به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، تهدیدات اخیر داعش علیه شیعیان و به خصوص بمباران دو مسجد در افغانستان نشان داد که شیعیان هنوز هم در خطر هستند. گروه تروریستی داعش در موضع‌گیری مضحک ادعا کرد: "شیعیان خطرناک هستند. " داعش هشدار داده است که آن‌ها را از بغداد تا افغانستان هدف قرار خواهد داد.

شیعیان در طول تاریخ بار‌ها با نسل کشی مواجه شده اند. شاید این اتفاق به این علت باشد که معمولا شیعه‌ها در جوامع اسلامی اقلیت به حساب آمده و به همین علت به راحتی علیه شان ظلم می‌شده است. همانطور که تاریخ نشان داده معمولا علیه اقلیت‌های دینی، نژادی و قومی ستم‌های مختلفی اعمال شده و بسیاری از این جوامع با کشتار و تبعید روبه رو شده اند.

با این حال، شیعیان از همان ابتدای پیدایش تا زمان حال مظلوم واقع شده و بار‌ها مورد حمله و تبعید و کشتار قرار گرفته اند. در این گزارش سعی داریم مروری کلی و کوتاه بر تاریخ شیعه و کشتار‌های بزرگ آنان توسط حکومت‌های مختلف داشته باشیم.

کشتار شیعیان در دوره امویان و عباسیان

شیعیان یا علویان نخستین (پیروان حضرت علی (ع) که ایشان را جانشین پیامبر (ص) و رهبر جامعه اسلامی می‌دانستند) از همان سال‌های بعد از وفات پیامبر مورد ظلم و ستم قرار گرفتند. بعد از شهادت حضرت علی (ع) و امام حسن (ع) فاجعه کربلا به وقوع پیوست و امام شیعیان و همه اعضاء خانواده اش به طرز ناراحت کننده‌ای به شهادت رسیده و زنان نیز به اسارت رفتند.

این اتفاق باعث تحرکاتی در جامعه علوی آن روز شد. قیام توابین و قیام مختار ثقفی از جمله نتایج عاشورای حسینی بود. توابین همگی در جنگ با نیرو‌های عبیدالله بن زیاد در عین الورده شهید شدند و مختار ثقفی نیز بعد از چند پیروزی توسط نیرو‌های عبدالله بن زبیر و مصعب بن زبیر از پای درآمد. همچنین، در سال‌های بعد، قیام یحیی و زید نیز با سرکوب شدیدی روبه رو شد و باعث شهادت بسیاری از شیعیان گردید.

با روی کارآمدن عبدالملک مروان در شام و ارسال نیرو به عراق و حجاز به سرکردگی حجاج بن یوسف ثقفی، کشتار علویان و ستم بر آنان وارد مرحله جدیدی شد. حجاج یکی از خونخوارترین حاکمان تاریخ بود و چنان کشتاری علیه شیعیان به راه انداخت که نامش را در ادبیات فارسی و عربی به سمبل خباثت و خونخواری بدل کرد. مشهور است که او حتی در عید قربان به جای قربانی، سر از بدن شیعیان می‌بریده است که این امر نشان از خباثت و خونخواری او می‌دهد. از این جهت، شیعیان در دوره او، سخت‌ترین شرایط را تجربه کردند.

بعد از مرگ حجاج، مقدار کمی شرایط برای شیعیان بهتر شد. با اضمحلال امویان و قدرت گیری مخالفان آنان و به خصوص جنگ بین نیرو‌های ابومسلم خراسانی و ابوهاشم با نیرو‌های اموی، شیعیان فرصتی یافتند که کمی آسوده باشند. شیعیان تا زمان مامون عباسی و معتصم نسبت به دوره‌های قبل کمتر مورد آزار قرار گرفتند، اما در دوره متوکل عباسی مجددا فشار‌ها بر آنان زیاد شد.

از دوره عباسیان تا دوره غزنویان، جماعت شیعه بسیاری مورد حمله، قتل و غارت حکومت‌های مختلف قرار گرفتند. بد نیست به برخی از مهم‌ترین این فجایع اشاره کنیم:

الف. کشتار جمعی شیعه توسط هواداران بربهاری و حنابله

ب. کشتار شیعیان توسط عباسیان به بهانه همکاری با قرمطیان و غالیان

ج. کشتار شیعان توسط فرقه کرامیه و حنابله‌ی بغداد

د. قتل عام شیعیان مغرب الاوسط توسط معز بن بادیس زیری

ه. قتل عام شیعه مغرب الاقصی توسط مرابطان متعصب

کشتار شیعیان از دوره غزنویان تا حمله مغولان

با روی کار آمدن سلطان محمود غزنوی در ایران کشتار شیعیان بسیار زیاد شد. سلطان محمود به بهانه قرمطی و رافضی بودن شیعیان، بسیاری از آن‌ها را کشته و جماعت کثیری از شیعیان را نفی بلد نمود. خود او در این باره گفته است: " من از بهر عباسیان انگشت در کرده‌ام در همه‌ی جهان و قرمطی می‌جویم و آنچه یافته آید و درست گردد بردار می‌کشم. "

با افزایش قدرت ترکان غزنوی و سلجوقی در ایران، گروهی از شیعیان هفت امام اسماعیلی نیز قدرت بسیاری گرفتند. آن‌ها در ایران به رهبری حسن صباح در کوه‌های بلند قلعه‌هایی را ساختند و در آنجا با حکومت‌های ترک مرکزی جنگ‌های فراوانی به راه انداختند. همزمان در مصر نیز خلافت شیعه فاطمی به قدرت رسید و از این حیث، وضعیت شیعیان کمی بهتر از گذشته شد. با این حال، حکومت‌های مرکزی بسیاری از روستاییان شیعه بی گناه را به بهانه همکاری با اسماعیلیان یا خلافت فاطمی بر دار کرده یا به زندان انداختند.

کشتار شیعیان در دوران سه قلمرو

با نابودی بنی عباس و حمله مغولان شرایط سیاسی دنیای اسلام تغییر کرد. بعد از چند صد سال استیلای مغولان بر مهم‌ترین بلاد خلافت اسلامی، سرانجام سه قلمرو اصلی عالم اسلام به دست سه حکومت مختلف افتاد. آسیای صغیر، حجاز و بخشی از آفریقا توسط عثمانی، فلات ایران به دست حکومت شیعه صفوی و هندوستان نیز به دست حکومت گروکانی اداره گردید.

رقابت عثمانی‌های سنی با صفویان شیعه باعث کشتار اقلیت‌های مذهبی در دو قلمرو شد. همچنین، دست به دست شدن حکومت توسط شاهزادگان گورکانی باعث گردید برخی از شاهزادگان متعصب مانند اورنگ زیب با روحانیون پرنفوذ گورکانی بیعت کرده و برای محکم شدن جایگاهشان دست به کشتار اقلیت‌های مذهبی من جمله شیعیان بزنند.

از قرن ۱۰ هجری تا قرن ۱۳ کشتار‌هایی علیه شیعیان انجام گرفت که در زیر عنوان برخی از مهم‌ترین آن‌ها را ذکر می‌کنیم:

الف. کشتار جمعی شیعیان خراسان در حملات ازبکان

ب. کشتار شیعیان و نفی بلد آنان توسط سلطان سلیم عثمانی و سلطان مراد سوم

ج. کشتار شیعیان عراق توسط سلطان مراد چهارم

د. کشتار شیعیان توسط افغان ها، کشتار شیعیان در حجاز و قتل عامشان توسط یارخان ازبک

ه. قتل عام سادات حلب توسط ینی چری‌های عثمانی

ی. کشتار شیعیان هند توسط حکام محلی و با همکاری استعمار انگلیس

کشتار شیعیان در قرن اخیر

در دو قرن اخیر نیز کشتار شیعیان ادامه دارد. این قتل عام‌ها و آزار و اذیت‌ها به خصوص در افغانستان و پاکستان رخ داده است. کشتار شیعیان بلوچستان توسط پاکستان، کشتار هزاره‌ها توسط طالبان، کشتار شیعیان کابل توسط نیرو‌های برهان الدین ربانی و بمب گذاری‌های اخیر داعش و طالبان و القاعده در مساجد شیعیان از جمله مهم‌ترین این کشتار‌ها بوده و هستند.

همچنین، آزار و اذیت شیعیان آذربایجان، نیجریه، بحرین، عربستان و همچنین، کشتار شیعیان در دوره قدرت گیری داعش در عراق و شام همگی نشان از وضعیت بد شیعیان در دوره معاصر می‌دهد.

امید است که روزی این کشتار‌ها متوقف شود و همه اقوام و مذاهب در کنار هم با صلح و دوستی زندگی کنند.

منبع: خبر فوری

انتهای پیام/