به گزارش خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، تعاونی، نامی که شاید این روزها کم تر به گوش می رسد، چرا که تعاونی ها دیگر در کشور نقش پر رنگی ندارند و رنگ باخته اند. بسیاری از صاحبنظران معتقدند تعاونی‌ها به توسعه و پیشرفت جامعه و گردش بهتر چرخ‌های اقتصاد کشور کمک می‌کنند، اما در عمل می‌بینیم که به دلایل مختلف مانند عدم اجرای صحیح قانون و نفوذ فساد، تعاونی‌ها نتوانسته اند آن طور که باید و شاید نقش خود را اجرا کنند.

بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اقتصاد کشور  به سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی تقسیم می‌شود، اما سهم دولت در اقتصاد بسیار گسترده و همه‌گیر است و سهم تعاونی‌ها بسیار ناچیز است و اصلا دیده نمی‌شود.

در اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است:  نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی، خصوصی با برنامه ریزی منظم و صحیح استوار است. بخش تعاونی شامل شرکت‌ها و موسسات تعاونی تولید و توزیع است که در شهر و روستا بر اساس ضوابط اسلامی تشکیل می‌شوند. مالکیت در این سه بخش تا جایی که با اصول دیگر این فصل مطابق باشد و از محدوده اسلام خارج نشود و موجب رشد و توسعه اقتصادی کشور شود و مایه زیان به جامعه نشود، مورد حمایت قانونی جمهوری اسلامی است.

تعاونی با توسعه همراه است

تعاونی‌ها ظرفیت‌هایی گسترده‌ای دارند و زمینه توسعه اقتصادی را با خود به ارمغان می‌آورند، توسعه اقتصادی هم زمینه‌ساز پیشرفت فرهنگی و اجتماعی است و همین جا تأثیر فراوان تعاونی‌ها در کشور مشخص می‌شود.

با همه‌ این‌ها با وجود امکانات و امتیازاتی که برای تعاونی‌ها در نظر گفته می‌شود در چند سال گذشته تعاونی‌ها مورد ناملایمت‌ها قرار گرفته اند و به حاشیه رانده شدند و دستی دستی خود را در دام فساد انداختند، تا مردم آن‌ها را کنار بگذارند.

برنامه وزیر جدید تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای بخش تعاون چیست؟

حجت‌الله عبدالملکی وزیر جدید تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید زیادی بر رسیدگی به بخش تعاون این وزارتخانه و بالا کشیدن آن دارد.

سهم تعاون در اقتصاد ۳.۵ درصد است

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره راهکار برای پیشرفت بخش تعاون گفت: بخش تعاون در جریان ادغام وزارتخانه از قرار گرفتن در کنار رفاه و کار و با استفاده از ظرفیت‌های بالای آن‌ها می‌توانست ارتقاء پیدا کند، اما موفق نشد.

عبدالملکی با اشاره به اینکه به حوزه تعاون نگاه خاص داریم تصریح کرد: ما سعی می‌کنیم برنامه‌ریزی کنیم تا بخش تعاون را بالا بکشیم، البته ادعا نداریم که می‌توانیم به سهم ۲۵ درصد برسیم، اما تلاش می‌کنیم.

او افزود: کلیات سند توسعه تعاون بسیار خوب است و ما در بحث تأمین مالی، تقویت فرهنگ تعاون و حتی کمک گرفتن از بازار سرمایه برای کمک به بخش تعاون و آموزش تعاونی‌ها شروع به اجرا می‌کنیم.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره گره‌گشا بودن تعاونی‌ها تصریح کرد: در فرهنگ ایرانی–اسلامی کارهای جمعی سابقه موفقی دارد و مردم ما این ظرفیت را دارند و ما کمک می‌کنیم این ظرفیت‌ها فعال شوند و برای این کار از خود تعاون‌گرها کمک می‌گیریم.

تفکر ما درباره تعاونی‌ها محدود است

فرامرز توفیقی رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شورای اسلامی کار در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره علت از رونق افتادن تعاو‌نی‌ها گفت: تفکری که ما از تعاونی‌ها داریم با تفکر کلان و بین‌المللی فرسنگ‌ها فاصله دارد، تفکری که در نهاد ما و در سرشت ایرانیان ریشه کرده با مفهوم اصلی تعاون متفاوت است.

رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شورای کار بیان کرد: در کشور ما این گونه جا افتاده که تعاونی‌ها مکانی هستند که برویم از آن‌ها جنس بخریم و کالاهای ارزان‌تر بخریم،خانه بگیریم یعنی فقط به این موضوع فکر می‌کنیم و تفکرمان از تعاونی در همین حد است.

توفیقی با اشاره به اینکه تفکر جهانی درباره تعاونی کاملا متفاوت است گفت: تفکر رایج در کشور ما با تفکر پشت برنامه‌هایمان هم متفاوت است، خیلی هم به دنبال اصلاح نگرش جوانان روی تعاونی‌ها کار نشده یعنی آنقدری که روی استارت آپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان انرژی گذاشته شده، روی تعاونی نشده و کسی درباره آن صحبت نکرده است، در صورتی که آن‌ها می‌توانستند زیر شاخه تعاونی‌ها باشند.

وی افزود: با تفکراتی که تعاونی‌ها بر اساس آن شکل گرفتند و بعد به سمت تعاونی توزیعی و تعاونی مسکن شدن رفتند، فساد، رانت، سوء استفاده و زد و بند آنچنان در تعاونی‌ها شکل گرفت که ذره ذره مردم یا متضرر شدند یا اعتماد خود را به آن‌ها از دست دادند.

رئیس کمیته دستمزد شورای عالی کار تصریح کرد: در جلسه‌ای که ما در اواخر سال ۹۸ در وزارت کار برای اصلاح بند یک ماده ۱۴۹ قانون کار برای مسکن داشتیم من گفتم که ما چقدر تعاونی کارمندی داریم؟ خیلی زیاد چند هزار تا اما چه تعداد تعاونی کارگری داریم؟ بسیار بسیار کم، بعد ببینیم چه تعداد کارمند داریم و چه تعداد کارگر داریم اصلا قابل مقایسه نیستند.

چرا تعاونی‌های کارگری کم شده است؟

توفیقی گفت: دلیل از میان رفتن تعاونی ها عدم نظارت و پایش روی آن‌هاست و این تعاونی‌ها ذره ذره دچار فساد و رانده شدند و همین امر باعث شد اتفاق عجیبی بیفتد.

او با بیان اینکه گسترش تعاونی‌ها می‌تواند در زنجیره تأمین، قیمت تمام شده‌ کالا را به شدت پایین بیاورد گفت: به نحوی می‌تواند مدیریت کنترل تورم انجام دهد و وقتی مدیریت کند، قیمت تمام شده کالا کاهش پیدا می کند و با قیمت مناسب‌تری به دست مصرف کننده می‌رسد و دست واسطه را حذف می کند، آنگاه می‌توانیم بگوییم به طور غیر مستقیم به افزایش قدرت خرید جامعه کمک می‌کند. 

رئیس کمیته دستمزد شورای عالی کار تصریح کرد: رونق بخشیدن به تعاونی‌ها یک راه طولانی و دراز است و یک شبه نمی‌تواند اتفاق بیفتد، اما الان کارگران برای حداقل‌های زندگی‌شان دچار یک ترس و وحشت عجیب شدند و چون قدرت خرید به زیر ۳۰ درصد رسیده یعنی یک سوم ماه و کم‌تر از ده روز را می‌توانند با دستمزدی که می‌گیرند سر کنند.

عملکرد تعاونی های مسکن چگونه است؟

توفیقی درباره وضعیت عملکرد تعاونی‌های مسکن بیان کرد: عملکرد تعاونی‌های مسکن بدون تعارف فاجعه بوده است چون در اوایل انقلاب هیجانی ایجاد شد و زمین‌ها آمد و گرفته و سوءاستفاده‌های وحشتناک شد، برای خودشان زمین‌های خاص گرفتند و زد و بندهای بسیاری اتفاق افتاد که کم کم این تعاونی‌های مسکن نابود شدند.

او افزود: در حال حاضر برای احیای این تعاونی‌ها زمینه زیادی وجود دارد به شرط دموکراتیک رفتار کردن و وابسته به فرد رفتار نکردن و وابسته به جمع رفتار کردن. در یک بستر کاملا دموکراتیک اگر بخواهیم خودمان هیات مدیره انتخاب و آدم انتصاب کنیم خودمان وقتی منتصب کردیم بگذاریم سر کار و دوباره رانت و فامیل بازی‌ها اتفاق بیفتد و چون نظارت و پایش وجود ندارد باز دچار فساد خواهند شد و این داستان ادامه دارد. 

بیشتر بخوانید

اشتغالزایی ۷۰۰۰ نفری در حوزه‌های مختلف تولیدی و خدماتی

انتهای پیام/