به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، روزنامه صوراسرافیل در ۱۷ ربیع‌الثانی سال ۱۳۲۵ ق در تهران منتشر شد؛ روزنامه‌ای که مدیریت آن برعهده میرزاجهانگیرخان شیرازی بود و علی‌اکبرخان قزوینی، مشهور به دهخدا، ادیب و لغت‌شناس نام‌آور معاصر به عنوان نویسنده با وی همکاری می‌کرد.
صوراسرافیل به دلیل انتقادات صریح و بی‌پرده و مطالب طنزی که در آن منتشر می‌شد، در میان مردم پایتخت طرفداران بسیاری داشت. طبق برخی گزارش‌ها، شمارگان هفتگی آن به ۲۴ هزار نسخه می‌رسید و طی یک ماه، بار‌ها نیاز بود که به چاپ دوم برسد. صوراسرافیل را نخستین روزنامه‌ای دانسته‌اند که از شیوه فروش توسط موزعان خردسال برای توزیع روزنامه استفاده کرد.
بیشتربخوانید
همچنین، مرحوم دهخدا، برای اولین‌بار، طنزنامه «چرند و پرند» را با نام مستعار «دخو» در همین روزنامه و به صورت ستون هفتگی انتشار داد؛ محتوای این نوشتار، سبکی نو در نثر فارسی بود و بعدها الگویی برای رونق بهتر ادبیات فارسی در حوزه نثر شد. محتوای بی‌پروای روزنامه صوراسرافیل، همان اندازه که برای مردم جذابیت داشت، دشمن‌تراش هم بود. برخی مانند محمدعلی‌شاه و نصرت‌الدوله فیروز، فرزند فرمانفرما، در ابتدا سعی کردند با پرداخت مبالغ قابل توجه و حمایت‌های معنوی، گردانندگان صوراسرافیل را وادار به سازش کنند، اما آنها، به ویژه علامه دهخدا، اصولاً اهل مماشات نبودند و به همین دلیل، کینه طبقه حاکم از این روزنامه روز به روز افزایش می‌یافت.
در تیرماه سال ۱۲۸۷ و بعد از واقعه به توپ بستن مجلس شورای ملی، میرزاجهانگیرخان، مدیر مجله، قاسم‌خان تبریزی صاحب امتیاز آن و علی‌اکبر دهخدا، نویسنده صوراسرافیل، به صورت ویژه تحت تعقیب قرار گرفتند. قاسم‌خان و دهخدا توانستند از مهلکه بگریزند و خود را به استانبول و از آن‌جا به اروپا برسانند و چند شماره از صوراسرافیل را در برلین منتشر کردند.
اما میرزاجهانگیرخان سرنوشت بدی پیدا کرد؛ او به دست قزاق‌ها بازداشت و به باغشاه، محل نگهداری زندانیان مشروطه‌خواه منتقل شد. به دستور محمدعلی‌شاه، میرزاجهانگیرخان را مقابل چشم او و با فجیع‌ترین شکل ممکن خفه کردند. بعدها، علامه دهخدا مسمط پنج بند خود را، معروف به «مرغ سحر» و «یادآر زشمع مرده، یادآر»، درباره میرزا جهانگیرخان سرود.
منبع: روزنامه خراسان
انتهای پیام/
