به گزارش خبرنگار حوزه حقوقی- قضایی گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، یکی از حوزه‌های جذاب و البته مورد نیاز برای بهبود عملکرد زندان‌ها و پیگیری وضعیت مددجویان ساکن در این مراکز، بهبود کیفیت حوزه «مددکاری» است؛ حرفه‌ای که قرار است هدفش را بر بهبود حال و آینده اقشار آسیب‌دیده بگذارد که بالتبع یکی از اینان نیز جمعیت «زندانیان» به شمار می‌رود.
مددکاری با توجه به دایره مخاطب هدفش، قطعا می‌تواند «زندان» را به عنوان منبعی برای سوژه‌یابی بگذارد. این سوژه‌ها نه‌تنها می‌توانند هرکدام بطور مجزا یک پرونده مطالعاتی و تحقیقی باشند بلکه از حیث کاری نیز راهبرد جدیدی در امر اشتغال‌یابی محسوب خواهند شد.
پس «زندان» ملجأیی برای آسیب‌شناسی و روان‌درمانی مددجویانی است که به واسطه مشکلات حقوقی‌شان، گرفتار در حبس‌اند اما علت‌یابی این پدیده تا شناسایی راه‌های درمان و در یک کلام راه گریز حل «مشکلاتشان»، از دست متصدیان مددکاری برمی‌آید که اتفاقا در حوزه زندان و زندانبانی هم جایگاه قابل قبولی دارند و هم کارایی‌شان به وضوح دیده می‌شود. این منصب بنابر متن آئین‌نامه سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور در قالب «واحد مددکاری اجتماعی» الزاما در هر زندان و حتی بازداشتگاهی نیز باید مستقر باشد.
با وجود مددکار حمایت از زندانیان تکمیل می شود
شناسایی وضعیت مددجویان در ابعاد مالی، خانوادگی، اجتماعی، آموزشی، شغلی و مهارتی برعهده حوزه مددکاری است که بخشی از «وضعیت» مددجویان را مشخص می‌سازد، خصوصا از این جهت که مددکار تنها رابط مددجو با خانواده خود و اصحاب پرونده اعلام شده است.
بنابراین چنین شاخصه‌ای برای منصب مددکاری در زندان‌ها، از سختی و اهمیت کار آنان حکایت دارد. این درحالی است که زندان‌های سراسر کشور بنابر آمار، نیازمند افزایش کمّی و شاید کیفی حوزه مددکاری هستند. این اهمیت بارها از سوی مدیران سازمان زندان‌ها مورد تأکید قرار گرفته و به تازگی نیز خبرهای خوشی از این ماجرا شنیده شده است.
حل شدن کمبود نیرو با مددکاران افتخاری
رئیس سازمان زندان‌ها به تازگی بر ضرورت ورود بیشتر خدمات مددکاری به منظور پیشگیری از بحران‌های فردی، روحی و خانوادگی درقبال مددجویان تأکید و اعلام کرده است؛ «زندان‌ها می‌توانند از افراد واجد شرایط به عنوان مددکار افتخاری استفاده و کمبود نیرو در این حوزه را از طریق جذب همکاری افتخاری افراد علاقه‌مند و واجد شرایط رفع کنند.»
حاج‌محمدی در جای دیگری نیز مهمترین مأموریت در زندان‌ها را مددکاری دانسته و درباره فعالیت مددکاران افتخاری در زندان‌ها گفته است: «در آئین‌نامه مددکاری این موضوع تصریح شده و در دوره تحولی سازمان زندان‌ها هیچ منعی برای حضور مددکار افتخاری در مراکز تأمینی و تربیتی وجود ندارد.»
بنابراین چنین تحولاتی می‌تواند مسیر را برای ورود هرچه بیشتر متخصصین آسیب‌های اجتماعی زندانیان بویژه برای پیگیری امورات جسمی، روانی و حتی بهبود روند حل مشکلات قضایی فراهم کند؛ امری که بطور ویژه در سیستم اداری زندان‌ها از سوی مددکاران قابل اجراست.
آمار کمی مددکاران باید سامان دهی شود
مطابق با آمار و ارقام، درحال حاضر در تشکیلات سازمان زندان‌ها تنها 74 درصد از پست سازمانی رشته شغلی مددکاری با تصدی و 26 درصد فاقد تصدی‌گری هستند. بنابراین بخش زیادی از این ظرفیت همچنان آماده پذیرش مددکاران است.
براین اساس به وضوح می‌توان شاهد خلأ در امر مددکاری زندان‌ها بود خصوصا اینکه مبتنی بر آمار سازمان زندان‌ها و باتوجه به کمیّت کارمندان زن و مرد و در قیاس این دو، به ازای هر 300 نفر زندانی مرد یک مددکار مرد و در قبال هر 43 مددجوی زن فقط یک مددکار زن، شاغل در این حرفه هستند.
نکته عجیبتر اینکه بسیاری از این افراد، طی سال‌های نه‌چندان دور، کم‌کم به مرز بازنشستگی می‌رسند که این نیازمند برنامه‌ریزی برای جایگزینی نیروهای جدید است. البته نیروهایی که تحصیلات مرتبط داشته و با زندانبانی عجیبن باشند و این لازمه کار در زندان است.
جدا از توجه و لزوم جذب نیروهای جدید مددکاری در فرآیند استخدامی برای حضور در زندان‌ها که فرآیند دولتی را می‌طلبد، آنچه درحال حاضر مورد تأکید است ایجاد انگیزه در محصلین مددکاری و افراد درگیر در مطالعات آسیب‌های اجتماعی است تا اینگونه بتوانند خود را بیشتر با زندانیان، وضعیت و مشکلات آنان درگیر و آشنا کنند.
شاید از بهترین راهکارهای فعلی ولو به شکل موقت، حضور خیرین حوزه مددکاری در زندان‌هاست یعنی زندانیان نه‌فقط به خیران مادی، چه بسا نیازمند افراد و گروه‌های جهادی در حوزه مددکاری می‌باشند. این رویه نیز با ابراز آمادگی مددکاران علاقه‌مند، مجرب و آشنا به فضای زندان و زندانی امکان‌پذیر است.
بیشتر بخوانید:
انتهای پیام/
