به گزارش خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، به نقل از imperial.ac.uk، مریخ نورد Perseverance که در ماه فوریه بر روی سیاره مریخ فرود آمد، اولین تصاویر خود از دلتای رودخانه باستانی ۳.۷ میلیارد ساله را به زمین فرستاد. تصاویر نشان می‌دهد که چرخه زندگی دریاچه خشک شده در دهانه Jezero، جذاب‌تر و پیچیده‌تر از آن چیزی است که در ابتدا دانشمندان تصور می‌کردند. بر اساس اطلاعات به دست آمده از این تصاویر مریخ نورد می‌تواند نمونه‌هایی از جمله آن‌هایی که ممکن است حاوی نشانه‌هایی از زندگی گذشته و به عنوان امضای زیستی شناخته می‌شوند را جمع آوری کند.

دلتا اسکارپ شامل چیست؟

میلیارد‌ها سال پیش، هنگامی که مریخ دارای اتمسفر کافی برای حمایت از جریان آب در سطح خود بود، جریان رودخانه شن و ماسه را از ارتفاعات اطراف به سمت دلتای رودخانه‌ای شکل Jezero حمل می‌کرد. دهانه این دریاچه می‌تواند تا ۴۰ کیلومتر عرض و ده‌ها متر عمق داشته باشد. یک ماه پس از فرود استقامت بر روی سیاره سرخ دوربین‌های Mastcam-Z و Remote Micro-Imager (RMI) مریخ نورد برای مشاهده دقیقتر یکی از عظیم‌ترین ویژگی‌های زمین شناسی دهانه، به نام "دلتا اسکارپ"، بر روی آن زوم کردند.

اسکارپ شامل بقایای دلتای رودخانه‌ای است که در آن رودخانه باستانی به طول ۱۲۰ مایل و دریاچه‌ای به عرض ۲۱ مایل به هم متصل می‌شوند. تیم علمی پشتکار یک تپه برجسته به نام کودیاک که دارای ساختار‌های زمین شناسی متمایزی است را در نزدیکی آن جا کشف کردند. دانشمندان همچنین تخته سنگ شیب داری را مشاهده کردند که بین لایه‌های افقی قرار گرفته و نشان دهنده رسوبات سنگی از دلتای باستانی است.

بهترین مواد برای یافتن مواد ارگانیک  در سیاره سرخ

محققان تایید می‌کنند که جریان مداوم آب در دریاچه وجود داشته و با آب و هوای گرم و مرطوب مریخ در ۳.۷ میلیارد سال پیش سازگار بوده است. پروفسور سانجیف گوپتا از دانشکده علوم و مهندسی زمین کالج امپریال می‌گوید:" این نتایج بر استراتژی انتخاب سنگ‌ها برای نمونه برداری تاثیر دارد. مواد دانه بندی شده در انتهای دلتا احتمالاً بهترین گزینه برای یافتن شواهدی از مواد ارگانیک و امضاء بیولوژیکی هستند و تخته سنگ‌های بالای آن به ما امکان نمونه برداری از قطعات قدیمی سنگ‌های پوسته را می‌دهد. هر دو هدف اصلی نمونه برداری هستند و ماموریت جدید ما در آینده بازگرداندن این نمونه‌ها به زمین است. درک بهتر از دلتای Jezero کلیدی برای درک تغییرات هیدرولوژیکی منطقه است و می‌تواند بینش ارزشمندی در مورد علت خشک شدن کل کره زمین ارائه دهد."

دلتای رودخانه‌ها در کره زمین چگونه تشکیل می‌شود؟

بر روی زمین، دلتای رودخانه‌ها در اثر تجمع آهسته و پیوسته ذرات رسوبی به اندازه شن و ماسه در محل ورود رودخانه به دریاچه‌ای بزرگ یا سایر آب‌ها تشکیل می‌شوند. در هر حال، این تیم رسوبات مشابه، اما قابل توجهی را در بالاترین لایه‌های دلتا اسکارپ در مریخ کشف کردند، با لایه‌هایی که دارای تخته سنگ‌های بزرگی هستند که فقط می‌توانند توسط سیل‌های با انرژی بالا منتقل شوند. این به معنی تغییر شدید شرایط جریان پس از ایجاد دلتا بوده است. آبراه پرپیچ و خم آهنی که دلتای دهانه از آن تغذیه می‌کرد به سیلاب‌های سریع در حال حرکت تبدیل شده است.

دکتر نیکلاس منگولد از Laboratoire de Planétologie and Géodynamique (LPG) در دانشگاه نانت فرانسه گفت: "ما لایه‌های متمایزی را مشاهده کردیم که دارای تخته سنگ‌هایی به ارتفاع ۵ فوت بود. اگرچه تپه‌های کودیاک در حال حاضر در برنامه سفر مریخ نورد نیستند، اما دلتای Jezero نقطه شروع تلاش‌های او برای جمع آوری سنگ‌ها برای بازگشت به خانه است. پایه لایه‌های دلتا ممکن است حاوی خاک رس و سنگ‌های گل آلود باشد. انواع سنگ‌هایی که در صورت وجود در مریخ می‌توانند آثار حیات باستانی را حفظ کنند."

تحقیقات جدید نشان داده است که اندازه دریاچه Jezero در طول زمان نوسان زیادی داشته و عمق آن ده‌ها متر افزایش و کاهش یافته و در نهایت ناپدید شده است. این محیط‌های باستانی مکان مناسبی برای جستجوی نشانه‌های زندگی گذشته در مریخ هستند. در حالی که معلوم نیست این نوسانات سطح آب در نتیجه جاری شدن سیل یا تغییرات تدریجی محیطی بوده است یا خیر، مشخص شده که این تغییرات زمانی رخ داده که سطح دریاچه حداقل ۱۰۰ متر پایین‌تر بوده است. هزینه‌های این ماموریت فضایی توسط مرکز ملی d'Etudes Spatiales، فرانسه، ناسا، آژانس فضایی انگلیس، شورای تحقیقات سوئد و بنیاد سیمونز تامین شده است.

بیشتر بخوانید

• محققان راه‌های جدید برای سفر ارزان قیمت به سیاره سرخ کشف کردند

گزارش از مهران محمدپور

انتهای پیام/