به گزارش حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، کتاب «جنگ، سیاست و ابرقهرمانها؛ اخلاقیات و پروپاگاندا در کمیکها و فیلم» اثر مارک دی پائولو با ترجمه علیاکبر جنابزاده منتشر شد که در معرفی انتشارات سوره مهر از این کتاب آمده است: «ابرقهرمانهای کتابهای کمیک از دهه ۱۹۳۰، یعنی زمانی که وارد عصر مدرن خویش شدند، تاکنون جای خالیِ قدرتهای ماورایی و فرادرک انسانی را پُر کردهاند؛ قدرتهایی که پیش از ظهور اومانیسم در دوران رنسانس در انحصار «خدا» بود و پس از کنار زدنِ الهیات کلیسای کاتولیکِ قرن چهاردهم و پانزدهم میلادی، کودک نوپای «انسانِ تجربی»، آن را به جانشین خدا روی زمین واگذار کرد. اما این جانشینْ انسان بود و فاقد هرگونه قدرتی که بتواند فراسوی جهانِ ماده را حتی درک کند.»
ابرقهرمانهای کتابهای کمیک آمدند تا دنیا را نجات دهند؛ نخست در داستانهایی که روی صفحات کتابهای کمیک نقش میبست و حتی تلاش نمیکرد دیوار چهارم را درهم بشکند. سپس، در دنیای واقعی، از طریق کنشگری با مخاطبی که اکنون شهروندِ جغرافیای فانتزی دنیای تحت حمایت یک ابرقهرمان با قدرتهای ماورایی بود.
شخصیتهای شرورِ داستانهای ابرقهرمانی نیز بخش دیگری از همین معادله بودند. آنها به عنوان «دیگرانِ» داستانشان، که در مقابل «ما» تعریف میشدند، قوای «شر» را در برابر نیروهای «خیر» در آرماگدون آخرالزمانی داستانشان تشکیل میدادند.
پس از حملات یازده سپتامبر، ابرقهرمانها عملاً بازنشسته شدند. آنها نتوانستند از ترسهایی واقعی که دنیا نظارهگر آن بود جلوگیری کنند. بنابراین، چطور میتوانستند کماکان در کشوری زندگی کنند که دائماً در هراسِ وقوع حملهای دیگر روزها را سپری میکند؟ چگونه میتوانستند هم از عهده مسائل دقیق و ظریف بینالمللی برآیند و هم بکوشند روانِ پریشانِ ملتی عمیقاً وحشتزده را تسکین دهند؟ اکران سهگانه «بتمن»، اثر کریستوفر نولان، این فرصت را به ابرقهرمانها داد تا جایگاهشان را در فرهنگ عامه از نو تعریف کنند. ناگهان، شرورهایی وحشتناکتر و پیچیدهتر در داستانهای ابرقهرمانی پدیدار شدند؛ از جنس همان شرورهایی که امریکا در برابر خود میدید. پس از آن، یک دسته پرجمعیت از تفسیرهای سینماییِ دیگر به دنبال بتمن نولان راه افتادند.
فیلمهای ابرقهرمانی، پس از آنکه نگاهی داستانی به تراژدیهای یازده سپتامبر ارائه کردند، به بخش لاینفک گیشه تبدیل شدند. آنها بر خاطرات والدین و اشتیاق کودکان تکیه داشتند. نگاه تازهای که در برابر قهرمانیگری ایجاد شد تاریک و پیچیده بود و قلمرو سیاسی آمریکا را به تصویر میکشید. روح وحدت در میان مردم آمریکا از هم پاشید؛ زیرا ملت به شکلی فزاینده، تحت فشار ماشینهای دوقطبیِ جناحهای سیاسی این کشور، در حال چندقطبی شدن بودند.
کمیکها و داستانهای ابرقهرمانی، چیزی بسیار فراتر از فقط «داستان» هستند و شایستگی واکاوای حتی در سطوح آکادمیک را دارند. کتاب «جنگ، سیاست، و ابرقهرمانها» از همین منظر، به کتابهای کمیک ابرقهرمانی و فیلمهایی که براساس این کمیکها ساخته شدهاند، مینگرد.
نویسنده کتاب، مارک دیپائولو، روایتهای ابرقهرمانی را، همچون بازتابی از وقایع روز دنیا، قضاوت می کند و اخلاقیات آنها را در قالب بخشی از یک پروپاگاندای سیاسی و گاهی نظامی بررسی میکند.
مخاطب در این کتاب با واقعیتهایی روبهرو میشود که حتی سالها طرفداریِ دوآتشه از یک ابرقهرمان نیز نمیتواند آنها را برایش آشکار کند. اگرچه نویسنده طرز فکری لیبرال دارد و هر ازگاهی به سمت سیاستهای جناح دموکرات آمریکا تلوتلو میخورد، اما نگاه توصیفیاش به فرامتنِ روایتهای ابرقهرمانی در این کتاب، به مخاطب اجازه میدهد فارغ از موضعگیریهای سیاسی، اگرچه با مشقت، اما با نگاهی فراجناحی به تکههای کوچکتر این پازل بنگرد و در نهایت به تصویر کلّیِ پنهان در خردهفرهنگِ ابرقهرمانی دست یابد.
انتهای پیام/