اگر باران نبارد زحمت و هزینه ما بر باد می‌رود و غرامت و پول بیمه هم جوابگوی هزینه‌های کشت نیست.

۶۰ درصد اراضی کشاورزی گمیشان هنوز سبز نشد

رییس جهاد کشاورزی گمیشان با تایید خشکسالی در منطقه گفت: ۶۰ درصد از حدود ۴۶ هزار هکتار اراضی زیر کشت محصولات پاییزه در منطقه سبز نشده اند.

عبدالصالح کر نژادی گفت: از مجموع ۳۱ هزار اراضی زیر کشت گندم در گمیشان حدود ۱۱ هزار هکتار، از مجموع ۱۴ هزار هکتار اراضی زیر کشت جو حدود ۶ هزار هکتار و از مجموع هزار و ۲۶ هکتار کلزا در منطقه حدود ۷۸۰هکتار سبز شده اند.

او گفت: هفت هزار بهره بردار کشاورزی در منطقه وجود دارد و  شرایط زراعت در منطقه وخیم‌تر از سال گذشته است.

کر نژادی گفت: هر چند بر اساس آمار‌ها میزان بارش باران در سال جاری نسبت به سال قبل اندکی بیشتر شده، اما پراکنش باران و فصل بارش‌ها همسو با زراعت پاییزه نیست.

۱۰۰ هزار هتکار از اراضی گلستان در معرض خشکسالی است

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان گفت: بیش از ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی استان بر اثر خشکسالی به طور کامل از بین رفته و حدود ۱۰۰ هزار هکتار دیگر هم در معرض خشک شدن قرار دارد که چشم امید کشاورزان به بارش‌های هفته‌های اخیر است و در صورت کافی نبودن بارش، خشک شدن، این زمین‌ها را تهدید می‌کند.

محمدرضا عباسی گفت: ۳۰ هزار هکتار از اراضی مستعد کشت گلستان هم به سبب خشکسالی در موسم کشت، به زیر کشت نرفت و زارعان موفق به کشت محصول نشدند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان گفت: اگر تا چند هفته پیش رو باران موثری در مناطق شمال گلستان ثبت نشود، خسارت‌های وارده به زراعت پاییزه چشم‌گیر خواهد بود.

ضرورت تغییر الگوی کشت و اجرای آبیاری مدرن

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان هم گفت: تغییر الگوی کشت و توجه به اجرای طرح آبیاری مدرن در مزارع کشاورزی از جمله راهکار‌ها در حوزه زراعت گلستان است.

سیدمحسن حسینی گفت: سد‌های استان حدود ۳۵ میلیون مترمکعب ذخیره آب دارند که از این مقدار حدود ۱۴ درصد آن قابل بهره‌برداری است و نمی‌توان سهم زیادی از این آب برای جبران کم آبی در نظر گرفت.

طبق اعلام مدیرکل هواشناسی گلستان همه شهرستان‌های گلستان بجز بندرگز بر اساس شاخص ها، در وضعیت خشکسالی بسیار شدید قرار دارند.

نوربخش داداشی گفت: در سه ماه نخست سال زراعی جاری (پاییز) حدود ۸۹ میلیمتر بارش در گلستان به ثبت رسیده که نسبت به دوره بلند مدت حدود ۲۸ درصد کاهش داشته است.

مدیرکل هواشناسی گلستان گفت: امیدواریم بارش باران در دی ماه به متوسط بارش باران در بلند مدت برسد.

خشک شدن کامل ۱۲۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی

مدیر سازمان جهاد کشاوری گلستان گفت: از حدود نیم میلیون هکتار از اراضی زیرکشت محصولات پاییزه استان ۱۲۰ هزار هکتار به طور کامل خشک شده اند.

مختار مهاجر گفت: در بخش تولید حدود ۳۶۰ هزار تن انواع محصولات زراعی نسبت به سال‌های قبل کمتر شده و این موضوع خسارت‌های بی‌شماری را کشاورزان گلستان وارد می‌کند که برای جبران آن باید چاره اندیشی شود.

گلستان با بیش از ۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت و جای دادن هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا در همسایگی سه استان مازندران، خراسان شمالی،  سمنان و کشور ترکمنستان قرار دارد و در تولید محصولات کشاورزی از جایگاه ممتازی در کشور برخوردار است، به طوری که بخش کشاورزی این استان ۲۱۴ هزار خانوار بهره بردار معادل ۳۸ درصد اشتغال خالص را به خود اختصاص داده است.

کارشناسان کشاورزی گلستان بر این باورند توسعه کشاورزی استان مستلزم تعریف نقشه راه علمی با تکیه بر موارد کلیدی مانند افزایش بهره‌وری آب و توسعه کشاورزی حفاظتی با هدف حفظ رطوبت خاک و افزایش موادآلی آن است.

همچنین از نگاه فعالان حوزه کشاورزی، تامین بذر غنی شده برای محصولات راهبردی مانند گندم و جو می‌تواند باعث پایداری تولیدات کشاورزی در گلستان شود و در کنار آن توسعه صنایع تبدیلی، تقویت صادرات، نوسازی ماشین آلات، ارائه آموزش به کشاورزان برای شناخت بهتر نوع خاک برای کشت محصول مناسب از دیگر راهکار‌های قرارگیری این استان در مسیر خودکفایی بیشتر در تولیدات غذایی است.

دی به میانه‌های خود نزدیک می‌شود، اما سرنوشت گره خورده هزاران کشاورز گلستانی به آسمان است.

منبع: ایرنا 

انتهای پیام/ق