مجید حسن زاده معاون توسعه و تعمیم بیمه اداره کل امور بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی در گفت وگو با خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد:به اعتبار مواد ۱۲۰ تا ۱۲۹ قانون کار، اتباع خارجی میتوانند به شرط کسب مجوز اشتغال از ادارهی اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار، رفاه اجتماعی و یا ادارات تعاون، کار، رفاه اجتماعی استانها میتوانند تحت پوشش بیمهی اجباری سازمان تامین اجتماعی قرار بگیرند.
وی با بیان اینکه ماده ۵ قانون تامین اجتماعی مشخصا در خصوص اتباع خارجی است، افزود: بیمه اتباع بیگانه و خارجی که طبق قوانین و مقررات مربوط در ایران به کار اشتغال دارند، تابع مقررات این قانون خواهند بود، اتباع خارجی که طبق قوانین و مقررات، مجوز اشتغال را دارند و به طور مجاز در ایران مشغول فعالیت هستند مشمول قانون تامین اجتماعی میباشند وباید بیمه شوند.
حسن زاده بیان کرد: اگر بین دو یا چند کشور توافقنامه و یا موافقتنامه تامین اجتماعی منعقد شده باشد طبق آن باید عمل شود، در حال حاضر سازمان تامین اجتماعی توافقنامهی فعالی ندارد، مذاکراتی در خصوص توافقنامه با کشور ترکیه انجام شده که به سرانجام مشخصی نرسیده است.
وی ادامه داد: قانون آن در مجلس ایران مصوب شده، اما به سطح آیین نامه و امور اجرایی نرسیده است، اگر تبعه خارجی در کشور خود کلا و یا بعضا بیمه شده باشد در همان موارد از شماره مقررات معاف است، به این معنا که تبعه خارجی کره جنوبی ممکن است در ایران کار کند و همزمان در کشور خود بیمه است در این شرایط سازمان تامین اجتماعی مکلف نخواهد بود تا فرد را به صورت اجبار بیمه کند.
حسن زاده گفت: کنوانسیون مقابله نامه شماره ۱۹ در سازمان بین الملی کار وجود دارد و اتباع خارجی بیمه شده در کشور خود که عضو این کنوانسیون هستند باید ۳ درصد دستمزد خود را بابت حوادث ناشی از کار پرداخت کنند.
وی یادآور شد: در این شرایط بیمه بازنشستگی را از طریق بیمه در کشور خود دریافت خوهند کرد، اما سه درصد حق بیمه حوادث ناشی از کار را باید طبق تبصره ماده ۵ تامین اجتماعی پرداخت کنند، همچنین اگر کشور فرد اتباع عضو کنوانسیون مقابله نامه شماره ۱۹ نباشد از پرداخت ۳ درصد دستمزد حوادث ناشی از کار معاف هستند.
حسن زاده گفت: علاوه بر موارد ذکر شده اقدامات بسیاری صورت گرفته تا دایرهی تحت پوشش قرار گرفتن اتباع خارجی گسترش یابد، با اقداماتی که انجام شده است اتباع خارجی میتوانند با شروع کسب و کار مسئول بیمه حرف و مشاغل آزاد شوند، همچنین طبق مقررات بیمه ذکر شده تحت پوشش بیمه حرف و مشاغل آزاد با نرخهای ۱۲، ۱۴، ۱۸ درصد قرار بگیرند.
وی در خصوص حق بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و زنان خانه دار خارجی افزود: نرخ ۱۲ درصد تنها در خصوص بازنشستگی است و به افراد دارای خانواده انتخاب این نرخ را توصیه نمیکنیم، نرخ ۱۴ درصد مربوط به بازنشستگی و فوت است، همچنین نرخ ۱۸ درصد شامل بازنشستگی، فوت و از کار افتادگی میشود.
حسن زاده گفت: افراد میتوانند با توجه به شرایط سن و سابقه بین حداقل دستمزد تا حداکثر دستمزد سال انتخاب کنند و این درصد ضربدر آن دستمزد انتخابی میشود.
وی ادامه داد: صاحبان بیمه حرف و مشاغل آزاد سهم درمان ندارند و نیز بیمههای اجباری ۲۷ درصد، در ماده ۲۹ قانون تامین اجتماعی ۹ درصد مربوط به درمان و خدمات و مزایای درمانی است، اما درمان بیمه حرف و مشاغل آزاد و زنان خانه دار به صورت پرداخت حق سرانه است.
حسن زاده یادآور شد: به این معنا که بابت هر فردی از اعضای خانواده باید حق سرانه پرداخت شود که تفاوتی در حق سرانه اتباع خارجی و ایرانیان وجود دارد، حق سرانه برای ایرانیان در سال ۱۴۰۰، ۷۱ هزار و ششصد تومان است، اما برای افراد اتباع خارجی ۱۳۱ هزار و پانصد تومان خواهد بود.
وی اظهار کرد: برای مثال فرد تبعهی خارجی که دارای خانوادهی ۴ نفره است هنگام قرار داد حرف و مشاغل آزاد با نرخ ۱۴ با حداقل یا حداکثر دستمزد که ۱۴ درصد را بابت تعهدات بلند مدت و بابت درمان باید ۴ دوره ۱۳۱ هزار و پانصد تومان برا پرداخت کند تا از درمان نیز بهرهمند شود، همچنین در مراکز ملکی، صاحبان بیمه حرف و مشاغل آزاد نیز باید فرانشیزی پرداخت کنند و کاملا رایگان نخواهد بود.
وی یادآور شد: افراد اتباع خارجی میتوانند به صورت اختیاری خود را تحت پوشش قرار دهند، همچنین زنان خانه به شرط دارا بودن مجوز اقامت میتوانند درخواست دهند و در قالب بیمه زنان خانه دار تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی قرار بگیرند.
حسن زاده بیان کرد: تعهدات سازمان تامین اجتماعی در قبال بیمه شدگان اتباع خارجی کلیهی تعهداتی است که به یک فرد ایرانی تعلق میگیرد جز بیمه بیکاری، اتباع خارجی طبق قانون بیمه بیکاری از دریافت خدمات بیمه بیکاری مستثنی هستند.
وی ادامه داد: تعهدات سازمان تامین اجتماعی در قبال بیمه شدگان اتباع خارجی به شکل حمایتهای بلند مدت مانند پرداخت مستمری بازنشستگی، بازماندگان، از کار افتادگی کلی، کار افتادگی ناشی و یا غیر ناشی از کاراست، همچنین حمایتهای کوتاه مدت که شامل حوادث و بیماری ها، درمان، پرداخت غرامت دستمزد، ایام بیماری و بارداری، نقص عضو، کمک هزینه مراسم ترحیم، کمک هزینه مراسم ازدواج و نیز کمک هزینه وسایل پزشکی است در تعهد سازمان تامین اجتماعی خواهد بود.
حسن زاده یادآور شد: اتباع خارجی هنگام ورود به کشور ایران از مراجع مختلفی عبور میکنند، اتباع مجاز از اداره اتباع وزارت کشور، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی کارت اقامت و یا مجوز اشتغال را کسب کرده اند، در هر دو این مدارک شناسهی فراگیری وجود دارد به نام کد شناسهی فیدا که اداره اتباع وزارت کشور آن را به اتباع خارجی اختصاص داده است.
وی ضمن اشاره به اینکه بدون داشتن شماره اختصاصی امکان نامنویسی در سازمان تامین اجتماعی وجود ندارد گفت: طبق ماده ۵ قانون تامین اجتماعی برای سازمان تامین اجتماعی مجاز بودن و کسب مجوز اشتغال اهمییت و الویت دارد، همچنین با استفاده از کد شناسهی سیدا کارت اقامت و یا مجوز اشتغال را کسب خواهند کرد که با استفاده از این شناسه فراگیر، امکان نامنویسی در سازمان تامین اجتماعی و دریافت شماره اختصاصی به وجود خواهد آمد.
حسن زاده یادآور شد: اتباع خارجی در شرایط بازنشستگی در کارهای سخت و زیان آور همانند ایرانیان هستند، با رعایت مواد ۱۲۰ تا ۱۲۹ قانون کار هنگامی که به کار اشتغال دارند مشمول قانون کار خواهند بود، در این صورت طبق قانون بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور هم میتوانند با استفاده از شرایط آن از خدمات و حمایتها بهرهمند شوند.
وی بیان کرد: افردی که حداقل ۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب به فعالیتهای سخت و زیان آور اشتغال دارند و حق بیمه آن دوره به سازمان تامین اجتماعی پرداخته باشند بدون شرط سنی میتوانند درخواست بازنشستگی دهند.
حسن زاده یادآور شد: در صورت داشتن سابقه کمتر از ۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب اگر کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی تشخیص دهد کار آنها را ناشی از اشتغال به کارهای سخت و زیان آور است فرد بیمه شده میتواند درخواست بازنشستگی دهد، همچنین هر سال سابقه پرداخت حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور ۱ سال و نیم محاسبه خواهد شد.
وی گفت: بیمه اتباع خارجی همانند بیمه ایرانیان خارج از کشور است، اما با توجه به نوع بیمهای که دارند از تعهدات و خدمات برخوردار هستند، غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری مربوط به بیمههای اجباری است که کارفرما و رابطه مزد بگیری وجود دارند.
حسن زاده ادامه داد: فردی که در قالب بیمه زنان خانه دار و یا حرف و مشاغل بیمه شده است به دلیل نبود وجود رابطه کارگر و کارفرما نیازی به پرداخت غرامت ایام بیماری و بارداری ندارد، زیرا دستمزدی نمیگیرد و خویش فرمایی محسوب میشود.
وی یادآور شد: مهمترین مدرک مجوز اقامت و کارت اقامتی است که معمولا سرپرست خانوار اتباع خارجی دارای مجوز اشتغال است، در این صورت اقامت این دسته از خانوادهها مجاز خواهد بود، بنابراین زنان خانه دار میتوانند به تبع کسب مجوز اقامت و اشتغال همسرانشان خود را تحت پوشش بیمه زنان خانه دار قرار دهند، همچنین قابل ذکر است دانشجویان اتباع خارجی نمیتوانند از بیمهی دانشجویی استفاده کنند.
حسن زاده در خصوص اینکه آیا خانواده اتباع خارجی که خارج از کشور ایران اقامت دارند پس از فوت وی میتوانند از مستمری بازماندگان بهرهمند شوند بیان کرد: خانوادهی اتباع خارجی که خارج از ایران اقامت دارند پس از فوت مستمری بگیر میتوانند با درخواست در کشور ایران از مستمری بازماندگان بهرهمند شوند
وی ادامه داد: خبرنگاران اتباع خارجی میتوانند با ارائه تاییدیه از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خود را تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی قرار دهند، همچنین اتباع خارجی که در ماموریتهای دیپلماتیک در کنسولی، کارکنان محلی سفارتخانهها فعالیت دارند این افراد معمولا دریافت پروانه کار ندارند و با ارائه تاییدیه از وزارت امور خارجه شرایط بیمه شدن این افراد نیز فراهم است.
حسن زاده گفت: ورزشکاران خارجی، مربی و سرمربی در صورت بیمه نبودن در کشورخود مشمول بیمه اجباری میشوند، کارفرمایی که این افراد را به کار میگیرد صورت مزد و یا حقوق آنها را با نرخ کامل بیمه اجباری به استثنای ۳ درصد بیمه بیکاری باید ماهانه به سازمان تامین اجتماعی در مهلت مقر پرداخت کند.
معاون توسعه و تعمیم بیمه اداره کل امور بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی در خصوص شرایط انعقاد قرار داد ادامه بیمه به طور اختیاری برای اتباع خارجی بیان کرد: افراد با حداقل ۳۰ روز سابقه و با نرخ ۲۷ درصد که برای بیمه اختیاری است از حداقل دستمزد (۱.۲) تا حداکثر دستمزد میتوانند انتخاب کنند و تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی قرار بگیرند.
وی درباره نحوه تعیین دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه کارفرمایان (خویش فرمایان) اظهار کرد: افراد برای تعیین دستمزد در بیمه حرف و مشاغل آزاد بر اساس شرایط سن و سابقه پرداخت حق بیمه میتوانند از حداقل تا حداکثر دستمزد انتخاب کنند، برای مثال در صورت داشتن سابقه زیر ۵ سال از حداقل تا حداکثرمحاسبه خواهد شد، همچنین اگر افراد سن زیادی داشته باشند انتخاب دستمزدشان بر اساس جدولی که وجود دارد است.
بیشتر بخوانید: