آیت‌الله سید نورالدین حسینی‌الهاشمی، بزرگمردی به بلندای تاریخ
تشکیل حزب برادران مهمترین حرکت مذهبی، سیاسی آیت‌الله سید نورالدین حسینی‌الهاشمی بود که با هدف ایجاد خط دفاعی دینی در برابر حزب توده و حامیان آن انجام شد.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، از فرهنگ شهر به سمت شهرک گلستان در حرکت بودم، به میدان احسان که رسیدم بهتر دیدم از بزرگراه حسینی الهاشمی، ادامه مسیر را طی کنم، ناخودآگاه به اسم بزرگراه فکر کردم و اینکه حسینی الهاشمی چه کسی بوده و چه کارهایی انجام داده است؟
این سوال ذهنی باعث شد که کنجکاوانه و پرسش گرایانه به جستجو بپردازم و اطلاعاتی از حضرت سید نورالدین حسینی الهاشمی شیرازی، کسب کنم.
آیت‌الله سید نورالدین شیرازی در رجب ۱۳۱۲ (ه ق) مطابق ۱۲۷۴( ه ش) در شیراز و در خانواده‌ای متدین و روحانی متولد شد.
پدرش سید ابوطالب، مجتهد و صاحب کتاب اسرارالعقاید بود. مقدمات را نزد پدر در شیراز به پایان رساند و حدود ۲۰ سال داشت که برای تحصیل، به عتبات مشرف شد و نزد آیت‌الله سید محمدکاظم یزدی، میرزا محمدتقی شیرازی و شیخ‌الشریعه اصفهانی به تحصیل در فقه و اصول پرداخت و به درجه‌ی اجتهاد نائل آمد.
پس از درگذشت پدرش در سال ۱۳۰۵ (ه ش)، به شیراز بازگشت و به کارهای تبلیغی و دینی پرداخت و در دوره رضاخان به دلیل مبارزه با سیاست، دو بار در سال‌های ۱۳۰۶ و ۱۳۰۸ از شیراز تبعید شد، که با اصرار مردم شیراز بازگردانیده شد.
در سال ۱۳۱۴ ش که واقعه کشف حجاب به وجود آمد، مجلسى در شیراز برگزار شد که بعضى از زنان بدون حجاب در آن شرکت داشتند، سید نورالدین بى درنگ در مسجد وکیل شیراز سخنرانى قاطعى ایراد کرد که عکسى از آن موجود است و سید را نشان مى دهد که بر فراز منبر ایستاده و در دستى شمشیر و در دست دیگر آیه حجاب دارد و به رضا شاه مى گوید:
روزى مى آید که تو را غلطان غلطان به جهنم مى برند. ما بنا به وظیفه شرعى خود اقدام خواهیم کرد و این (به آیه حجاب در قرآن که در دست دارد، اشاره مى کند) دستور خداست که در دست دارم.
اوضاع احوال اجتماعی و سیاسی آن زمان و شکل گیری و رشد حزب توده باعث شد که آیت الله، به فکر یک تشکیلات منسجم برای مقابله با حزب توده بیفتد.
مهم ترین حرکت سیاسى سید نورالدین در شیراز تأسیس حزب برادران بود.
این حرکت اقدامى مذهبى، سیاسى با هدف ایجاد خط دفاعى دینى در برابر حزب توده و حامیان آن بود.
به این ترتیب در سال ۱۳۱۳ (ه ش)، ابتدا هیئت برادران نور، تاسیس شد و به صورت محرمانه کار توسعه آن دنبال شد، و همین هیئت برادران نور، منشاء و طرح اولیه حزب برادران شد که در سال ۱۳۲۰ تاسیس گردید، و خود آیت‌الله شیرازی، سال ها بعد، در این مورد گفت: دوازده سال قبل که هیچ‌کس قدرت تشکیل مجمع و حزب نداشت، برادرانی را هم عهد ساختیم تخمی زیر گل کردیم، مدتی هیچ اثر و ظهوری نداشت. رفقای از جان گذشته‌ی من نهایت با ضبط و با استقامت بودند و از نداشتن بروز و ظهور در این مدت متأثر بودند تا پس از مدت‌ها، برگ و بار برآورد.
ایده و چگونگی تشکیل حزب برادران به این شکل بود که ابتدا به سازماندهی روحانیت در شهر شیراز پرداخت که در ابتدای کار با نام اتحادیه روحانیون، جلساتی تشکیل می داد و سپس در قالب هیئت های عزاداری در گوشه گوشه شهر شیراز به فعالیت تشکیلاتی منسجم و هدفمند، پرداختند و حزب برادران به طور رسمی تشکیل شد و با استفاده از هیئت های مذهبی، فعالیت های خود را گسترش دادند.
افرادی که وارد حزب می‌شدند با سوگند والله من در حفظ استقلال ایران در ظل لوای مذهب جعفری با شما همراهم، در حزب شروع به فعالیت می‌‌کردند.
حزب برادران، در سال ۱۳۲۴ فعالیت خود را آشکار کرد.
آیت‌الله شیرازی با استفاده از تشکل‌های فرعی و هیئت‌های مذهبی که شمار آنها بالغ بر سیزده هیئت بود، توانست حزب برادران را گسترش دهد.
هیئت های همکار با حزب برادران، در آن زمان عبارت بودند از: هیئت فدائیان ابوالفضل با سیادت سیدمحمد رضازاده، هیئت زهرا(ع) با مسئولیت حسین ولدان، هیئت فدائیان محمدی، با مدیریت محمد ماکولائی، هیئت فدائیان امیرالمؤمنین، با ریاست کربلائی یحیی تحصیلدار، هیئت فدائیان بنی‌هاشم، با مدیریت جمال خراز، هیئت فدائیان احمدبن‌موسی به بزرگی جعفر مس‌فروش، هیئت جان‌نثاران ابوالفضل با مدیریت پرهیزگار، هیئت فدائیان پنج تن آل‌عبا با سیادت ابوالقاسم رن‌رز، هیئت فدائیان شعبات فرهنگی، با مدیریت اصغر عرب، هیئت فدائیان علی‌بن‌موسی با بزرگی و زحمت سیدجواد معلم، هیئت فدائیان سجادیان با مسئولیت سیدعلی‌اکبر سادات، هیئت فدائیان منتظران مهدی با مدیریت حسین کفش‌دوز و بالاخره، هیئت فدائیان حسن‌بن‌علی که با زحمات سید محمدجعفر غربال‌باف تشکیل شده و فعالیت می کردند.
شعار حزب برادران، استقلال ایران در ظل لوای مذهب جعفری بود.
مهمترین اهداف و راه‌کارهای حزب برادران در دوازده اصل و در قالب مرامنامه ای تنظیم شده بود که متن آن به شرح ذیل است:
اصل نخست: حفظ وحدت ملی ایران و توسعه مذهب جعفری اثنی عشری در آن.
اصل دوم: اجرای قانون اساسی بالاخص اعتبار نظارت علمای طراز اول (اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطه) در مجلس سنا و ایالتی و ولایتی.
اصل سوم: تحول فکری در شئون ملی و مبارزه با خرافات.
اصل چهارم: الغاء امتیازاتی که بر اثر خرافات و تعصبات جاهلانه در ادوار گذشته ایجاد شده و اثبات امتیاز اینکه موافق با عقل و طبع باشد.
اصل پنجم: تشدید مبانی روحانیت به نحوی که رتبه و راتبه در آن محفوظ باشد.
اصل ششم: تعلیم عمومی نظام و تقویت نیروی دفاع و مبارزه با هرج و مرج.
اصل هفتم: به کار انداختن منابع ثروت و تزیید منافع عمومی و تأمین بودجه‌ی کشور به نسبت درآمد.
اصل هشتم: تعمیم فرهنگ به وسیله اجرای تعلیمات اجباری و عمومی از حیث آموزش و پرورش.
اصل نهم: حفظ مرکزیت ایران با رعایت آن‌که قطعات مملکت از همه‌ی شئون اجتماعی بدون امتیاز برخوردار باشند.
اصل دهم: ایجاد بهداشت عمومی از حیث تغذیه و دوا و حفظ الصحه و مسکن و تکثیر نسل به تسهیل امر ازدواج.
اصل یازدهم: ایجاد و تحکیم روابط حسنه‌ی بین‌الملل و دول اسلامی.
اصل دوازدهم: مبارزه با استبداد در جمیع شئون اجتماعی.
آیت‌الله شیرازی و حزب برادران شیراز، فعالیت های زیادی در راستای یاری رساندن به مردم و کوتاه کردن دست استبداد داخلی و استعمار خارجی، انجام‌دادند.
یکی از مهمترین اقدامات حزب برادران در شیراز و فارس، شکل دادن به نوعی اصلاحات رفاهی و اجتماعی برای بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی مردم، بوده است.
وضعیت مردم در سال‌های پس از جنگ دوم جهانی با توجه به شیوع گسترده بیماری، رکود شدید اقتصادی، قحطی، تشدید ناامنی ها، شورش‌های محلی، دخالت انگلیس، امریکا و روسیه در ایران و بی‌ثباتی دولت بسیار نابسامان بوده است.
در چنین شرایطی که مردم در وضعیتی بحرانی به سر می‌بردند، شیوع بیماری آنفولانزا در شیراز و اطراف آن کشتار عجیبی به راه انداخت و حزب براداران در اولین اقدام اصلاحی خود در مبارزه‌ای گسترده و همه‌جانبه با بسیج تمامی نیروهای خود برای کمک به مردم وارد صحنه شد و مردم با این حزب برادران و اقدامات اصلاحی آن بیشتر از پیش آشنا شدند.
همچنین وقتی بیماری حصبه و تیفوس که از بخش‌های اروپای شرقی شروع شده بود به ایران سرایت کرده بود و سراسر کشور را فرا گرفت، حزب برادران و رهبر روحانی آن آیت الله سید نورالدین حسینی الهاشمی شیرازی درصدد مقابله با این بحران اجتماعی برآمدند و در یک فراخوان عمومی به ایجاد تشکیلاتی دست زدند که نتیجه‌ی آن ایجاد مؤسسه‌ی خیریه‌ی حمایت از بیماران فقیر شد.
عملیات گسترده‌ی مبارزه با شیوع بیماری و مداوای مبتلایان، تجربه خوبی برای حزب برادران برای بسیج نیرو بود که با موفقیت به انجام رسید و موجب محبوبیت این حزب و رهبران آن در میان قشرهای مختلف اجتماعی شد.
یکی دیگر از اقدامات حزب برادران، توسعه و گسترش فرهنگ عمومی و ایجاد شرایط مناسب برای آموزش قشرهای مختلف اجتماعی شیراز بوده است.
به همین منظور در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم به دستور رهبر حزب با توجه به کمبود فضای آموزشی، اعضای حزب، نسبت به تعمیر و مرمت مسجد وکیل و تغییر فضای سالن آن به شکل کلاس‌های درس اقدام کردند، به گونه‌ای که ظرف مدت کوتاهی جمعیت سواد‌آموزان به هزار نفر رسیده است.
سید نورالدین، برای انجام مقاصد خود نیاز مبرمی به پرورش و تعلیم طلبه‌های جوان داشت و درصدد احیای قدرت اجتماعی و علمی شیراز برآمد.
او به طلبه پرورى و کشف استعدادها اهمیت فراوان مى داد و با برنامه ریزى اقتصادى و علمى و تشویقهاى لازم، روحیه طلبگى و استوارى و قناعت را به شاگردان یاد مى داد. به پوشیدن لباس مقدس روحانیت توسط طلبه ها اهتمام خاصى داشت و معتقد بود طلاب باید از علوم روز هم آگاه باشند.
از این رو در سال ۱۳۲۰، دستور تاسیس دارالتبلیغی به عنوان مؤسسه تحصیلات علوم دینی و ادبی به منظور تربیت عناصر صالحه و فاضله برای آتیه روحانیت و تنظیم جامعه آنان، را صادر کرد و مقر آن در مدرسه خان در نظر گرفته شد.
منبع: فارس
انتهای پیام/ت
حاجی دلیگانی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان:
دولت نرخ ارز را حساب شده بالا برد/ مجلس در برابر این مسأله سکوت نمیکند
