به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، اگر به شهر‌های ترکمن نشین گلستان سفر کنید و قصد خرید سوغاتی داشته باشید حتما توجه تان به قابلمه‌های نیم دایره‌ای شکل جلب می‌شود.
قابلمه‌هایی که نامشان "قازان" است و از گذشته‌های دور مورد استفاده اقوام ترکمن بوده است.
گرچه روز به روز به مدل‌ها و جنس‌های مختلف قابلمه‌های بازار اضافه می‌شود، اما ترکمن‌های گلستان همچنان برای پخت غذا‌های سنتی از قازان استفاده می‌کنند.
ساخت و تولید قازان از گذشته‌های دور به دست خود ترکمن‌ها انجام می‌شده و حالا مدتی است رونق چند برابری گرفته است.
آقای محمد خرمالی یکی از افرادی است که در روستای کاکای گنبدکاووس و در گوشه‌ای از حیاط خانه اش مشغول به ساخت قازان است.
گرمای آتش، مقداری فلز و ماسه و خاک، مواد اولیه کار در این کارگاه هستند.
مراحل ساخت قازان شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما ظرافت و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد.
خرمالی در رابطه با نحوه ساخت قازان می‌گوید: در مرحله اول ماسه‌ها الک می‌شوند و در قالب بند ریخته می‌شوند تا قالب آماده شود، در مرحله دوم آلومینیوم در دل آتش ذوب می‌شود و سپس در قالب ریخته می‌شود، در نهایت پس از سرد شدن، قازان آماده شده از قالب و از دل ماسه‌های فشرده شده خارج می‌شود. روزانه ۶۰ الی ۷۰ قازان کوچک و بزرگ در کارگاه آقای خرمالی تولید می‌شود اما ساخت قازان‌ها تنها به کارگاه او خلاصه نمی‌شود چراکه این کارآفرین زنجیره‌ای از تولید قازان را در روستایش راه اندازی کرده است.
حلقه نخست این زنجیره کارگاه خود آقای خرمالی است که ۱۰ نفر به صورت مستقیم در آن کار می‌کنند و قابلمه‌های قازان درون آن آماده می‌شوند، حلقه دوم این زنجیره را جوانان روستا با جمع آوری ضایعات با کیفیت آلومینیومی تشکیل می‌دهند.
حلقه بعدی این زنجیره از کارگاه آقای گُل چشمه عبور می‌کند، جایی که روزانه ۵۰۰ درب قازان برای تولیدات ۱۰ الی ۱۵ کارگاه قازان سازی ساخته می‌شود.
تعدادی از جوانان روستا بخشی از منازلشان را تبدیل به کارگاه کرده اند و درون قازان‌ها را به نقش و نگاری مزین می‌کنند.
فروش این محصولات هم به صورت مستقیم و هم از طریق واسطه‌ها انجام می‌شود.
رونق استفاده از قازان‌ها به قدری افزایش پیدا کرده که در گنبد کاووس تعدادی از فروشندگان در منطقه‌ای متمرکز شده اند و بازار قازان فروشان را راه اندازی کرده اند.
خبر رونق گرفتن تولید قازان در روستای کاکا جوانان جویای کار روستای همسایه را هم تشویق به این کار کرد.
یاشار نظری یکی از تولید کنندگان قازان در روستای قورچای گنبدکاووس است، می‌گوید چندین سال پیش برای پیدا کردن کار قصد مهاجرت به یک شهر دیگر را داشت، اما به پیشنهاد یکی از دوستانش کارگاه ساخت قازان را در گوشه‌ای از خانه اش دایر می‌کند و حالا علاوه بر اینکه خودش به درآمدزایی رسیده است برای ۴ نفر دیگر هم ایجاد اشتغال کرده است.
نظری می‌گوید: پیدا کردن شغل کار سختی نیست فقط باید با چشم بازتری به ظرفیت‌های اطراف محل زندگی مان نگاه کنیم و اشتغالزایی را مختص به شهر‌ها و استان‌های دیگر ندانیم.
با رونق استفاده از قازان کارگاه‌های تولید کننده این نوع قابلمه در استان گلستان رو به افزایش است.
حلیمه خوجه یکی از بانوان ترکمن در رابطه با کیفیت این قابلمه‌ها می‌گوید: یکی از دلایل پر طرفدار بودن این قابلمه‌ها این است که گرما به خوبی و به شکل یکنواخت به همه قسمت‌های آن می‌رسد و غذا‌هایی مانند برنج در آن به خوبی دم می‌کشد.
حالا علاوه بر ترکمن‌ها سایر اقوام گلستانی هم از این قابلمه‌ها استقبال کرده اند، حتی آوازه این قازان‌ها به شهر‌های خراسان شمالی هم رسیده و مغازه دارانی از آشخانه تا مشهد اقدام به فروش این محصول می‌کنند.
بهره گیری از ظرفیت ها، آداب و رسوم و سنت‌های اطرافمان برای ایجاد اشتغال؛ نه تنها به چرخ تولید رونق می‌بخشد بلکه موجب زنده نگه داشتن آیین و رسوم به جای مانده از گذشته هم می‌شود.
گزارش از مونا محمد قاسمی
انتهای پیام/ق
