به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد، خروج پساب شهرک صنعتی مهاباد در مسیر جاده مهاباد - میاندوآب باعث آلودگی چند زهکش و پخش بوی نامطبوع در مسیر عبور خود می‌شود که این امر علاوه بر پیامد‌های زیست محیطی آن، باعث نارضایتی روستاییان این منطقه به‌ویژه کشاورزان، باغداران و حتی رهگذران شده است.

هر سال در واحد‌های مختلف در این شهرک، فاضلابی که به صورت ناقص تصفیه و وارد زهکش‌های حاشیه جاده اصلی می‌شود، باعث ایجاد بوی نامطبوع شده و در این روز‌های کرونایی اهالی شهر گوک‌تپه و چند روستایی که پساب فاضلاب شهرک صنعتی از محدوده روستا و زمین‌های زراعی و باغی آنان عبور می‌کنند را اذیت می‌کند.

این درحالی است که رهگذران حتی تا فاصله  ۳ کیلومتری از این محدوده هم بوی نامطبوع را حس می کنند.

برخی از اهالی روستا‌های اطراف که از بوی فاضلاب شهرک رنج می‌برند، یا زمین کشاورزی خود را به اجاره گذاشته‌اند و یا مجبورند هنگام کار بوی فاضلاب را تحمل کنند.

 زندگی مردم تحت تاثیر پساب شهرک صنعتی مهاباد

در یک سال گذشته بار‌ها گزارشاتی از بوی نامطبوع  توسط ساکنینی که از چاه استفاده می‌کنند گزارش شده است.

اگرچه کاهش آب‌های زیرزمینی در این مدت بسیاری از ساکنین اطراف را دچار مشکل کرده، اما حالا سرازیر شدن فاضلاب شهرک صنعتی به زمین‌های اطراف به بحرانی جدی تبدیل شده است.

سعید چاچ عضو شورای اسلامی شهر گوک‌تپه در این باره به خبرنگار ما گفت: فاضلاب شهرک صنعتی پس از خروج از آن ابتدا وارد زمین‌های زراعی و باغی روستای "ترشکان" شده و سپس از طریق زهکش به سمت زمین‌های شهر "گوک‌تپه " سرازیر می‌شود.

سعید چاچ گفت: این فاضلاب سپس از طریق زهکش و کانال به سمت شهرک دامداری "جهادآباد" رسیده و در مسیر خود پس از عبور از روستا‌های "حاجی‌خوش" و "گرده‌گروی" در نهایت به نزدیکی تالاب بین‌المللی "قوپی‌باباعلی" می‌رسد.

وی گفت: مشکل فاضلاب شهر صنعتی مهاباد چند بار در شورای شهر نیز مطرح و به مسئولان انتقال داده شده، اما تاکنون تمام تلاش‌ها در این زمینه بی‌نتیجه مانده و فاضلاب این شهرک همچنان این مسیر را طی می‌کند و موجب آزار و اذیت اهالی به‌ویژه کشاورزان این منطقه می‌شود.

کاک علی که در شهر گوک‌تپه دارای زمین زراعی و باغی نیز است از خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان خواست در زمینه حل مشکل فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد، صدای اهالی روستا‌های این منطقه را به گوش مسئولان برساند.

نفوذ پساب به منبع آب شرب روستایی

دو سال بعد از مسمومیت مردم روستای دریاس مهاباد به علت نشت فاضلاب در منبع آب شرب این روستا، اکنون پساب شهرک صنعتی مهاباد به منبع آب شرب چندین روستای این شهرستان نفوذ کرده و قبل از شکل گیری بحران وضعیت تقریبا کنترل شد.

اما هنوز اهالی روستا از کیفیت آب گلایه دارند و این وضعیت به دلیل نبود سیستم جامع تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد ایجاد شده است.

رونق اقتصادی یا استاندارد‌های زیست محیطی؟ این دو مقوله‌هایی هستند که شهرستان مهاباد را در سال‌های اخیر بین دوراهی قرار داده اند و متضرران اصلی، روستاییان و کشاورزانی هستند که باغات و اراضی کشاورزی شان در مسیر شهرک صنعتی مهاباد قرار دارد.

شهر تازه تاسیس "گوک تپه "مهاباد هم از این مورد مبری نیست و روزی که خبر تبدیل شدنش به شهر اعلام شد، ساکنانش با هزاران امید و آرزو فردای خود را در شهر جدید طراحی می‌کردند، اما همچنان بوی بد و نامطبوع فاضلاب مهمان ناخوانده این شهر تازه تاسیس است.

اخیرا فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد به آب‌های زیر زمینی نفوذ پیدا کرده و وارد منبع آب شُرب چندین روستای بخش مرکزی این شهرستان شده است.

اهالی این روستا هم مدتی است که آب شُرب خود را از طریق روستا‌های همجوار تامین می‌کنند و می‌گویند: آب گرم بوی نامطبوعی دارد و قابل استفاده نیست!

سلیمان پاکزاد معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرمانداری ویژه مهاباد گفت: مشکل به وجود آمده در خصوص آلودگی آب تنها مختص به روستای "ترشکان" نیست بلکه روستا‌های "بادام"، "قوپی بالبالی" و "برده رشان" را هم در بر گرفته است.

پاکزاد گفت: این چند روستا از یک چاه آب مشترک استفاده می‌کنند که موقعیت قرارگیری این چاه نزدیک به شهر گوک تپه و حد فاصل کانال زهکشی شهرک صنعتی قرار دارد.

وی گفت: در سال‌های گذشته تعدادی از واحد‌های صنعتی شهرک صنعتی مهاباد دور از چشم ناظران، پساب خود را به صورت غیر قانونی از طریق یک زهکش خارج می‌کردند.

در بارندگی اخیر با افزایش سطح آب، پساب زهکش‌ها به لایه‌های زیرزمینی نفوذ کرده و سبب آلودگی منبع آب شرب این روستا‌های واقع در مسیر شده و ضمن ایجاد بوی نامطبوع، خسارت فراوانی هم به باغات و زمین‌های کشاورزی اطراف وارد کرده است.

بوی نامطبوع فاضلاب شهرک صنعتی، عامل مهاجرت معکوس روستاییان

اسماعیل رسول‌پور یکی دیگر از کشاورزان شهر گوگ تپه نیز گفت: در فصل تابستان بوی فاضلاب به حدی افزایش پیدا می‌کند که حتی نمی‌توانیم در مرزعه و باغ خود استراحت کنیم.

رسول پور گفت: بوی نامطبوع فاضلاب تا فاصله چند کیلومتر هم ادامه دارد و خانواده‌ها نگران بروز بیماری و عوارض ناشی از این قرابت و نزدیکی کانال فاضلاب در مسیر روستا هستند.

وی گفت: هنگام احداث شهرک اهالی روستا‌های این منطقه به این دلخوش بودند که احداث این شهرک باعث از بین رفتن  بیکاری در این منطقه می شود، اما این امر محقق نشد و حتی به خاطر آلودگی مسیر برخی از باغداران و کشاورزان هم بیکار شدند.

وی افزود: امسال با توجه به شیوع بیماری کرونا اهالی بیشتر از گذشته نگران هستند و از مسئولان درخواست می‌کنند در اولین فرصت نسبت به رفع این مشکل اقدام اساسی انجام دهند.

وی گفت: دولت هزینه‌های زیادی برای تامین امکانات مختلف برای روستا‌های این منطقه از جمله راه، برق، آب شرب، بهداشت، مدرسه و حتی خط تلفن و اینترنت متقبل شده و اگر مشکل فاضلاب شهرک صنعتی حل نشود بسیاری از اهالی مجبور به مهاجرت به شهر هستند.

پساب واحد‌های تولیدی بیش از ظرفیت تصفیه خانه است

اگرچه برخی از کارخانجات شهرک فصلی هستند، اما در زمان فعالیت میزان پساب تولید شده در آن‌ها از کل ظرفیت تصفیه‌خانه بیشتر است.

حسن حاتمی مدیر عامل شهرک‌های صنعتی آذربایجان غربی در این باره به خبرنگار ما گفت: هم‌اکنون ظرفیت تصفیه‌خانه شهرک صنعتی مهاباد ۳۰۰ متر مکعب در شبانه‌روز است، اما دبی فاضلاب ورودی به این تصفیه‌خانه بیشتر از این ظرفیت است و به همین خاطر فاضلاب به طور کامل تصفیه نمی‌شود.

حاتمی گفت: یکی از واحد‌های این شهرک روزانه بیش از ۵۰۰ متر مکعب فاضلاب تولید می‌کند که هم‌اکنون این واحد با خریداری یک دستگاه پیش‌تصفیه RO قبل از خروج، فاضلاب را از برخی آلودگی‌ها تصفیه می‌کند.

وی گفت: در بازرسی‌های انجام شده مقدار پساب وارد شده به این تصفیه‌خانه بیش از ۲ برابر ظرفیت فعلی برآورد شده که با توجه به گنجایش این تصفیه‌خانه کیفیت پساب خروجی پایین آمده است.

وی افزود: برای حل مشکل فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد طرح مطالعاتی مدول دوم تصفیه‌خانه به پایان رسیده و در صورت تامین اعتبار، ساخت آن شروع می‌شود که با راه‌اندازی آن، مشکل انتشار بوی نامطبوع تا حدودی در پایین دست شهرک برطرف می‌شود.

حاتمی گفت: تعدادی از واحد‌های فعال در این شهرک از جمله یک واحد قالی‌شویی مجوز ورود فاضلاب به تصفیه‌خانه را ندارند و با درست کردن چاله فاضلاب خود را در آن می‌ریزند و سپس به صورت شبانه آن را در داخل کانال تخلیه می‌کنند.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان‌غربی گفت: فاضلاب تصفیه‌شده به همراه فاضلاب این واحد‌ها از طریق یک کانال وارد زهکش‌ها شده و سپس به پایین دست و نزدیکی شهر گوک تپه روانه می‌شود.

وی افزود: اقدام رهاسازی فاضلاب این واحد‌ها بدون تصفیه و حذف مواد آلوده‌کننده در مسیر برخلاف قانون بوده و این واحد‌ها باید هر چه سریع‌تر نسبت به حل مشکل فاضلاب واحد خود اقدام اساسی انجام دهند.

پیش‌تر محمد معروفی مدیر امور آب و فاضلاب شهری و روستایی مهاباد نیز در این خصوص گفته بود که با بارش باران میزان دبی خروجی افزایش می‌یابد و به زهکش‌ها و زمین‌های اطراف نفوذ می‌کند.

وی گفت: این فرایند تهدیدی جدی برای آب‌های زیرزمینی و چاه‌های آب شرب و کشاورزی است.

محیط زیست، شهرک صنعتی مهاباد را به دادگاه کشاند

فاروق سخنور رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: تصفیه‌خانه شهرک صنعتی این شهرستان به خاطر دفع غیر استاندارد فاضلاب، بیش از ۴ بار اخطار زیست محیطی دریافت کرده است.

وی گفت: در چند سال گذشته عزمی جدی برای حل مشکلات محیط زیستی شهرک صنعتی بخصوص پساب صنعتی آن وجود نداشته و پرونده این شکایت در یکی از شعب دادگاه در ارومیه در جریان است.

فاروق سخنور گفت: طبق این اخطار باید با اقدامات فنی، فاضلاب خروجی از تصفیه‌خانه شهرک صنعتی از نظر میزان آلودگی و وجود مواد آلی مطابق با استاندارد‌های سازمان حفاظت محیط زیست باشد.

وی گفت: کارشناسان این اداره به صورت دوره‌ای از پساب شهرک صنعتی نمونه‌برداری کرده و این نمونه‌ها در آزمایشگاه تخصصی محیط زیست این شهرستان از نظر فاکتور‌های COD و BOD فاضلاب، از نظر مواد آلی و از نظر حجم آن مطابق با استاندارد بررسی می‌شود.

سال‌های قبل نیز اخطاریه زیست محیطی برای تصفیه‌خانه شهرک صنعتی مهاباد صادر شده و این واحد ملزم به رعایت استاندارد‌ها شده بود.

سخنور گفت: فاضلاب این شهرک با دبی ۳۰۰ متر مکعب در شبانه‌روز پس از خروج از تصفیه‌خانه از طریق کانال به خارج از محوطه شهرک منتقل می‌شود و در صورت فعال شدن واحد‌های دیگری در این شهرک و افزایش حجم پساب، این شهرک باید فاز دوم تصفیه‌خانه را احداث و مورد استفاده قرار دهد.

وی گفت: واحد‌های صنعتی این شهرک باید قبل از هدایت فاضلاب خود به سمت تصفیه‌خانه، در واحد خود اقدامات پیش‌تصفیه را انجام دهند تا تصفیه‌خانه شهرک صنعتی بتواند، فاضلاب را به صورت کامل تصفیه و خارج کند.

راهکار برون رفت از بحران چیست؟

حسن حاتمی مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان‌غربی گفت: با بهره برداری از تصفیه خانه مدول دوم فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد معضل بوی نامطبوع برای رهگذران و روستاییان منطقه حل خواهد شد.

حاتمی گفت: مقداری از مشکلات تصفیه‌خانه و بوی نامطبوع در محل کاهش یافته و امیدواریم با اجرای پیش تصفیه در واحد‌ها و راه‌اندازی مدول دوم تصفیه‌خانه این مسأله به کلی حل شود.

خشایار صنعتی معاون توسعه و برنامه‌ریزی فرمانداری مهاباد هم گفت: ۱۳۰ میلیارد ریال اعتبار برای راه اندازی مدول دوم تصفیه‌خانه شهرک صنعتی این شهرستان اختصاص یافته است.

صنعتی گفت: برای راه اندازی مدول دوم تصفیه خانه شهرک صنعتی مهاباد در مجموع ۱۳۰ میلیارد ریال در نظر گرفته شده که در کمتر از یک ماه دیگر برای تعیین پیمانکار به مناقصه گذاشته خواهد شد.

وی گفت: علاوه بر راه اندازی مدول دوم تصفیه خانه، لایروبی مسیر پایین دست شهرک صنعتی به طول ۲ کیلومتر طی سال گذشته انجام شده که این روند در سال جاری نیز ادامه خواهد داشت.

وی افزود: پیاده سازی و راه اندازی فاز‌های توسعه‌ای در شهرک‌های صنعتی نیاز به طرح‌های مطالعاتی و مدیریت این شهرک‌ها داشته که این مهم در سال‌های گذشته در شهرک صنعتی مهاباد مورد توجه قرار نگرفته و موجب بروز برخی مشکلات زیست محیطی در این شهرستان شده است.

مسئولان مهاباد بر سر دو راهی ماندند

حال مسئولان مهاباد از یک طرف با توجه به شرایط اقتصادی نمی‌توانند تصمیم تعطیلی شهرک را تنها به خاطر پساب فاضلاب قطعی کنند و از طرفی دیگر اهالی روستا‌های اطراف این شهرک و کشاورزانی که زمین‌های زراعی آنان در این مسیر قرار دارند خواستار رفع سریع این مشکل هستند.

مسئولان شهرک صنعتی آذربایجان‌غربی از چند سال قبل وعده احداث تصفیه‌خانه دوم را مطرح کرده‌اند در حالی که این طرح هنوز وارد مرحله عملیاتی نشده و از طرفی دیگر در صورت فعال شدن تعداد دیگری از واحد‌های صنعتی مهاباد، این شهرک به تصفیه‌خانه سوم و چهارم نیز نیاز خواهد داشت.

پس از گذشت چندین سال از مشکل فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد، تاکنون نتایج ملموسی بدست نیامده و تلاش‌های مسئولان استانی و شهرستان حول محور برگزاری جلسات هم‌اندیشی و تعویض مدیران شهرک صنعتی بی‌نتیجه مانده است.

شهرک صنعتی مهاباد در ۱۸ کیلومتری شمال این شهر در مسیر مهاباد - میاندوآب قرار دارد و دارای ۱۱۸ واحد صنعتی بوده که از این تعداد ۷۵ واحد فعال و نیمه‌فعال است. این شهرک در فاصله بسیار کمی با روستای "ترشکان" و فاصله ۲ کیلومتری با شهر ۳۰ هزار نفری "گوک‌تپه" مهاباد قرار دارد.

عملیات احداث شهرک صنعتی مهاباد که از مصوبات سفر رهبر معظم انقلاب به آذربایجان‌غربی در سال ۱۳۷۵ است در زمینی به مساحت ۵۶ هکتار در سال‌های ۱۳۷۶ و ۱۳۷۷ شروع و سال گذشته در قالب طرح توسعه، ۴ هکتار دیگر به مساحت آن افزوده شد.

این شهرک صنعتی دارای یک تصفیه‌خانه کوچک با ظرفیت تصفیه ۳۰۰ متر مکعب فاضلاب در شبانه‌روز بوده در حالی که میزان فاضلاب تولید شده در آن چند برابر بیشتر از این حجم است و فاضلابی که به صورت ناقص تصفیه شده به سمت زهکش‌های پایین دست شهرک جاری می‌شود.

گزارش از سپیده خشمن

انتهای پیام / س خ