به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان،  تنش خشکسالی، تغییر الگوی بارش و خیزش گرد و غبار از جمله نشانه‌های تغییر اقلیم در گلستان است که کارشناسان ایجاد بند‌های خاکی را در جمع‌آوری آب‌های سطحی، تغذیه سفره‌های زیرزمینی، کنترل سیلاب، جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش خسارت سیل تاثیرگذار می دانند.

در سال‌های اخیر شدت بارش‌های پیاپی و زودگذر در گلستان طی فصول مختلف قابل مشاهده است که به اعتقاد کارشناسان منابع طبیعی و آبخیزداری استان با مدیریت صحیح و اجرای طرح‌های آبخیزداری از جمله ایجاد بند‌های خاکی می‌توان خسارت بارش‌های شدید را کاهش داد و بخشی از کمبود آب مورد نیاز منطقه را در زمان مواجهه با خشکسالی جبران کرد.

بر اساس آمار موجود در سه دهه اخیر بیش از ۱۲۰ فقره سیلاب کوچک و بزرگ در گلستان به ویژه در منطقه شرق استان رخ داده که با وجود گذشت سال‌ها هنوز نشانه‌های این حوادث قهری در منطقه قابل مشاهده است.

ایجاد بند خاکی خسارت سیلاب را به حداقل می‌رساند

محمد عباسی رییس اداره حفاظت خاک اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان معتقد است اجرای طرح‌های ایجاد بند خاکی به منظور جمع آوری آب‌های سطحی در استان یکی از راهکار‌های موثر برای به حداقل رساندن خسارت سیلاب و تامین بخشی از کمبود آب در زمان مواجهه با خشکسالی است.

عباسی افزود: با توجه به افزایش شدت بارش باران در مدت زمان کوتاه طی سال‌های اخیر، لزوم سرمایه گذاری برای مهار سیلاب و استفاده از آن در شرایط خشکسالی برای تامین آب مورد نیاز منطقه افزایش یافته و در این شرایط همراهی بیش از گذشته دستگاه‌های بالادستی در تامین اعتبار مورد نیاز ضروری است.

به گفته او برنامه ریزی برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در گلستان برای پنج سال آینده این اداره کل لحاظ شده که ایجاد ۵۰ بند خاکی از آن جمله است.

جمع آوری سالانه ۱۲۰ میلیون مترمکعب آب با طرح‌های آبخیزداری

عبدالرحیم لطفی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان در این رابطه گفت: در سال‌هایی که خشکسالی در منطقه رخ می‌دهد احتمال بارش‌های رگباری شدید و زودگذر بیشتر می‌شود که در این شرایط انجام عملیات آبخیزداری کمک فراوان به کاهش خسارت‌ها و تغذیه سفره‌های زیر زمینی می‌کند.

لطفی بیان کرد: به عنوان نمونه سیلاب پنجم شهریور ماه سال جاری در شرق استان سبب شد تا ۲۵ بند خاکی آبخیزداری آبگیری شود.

او افزود: در این سیلاب نقطه ای، مناطق درگیر حوزه‌های آبخیز شامل کال آجی، خیرخواجه، آق بند، ماسان یانبلاق و مراوه تپه را در شهرستان گنبدکاووس، کلاله و مراوه تپه بود که برآورد اولیه از ورود آب به این بند‌های خاکی ۲.۵ میلیون متر مکعب آب گزارش شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان به ظرفیت جمع آوری بارش‌ها با اجرای طرح‌های آبخیزداری انجام شده در استان اشاره کرد و گفت: سالانه با بهره برداری از طرح‌های آبخیزداری در استان، ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب ناشی از بارش قابلیت جمع آوری دارد.

او ادامه داد: این میزان آب از طریق بند‌های خاکی، سازه‌های سنگ ملاتی و بتونی، سازه‌های گابیونی، سازه‌های سرشاخه گیر و کنترل کننده جریان‌های واریزی و ایجاد هلال آبگیر جمع آوری شده و به مصرف ساکنان حاشیه آن‌ها می‌رسد.

به گفته او تاکنون در ۶۵۰ هزار هکتار از حوزه‌های آبخیز مطالعه شده شامل ۱۴۵ بندخاکی، ۴۲۰ سازه سنگ ملاتی و بتونی، هزار و ۲۰۰ سازه گابیونی، ۴۶ سازه سرشاخه گیر و کنترل جریان واریزی ایجاد شده و بهره برداری می‌شود.

وجود افزون بر ۲ میلیون هکتار حوزه آبخیز در گلستان

لطفی افزود: گلستان ۲ میلیون و ۵۰ هزار هکتار حوزه آبخیز وجود دارد که در یک میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار آن مطالعه اجرای طرح‌های آبخیزداری انجام شده و زیر پوشش طرح‌های آبخیزداری است و پیگیری برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در باقی مانده حوزه‌های آبخیز ادامه دارد.

مطابق آمار شرکـت آب منطقه‌ای گلستان، این استان شمالی در شرایط نرمال سالانه ۹ میلیون متر مکعب آب تولیدی با ارزش دارد که ۳ تا ۳.۵ میلیون متر مکعب آن در حوزه محیط زیست، سه میلیون متر مکعب تبخیر و ۲.۵ میلیون متر مکعب هم صرف بخش کشاورزی شرب و صنعت می‌شود.

گلستان با وسعت ۲ میلیون و ۵۰ هزار هکتار، دارای هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا است که ۸۶۲ هزار هکتار مرتع در نواحی شمالی در همسایگی کشور ترکمنستان، ۴۵۲ هزار هکتار جنگل در نواحی جنوبی، ۱۲۰ کیلومتر ساحل دریای خزر، ۶۶۷ هزار هکتار زمین کشاورزی اعم از زراعی و باغی دارد و بر اساس گزارش مسئولان شرکت آب منطقه‌ای استان، طی ۴۵ سال اخیر این خطه ۱۳ سال به صورت متناوب خشکسالی داشت.

گلستان استانی حادثه خیز به ویژه سیلابی به شمار می‌رود که به اعتقاد دانشگاهیان و کارشناسان دستگاه‌های اجرایی مربوطه می‌توان این پدیده‌های قهری را با گسترش اجرای طرح‌های آبخیزداری در مناطق جانمایی شده در استان و بهره گیری درست از روان آب‌های ناشی از بارش باران در فصول مختلف سال کنترل و بخشی از آب مورد نیاز زمان خشکسالی و تابستان را با اجرای طرح‌های پیشگیرانه تامین کرد.

گلستان حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که اقتصاد اصلی ساکنان استان متکی به کشاورزی و آب است.

منبع: ایرنا

انتهای پیام/ق