به گزارش خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، کاربران از گوشی های هوشمند استفاده های فراوانی می کنند و بسیاری از کارهای شخصی و حتی فعالیت های مربوط به شغل‌شان را با این وسیله انجام می دهند. برند های زیادی در بازار تلفن همراه کشور ایران باهم رقابت می کنند و هر کدام از طریقی به دنبال این هستند که با ارائه محصولات متنوع و با کیفیت و خدمات پس از فروش مناسب مخاطبان را به سمت خود جذب کنند.

البته کاربران ایرانی نیز با دانش و آگاهی کافی گوشی هایی را انتخاب می کنند که پاسخگوی نیازشان باشد. یکی از شرکت هایی که سال هاست در بین ایرانی ها طرفداران زیادی دارد برند معروف شیائومی است که شهروندان بسیاری، گوشی های آن را خریداری کرده اند. چند روز قبل و بعد از حذف چند اپلیکیشن ایرانی از اپ استور نگرانی هایی در بین کاربران فضای مجازی به وجود آمد، حال در ادامه این ماجرا و بعد از توئیت یک کاربر کوبایی شایعاتی مبنی بر مسدود شدن فعالیت گوشی هوشمند شیائومی در ایران نیز به گوش می رسد.

محمد هادی بیات، کارشناس، پژوهشگر و فعال حوزه فناوری اطلاعات، فرهنگ و ارتباطات در گفتگو با خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: حکمرانی سایبری بعد از توسعه کاربری های فضای مجازی و کم اثر شدن مرزهای فیزیکی به وجود آمد و بسیاری از سرویس ها و خدماتی که کشورهای صاحب فناوری ارائه می دهند در عمق خاک بقیه کشور ها نیز در دسترس است.

بیات افزود: استفاده از دستگاه های آمریکایی، کانادایی و چینی در زیر ساختهای شبکه سراسر دنیا موید این امر است که علیرغم وجود مرزهای فیزیکی، فناوری ها به درون تمام کشورهای جهان رخنه کرده است و به نوعی شکلی جدید از حکمرانی پدیدار شده است که از آن به حکمرانی سایبری یاد می شود.

کارشناس فضای مجازی در ادامه اظهار داشت: علیرغم اینکه در تمامی کشورها علی الخصوص جهان سوم عمدتا نگاه امنیتی به این موضوع می‌شود نکته ای که کمتر بدان توجه می شود بحث مبانی و ابعاد حقوقی در موضوع حکمرانی سایبری است که باید مجالس و حقوقدانان دنیا نگاه ویژه تری را به این زمینه داشته باشند و طبیعتا مناسبات جدیدی بر دنیا حاکم خواهد نمود.

وی گفت: حقوق شهروندی فقط در دریافت خدمات فیزیکی از دولت ها خلاصه نمی شود و خدمات برخط و همچنین دسترسی عادلانه به فضای مجازی نیز جزو حقوق کاربران قرار می گیرد، که یکی از حقوق شهروندان بر گردن حاکمیت محسوب می شود و طبیعتا حفظ حقوق شهروندان جزئی مهم در این مقوله است.

محمد هادی بیات افزود: در فناوری گوشی های هوشمند یک سیستم عامل داریم که بر روی آن اپ استور وجود دارد که مجموعه ای از نرم افزارهایی که توسعه دهنده ها آن ها را نوشته اند ارائه می کند و واسطه خدمت رسانی به کاربران هستند. عمدتا بومی سازی فناوری ها به معنی از نو ساختن آنها مقرون به صرفه نیست و منابع زیادی را می طلبد اما میتوان به شکلی بهینه ابزارها و فناوری ها را مقید به استاندارد های ملی و داخلی کرد و البته در برخی حوزه ها چاره ای جز بومی سازی نیست.

پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بیان کرد: وجود گوشی هوشمند، سیستم عامل و اپ استور ایرانی فارغ از تمام نگاه های شعارگونه و بعضا غیر تخصصی به این حوزه خیلی خوب و شرایطی مطلوب است و بدون شک باید در این خصوص برنامه ریزی و فعالیت صورت گیرد. اما باید بپذیریم حاکمیت سایبری ایران برنامه خاصی برای احقاق حقوق کاربران ندارد.

او گفت: نگاهی به تاریخچه کنشگری این حاکمیت سایبری ما را به این نتیجه می رساند که سخت افزارها و نرم افزارها و سایر ابزارهای فناورانه بدون هیچگونه پیوست فرهنگی، فناوری و حتی امنیتی به جامعه ما توسط جبر فناوری تحمیل می شوند. در ابتدا انکار می شوند و سپس وقتی مورد استقبال کاربران قرار گرفت بنوعی در تقابل با حاکمیت قرار داده می شوند و نهایتا فیلتر و یا محدود می شوند. باید بپذیریم فیلتر کردن یک سرویس یا ممنوعیت یک ابزار در جهان کنونی نه تنها راه حل خوبی نیست بلکه بعضا امکانپذیر هم نمی باشد و باید به سایر ابزارهای حاکمیتی و مدیریتی در این خصوص هم نگاه ویژه و تخصصی داشت.

وی بیان داشت: وقتی شرکتی غیر ایرانی ابزاری را که شهروندان ایرانی در حال استفاده از آن هستند را محدود می کند، دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان مجری حاکمیت سایبری در کشور باید از ظرفیت های حاکمیتی خود برای احقاق حقوق شهروندان استفاده نماید. مثلا سرویس های چنین شرکتی را محدود کند و جرایمی را برای آن تعیین کند و حتی در مجامع بین المللی پیگیری حقوقی و قضایی داشته باشد. البته قوانین مدون و مستدلی باید داشته باشیم تا شرکت ها اجازه چنین تصمیمی نداشته باشند و عملا قبل از ورود برندها به کشور تضامین لازم از آنها گرفته شود که باید تابع قوانین حاکمیتی ایران باشند.

این کارشناس فضای مجازی همچنین گفت: در عین حال اینکه باید اپ مارکت های ایرانی با استانداردهای روزآمد برای عرضه اپلیکیشن ها داشته باشیم در عین حال معاونت حقوقی وزارت ارتباطات باید پیگیر دفاع از حقوق کاربران ایرانی نیز باشد و در این خصوص از ظرفیت های وزارت امور خارجه، مجلس شورای اسلامی و حتی قوه قضاییه هم بهره بگیرد. وضعیت فعلی که شرکت ها بدون نظارت وارد بازار می شوند و بعد قوانین و سلایق خود را تحمیل می کنند باعث آسیب دیدن شهروندان و سرمایه گذاران ایرانی می شود.

بیات مطرح کرد: به شخصه خیلی موافق سرمایه گذاری ساخت سخت افزار بجز در موارد خاص و دارای ملاحظات امنیتی و استراتژیک نیستم اما با توجه به توان داخل کشور می شود سیستم عامل و اپ استور خوب تولید کرد و کاربران مخیر به انتخاب شوند نه اینکه به استفاده از یک سرویس مجبور گردند. امروزه عمده داده های ارزشمند کاربران به صورت دیجیتال و بر روی ابزارهای قابل حمل علی الخصوص تلفن همراه هوشمند هستند و در حالیکه شیائومی قصد متوقف کردن سرویس دهی و توقیف اطلاعات کاربران را دارد به نوعی حقوق کاربران ضایع می شود و شایسته است نهادها و دستگاه های متولی به نمایندگی از حاکمیت در این خصوص ورود نمایند.

او گفت: شهروندان باید بصورت درست آموزش داده شوند تا از داده های مهم خود بک آپ بگیرند چون هیچ دستگاه قابل حمل و هیچ سیستم عاملی صد در صد مطمئن محسوب نمی شود. همانطور که ریسک گم شدن، سرقت و یا حتی خرابی دستگاه وجود دارد و باید اطلاعات مهم و حیاتی کاربران بصورت امن پشتیبان گیری شود.

بیات بیان کرد: البته با توجه به شواهد موجود هنوز معلوم نیست که گوشی های جدید این شرکت مسدود می شوند یا نسخه های قدیمی و بطور کلی اطلاعات دقیقی در خصوص مشاهده این وضعیت در کشور وجود ندارد و صرفا نمیتوان بر اساس یک گمانه زنی غیر رسمی تصمیم گرفت ولی این تلنگر محسوب می شود که دقت نظر بیشتری در این خصوص اعمال شود. از آنجایی که ۳۰ درصد بازار تلفن همراه هوشمند ایران متعلق به این برند است، برخی بر این باورند که بعید است شیائومی این تصمیم را نهایی کند.

وی ادامه داد: از طرفی گفته می شود شاید این اتفاق شیطنت رقبای شیائومی باشد، مثل سامسونگ که بخشی از بازار ایران را از دست داده است و یا شاید یک سناریوی سیاسی باشد برای کوچاندن کاربران ایرانی از گوشی چینی به سمت محصولات کره ای. البته این هم یک گمانه زنی است ولی در عالم رقابت های تجاری هیچ چیزی غیر ممکن نیست. و حتی می تواند شایعه ای در بین کاربران باشد که برداشت نادرستی از این ماجرا داشته اند و به یکباره فراگیر شده. بهرحال باید دولت بر روی وارد کنندگان و شرکت های ارائه دهنده خدمات حساسیت بیشتری داشته باشد تا از آسیب های احتمالی جلوگیری شود.

او در ادامه ذکر کرد: از طرفی کاربران نگران نباشند چرا که سخت افزار را می توان آنلاک کرد و کاستوم رام را نصب کرد. حتی می شود لینوکس و ویندوز را بر روی این دستگاه ها که قدرت خوبی برای پردازش دارند نصب و اجرا کرد. گرچه نسخه های کاستوم رام می تواند نیازهای عموم کاربران در این خصوص را برآورده نماید و در شرایط مورد نیاز این کار با مبالغ پایینی قابل انجام است.

بیات اضافه کرد: در شرایط اضطراری احتمالا گارانتی ها، خدمات دهنده ها و فروشندگان موبایل می توانند به بهینه سازی و نصب کاستوم رام ها کمک شایانی نمایند و می توان سناریوهای محتمل در این خصوص را با حضور بازیگران اصلی این عرصه در کشور بررسی و پیش بینی و چاره اندیشی نمود. این در حوزه پدافند غیر عامل می تواند اقدام موثری در این خصوص باشد. اما نباید صرفا حواس مان متوجه شیائومی باشد چرا که همین احتمالات در مورد ویندوز و حتی سایر مدل های گوشی تلفن همراه و اندروید باشد.

محمد هادی بیات در پایان گفت: در کاستوم رام ها مانند سایر نسخه های اندروید، کاربر به سلیقه خودش می تواند نرم افزارها را بهینه و انتخاب کند و صرف نظر از نقض هایی مثل امنیت، بهینگی باطری و پردازنده، این رام ها می توانند گزینه مناسبی برای کاربران باشد و بنوعی تمام این ایرادات به انتخاب رام درست بستگی دارد.

وی افزود: از طرفی با یک دو دوتا چهارتای ساده می توان گفت سود شیائومی از فروش گوشی با سیستم عامل خودش بیشتر خواهد بود تا اینکه یک سیستم عامل خارجی بر روی آن نصب شود. در عین حال این می تواند روی شخصیت برند شیائومی هم در جهان بعنوان یک شرکت بزرگ تاثیر منفی بگذارد چرا که با اعمال فشارهای بیرونی حقوق کاربران را براحتی نقض می کند.

در پایان ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که داده های دیجیتال کاربران آن قدر ارزشمند است که شرکت ها راهکاری را برای مقابله با سیاست‌های آمریکا پیدا کنند تا بتوانند مشتریان خودشان را حفظ کنند. البته نهایتا می توان به دید یک فرصت هم به آن نگاه کرد و امکان سنجی تولید محصولات با کیفیت را در آینده انجام دهیم.

بیشتر بخوانید

• آیا دسترسی به گوشی شیائومی من نیز مسدود می‌شود؟ + آموزش بررسی

انتهای پیام/