به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از قم، مونوریل و فرودگاه قم یادگارانی از زمان کلانشهر شدن قم در دهه هشتاد شمسی، نمونه‌ای از دو طرح ملی فرسایشی و کارشناسی نشده‌ای هستند که پس از گذشت بیش از یک دهه نیمه کاره رها شده و به مقصد نرسیده اند، اما حالا در سفر ریاست  جمهوری به استان قم به نتیجه رسیدن این دو طرح بر سر زبان ها افتاده است.

خوب که بنگریم مسئولان استانی و کشوری در ده سال گذشته  نتوانستند بر سر دوراهی تکمیل یا جمع آوری این دو ابر پروژه تصمیمی اتخاذ را کنند؛ از طرفی شرایط اقتصادی فعلی، دولت سیزدهم را برای تکمیل این دو پروژه  با چالش هزینه های گزاف مواجه می‌کنند.

ترافیک یکی از معضلات کلان شهرهاست که مردم هر روز با آن درگیر هستند، کلانشهر قم نیز از معضل ترافیک و تبعات و پیامدهای ناشی از  رنج می برد ساخت مونوریل یکی از طرح هایی بود که برای حل مشکل ترافیک به تصویب رسید که به دلیل جانمایی نادرست در مسیر حرم مطهر و نبود اعتبارات لازم به خواب زمستانی فرو رفت.

طرح خسارت بار پروژه مونوریل قم با  هزینه کرد ۲۲۰ میلیارد تومان اعتبار از بودجه ملی حتی  در صورت تکمیل آن به دلیل مسیر فعلی ،مسافری نخواهد داشت و نقش آن در حل مشکلات  ترافیکی شهرر صفر خواهد بود.

از طرفی پروژه مترو که مسئولان نوید بهره برداری فاز نخست آن را در آینده نزدیک می دهند می تواند به جای طرح فرسایشی و هزینه تراش مونوریل  گره کور ترافیک محورها و معابر شهری قم که هر روز تنگ تر هم می شود را باز کند.

 فرودگاه بین المللی قم دیگر پروژه تاریخی این شهر ،  تکمیل آن وابسته به  صرف هزینه های ملی کلان ملی است.

  شهر مقدس قم به  دلیل  مجاورت با پایتخت  می تواند نیاز فرودگاهی خود را برای حضور زائران و مسافران از طریق فرودگاه  بین المللی امام  تامین کند.

 آن چه اهمیت دارد در شرایط اقتصادی تکمیل و بهره برداری این دو طرح نیم تمام ملی، نیازمند هزینه‌های عمرانی کلان است.

هزینه هایی که می تواند در جایی دیگر ،صرف عمران و آبادانی مناطق دور افتاده و محروم خرج شود ،صرف هزینه های کلان  برای دو طرحی که  چندان ضرورتی هم ندارند آن هم بعد  از گذشت سال ها بلاتکلیفی و فرسایشی شدن  طرح قابل تامل است.

نگاهی به تاریخچه فرودگاه نا تمام بین المللی قم

بهمن ماه سال ۱۳۸۹  زمانی که کلنگ ساخت  فرودگاه بین المللی قم با هدف افزایش جذب توریسم و رونق شهر مقدس قم به دست علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی وقت در جاده قم - سلفچگان  به زمین زده شد ، سرمایه گذاران هیچگاه فکر نمی‌کردند که چنین طرح بزرگی با اما و اگر روبرو شده و حاشیه‌های آن بر اصل احداث فرودگاه سایه بیفکند.

بیش از هزار و ۲۰۰ نفر از مردم در  پروژه فرودگاه قم سرمایه‌گذاری کرده بودند و نزدیک به ۶۰ میلیارد تومان آورده داشتند که پس از توقف پروژه یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان بازگرداندن آورده سرمایه گذاران بود؛ چرا که عموم آنان با مشکلات سختی مواجه شده بودند و در مواردی افرادی همه زندگی خود را فروختند و حتی قرض کردند تا در این پروژه سرمایه‌گذاری کنند.

بروز  مشکلات متعددی از جمله نحوه واگذاری زمین‌های منابع طبیعی به بخش خصوصی و نحوه تغییر کاربری آن به دلیل رعایت نشدن مسائل حقوقی و قانونی از سوی مسئولان وقت استان و عدم کار کارشناسی برای احداث فرودگاه و همچنین شکایت معارضین و سرمایه گذاران سبب شد تا این پروژه با وسعت بالغ بر سه هزار هکتار زمین در سال ۹۴ متوقف و در نهایت در سال ۹۶ تعطیل شود و سرنوشت آن در هاله‌ای از ابهام باقی بماند.

سال ۹۷ دستگاه قضایی به خلع ید سرمایه گذار در این پروژه حکم داده بود و این پرونده جزو پرونده‌های مفاسد اقتصادی به شمار می‌رفت، اما پس از برگزاری جلسات کارشناسی مجدد و بررسی‌های فراوان دستگاه قضایی امسال حکم قبلی خود مبنی خلع ید سرمایه گذار را با دستور ریاست قوه قضاییه متوقف و اعلام کرده موانع قانونی پروژه فرودگاه قم مرتفع شده و سرمایه گذار می‌تواند برای تکمیل این پروژه اقدام کند.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم؛ پس از پشت سر گذاشتن موانع قانونی و مشکلات بسیار پیچیده این پروژه، تصمیم مجموعه استان و مسئولان کشور بر آن است تا این طرح که بخش‌های عمده‌ای از آن از جمله باند فرودگاه و سالن انتظار تا حدود زیادی اجرایی شده به اتمام برسد.

مونوریل در ایستگاه  نبود اعتبارات کلان

 طرح ملی مونوریل قم یکی از طرح‌هایی بود که به منظور خدمت رسانی به زائران و مجاوران بارگاه ملکوتی حضرت فاطمه معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران و حل مشکلات ترافیکی شهر قم تصویب شد.طرحی که تا به امروز با هزینه کرد ۲۲۰ میلیارد تومان اعتبار از بودجه ملی و نبود  اعتبارات لازم برای تکمیل  به  اغمایی دوازده ساله رفته است.

پروژه ملی مونوریل قم در سال ۱۳۸۸ به مصوبه شورای عالی ترافیک رسید، این طرح در مرحله اول در مسیر رودخانه قمرود آغاز شد که مرحله نخست از پارک سوار شمالی قم تا مصلای قدس بود.

سال ۱۳۹۲ مرحله اول فاز نخست آن از فرهنگیان تا حرم مطهر پیشرفت می‌کند، زمانی که پروژه از مطهری تا مصلی عبور می‌کند، در مقابل حرم مطهر متوقف می‌شود، پروژه‌ای که قرار بود در سال ۹۲ تکمیل شود.

در صورت متوقف نشدن پروژه مونوریل در مقابل حرم مطهر، در سال ۹۲ به علت مخدوش شدن سیمای شهر قم، فاز یک مونوریل تا مصلا به بهره برداری می‌رسید و مردم از آن استفاده می‌کردند.

به گفته مسئولان یکی از مهمترین عامل توقف پروژه‌ی مونوریل قم، هزینه بسیار بالای آن عنوان شده  که موجب شده هیچ نهاد دولتی و بخش خصوصی توانایی بار مالی آن را داشته باشد!

پروژه مونوریل قم، یک پروژه ملی است و برای پیشروی آن نیازمند اعتبارات ملی است شهرداری به تنهایی قادر به تامین منابع مالی برای پیشرفت پروژه نیست،اجرای چنین طرح‌های بزرگی نیازمند صرف هزینه‌های عمرانی کلان ملی  است تا با تامین منابع با سرعت قابل توجهی به پیش رود.

سال ها از کلنگ زنی این پروژه پرسر و صدا گذشته و اگرچه خبر‌ها حاکی از پیشرفت بالای فاز نخست این پروژه تا حرم مطهر است پروژه ای بدون نگاه کارشناسانه برای تکمیل  هزینه‌تراشی گزافی خواهد کرد.

شهروندان قم اتمام طرح های نیمه تمام چون فرودگاه  و مونوریل را از جزء حقوق شهروندی خود می دانند و دولت مردمی آقای رئیسی  هم در صدد  پاسخگویی به مطالبات مردمی است اما آن چه اهمیت دارد بار پروژه هایی بدون نگاه کارشناسی  است که چندان ضرورتی برای تکمیل آن هم  در  شرایط اقتصادی امروز کشور ندارند.

حالا باید منتظر بود و دید چه سرنوشتی در انتظار این دو پروژه ملی فرسایشی است.

زهره شعبانی