فقدان هدایت تحصیلی مناسب برای ورود به رشته‌های مهارتی یکی از اصلی‌ترین دلایل ناکارآمدی این نوع آموزش‌ها در نظام تعلیم و تریت محسوب می‌شود.

به گزارش خبرنگار حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، تکلیف برنامه ششم توسعه برای آموزش کودکان و نوجوانان نسل آینده توسعه آموزش های مهارتی تا سقف ۵۰ درصد در نظر گرفته شده است؛ تکلیفی که آموزش و پرورش با حدود ۲۰۰ رشته مهارتی در شاخه فنی و حرفه ای و کاردانش مجری و مدعی اجرای آن است هرچند این موضوع طبق آمار و  ارقام رسمی اعلام شده به هدف نرسیده است.

 در شرایطی که  ورود به بازار کار از طریق تحصیلات آکادمیک چندان توفیقی ندارد ، آموزش های مهارتی برای دانش آموزان ضرورت به حساب می آید البته که این ضرورت باید همراه با تامین زیر ساخت های لازم باشد ضمن آن که فرهنگ سازی برای تغییر نگرش به سمت این رشته ها هم موضوع دیگری بوده که بخشی از آن به عهده آموزش و پرورش است.

کمرنگ بودن آموزش های مهارتی؛ کم توجهی یا نفوذ مافیا؟!

آموزش‌های مهارتی به عنوان  عاملی مهم برای تربیت نیرو‌های انسانی متخصص در مراکز تولیدی، صنعتی و خدماتی به شمار می‌آیند.

حدود دو سال پیش بود که سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور جایگاه ایران در تربیت مهندس را اعلام کرد؛کسب رتبه چهارم در تربیت مهندس،  آماری که روی کاغذ عملکرد مناسبی را نشان می دهد اما در عمل کارایی متناسب با این آمار به چشم نمی خورد همان موضوعی که مسئولان حوزه نظام تعلیم و تربیت بارها به آن اشاره کردند و حتی چندی پیش ابراهیم صالحی عمران رئیس دانشگاه فنی و حرفه ای با ابراز نرضایتی از پوشش آموزش های مهارتی در مدارس گفته بود که ۲۵ تا ۳۰ درصد ظرفیت دانشگاه های فنی و حرفه ای  در کشور تکمیل می شود در حالی که در بسیاری از کشور ها دانش اموزان پس ار اتمام دوره تحصیل وارد بازار کار می شوند.

او علت این موضوع را وجود مافیایی در نظام تعلیم و تربیت  دانسته و گفته بود که زیر ساخت های لازم در آموزش مهارتی وجود نداشته و نیرو ها برای نیاز های بازار کار تربیت نمی شوند.

تب مدرک گرایی و دوری از آموزش های مهارتی 

 متاسفانه علاقه خانواده ها به دریافت مدرک باعث شده است که آموزش های مهارتی نسبت به آموزش های نظری جایگاه چندان قابل توجهی نداشته باشند. در این مورد محبوبه محمد علی کارشناس آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به اینکه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در بسیاری از کشور‌های دنیا به ۳ دسته آموزش‌های رسمی، غیر رسمی و سازمان نایافته تقسیم می‌شوند، به خبرنگار حوزه آموزش و پرورش  گفت که در این نوع از آموزش‌ها فرد قابلیت ادامه تحصیل تا مقطع دکتری را در رشته مورد نظر خود دارد.

این کارشناس آموزش‌های فنی و حرفه‌ای گفت: نقطه آغاز آن بخش از آموزش‌های مهارتی یا فنی و حرفه ای که منجر به دریافت مدرک تحصیلی می‌شود، آموزش و پرورش است به طوری که از دوره دوم آموزش متوسطه در نظام جدید آموزشی آغاز می‌شود.

محمد علی گفت:  آموزش‌های فنی و حرفه و کاردانش ۳ سال آموزش‌های نیمه تخصصی را طی می‌کنند و هر دو نوع آموزش منجر به دریافت مدرک تحصیلی دیپلم می‌شوند و در هر دو رشته فرد می‌توانند با مدرک تحصیلی دیپلم در شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و نظری کنکور دهند و به دانشگاه ورود پیدا کنند.

این کارشناس آموزش‌های فنی و حرفه‌ای افزود: مجموعا ۹۴۲ هزار دانش آموز در شاخه فنی و حرفه‌ای و کاردانش مشغول به تحصیل هستند یعنی به طور کل حدود یک سوم  کل دانش آموزان دوره متوسطه مشغول تحصیل در رشته‌های مهارتی هستند.

اهمیت رشته‌های مهارتی/کاهش تمایل دانش آموزان برای ورود به رشته‌های مهارتی چیست

او گفت: متاسفانه هزینه‌ای که در آموزش عالی با بودجه عمومی کشور پرداخت می‌کنیم صرف تربیت نیروی انسانی بیکار می‌شود به دنبال این موضوع عوارض روانی به عنوان مثال سرخوردگی اجتماعی دارد و این موضوع حتی می‌تواند پیامد‌های امنیتی هم برای کشور داشته باشد، به همین دلیل آموزش‌های فنی و حرفه‌ای نقش بسیار مهمی دارند.

هدایت تحصیلی مسیر یا اجبار برای دانش آموزان

 هرساله مشاهده می کنیم متقاضیان رشته تجربی بسیار بیشتر از تعدادی بوده که قرار است به عنوان قبول شدگان در این رشته انتخاب شوند و یکی از اصلی ترین دلایل این موضوع فقدان هدایت تحصیلی دانش آموزان در این موضوع است، به دنبال همین موضوع این کارشناس آموزش های فنی و حرفه ای بیان کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش تعداد دانش آموزان در شاخه‌های فنی و حرفه ای، فقدان هدایت تحصیلی مناسب است در این شرایط دانش آموزان کمتر تمایل ورود به رشته‌های فنی و حرفه ای و کار دانش را دارند.

او افزود: هرسال حدود ۳۰ درصد از دانش آموزان در رشته تجربی فارغ التحصیل می‌شوند، اما می‌بینیم متقاضیان رشته تجربی در کنکور حدود ۶۰ درصد است. این تناقض به این دلیل است که دانش آموزان فکر می‌کنند این رشته‌ها جایگاه اجتماعی بالایی دارد و هم شغل مناسب برای این رشته‌ها فراهم است.

این کارشناس آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در خصوص دلایل کاهش تمایل دانش آموزان برای ورود به رشته‌های مهارتی بیان کرد: یکی دیگر از دلایلی که باعث کاهش تعداد و تمایل دانش آموزان به رشته‌های مهارتی می‌شود موضوع فرهنگ کار است. متاسفانه در جامعه ما افراد تا حد زیادی با فرهنگ کار بیگانه هستند و کار کردن را به عنوان ارزش نمی بینند. دانش آموزان بیشتر تمایل دارند در رشته‌های پشت میز نشینی مشغول باشند و وارد شاخه‌های مهارتی نشوند.

او افزود: بنابراین برای حل این مشکلات نیاز است که در بخش فرهنگی در مورد موضوع عدم تمایل دانش آموزان به رشته‌های مهارتی بررسی شود. این موضوع بار‌ها مطرح شده است، اما متاسفانه فرهنگ جامعه در این زمینه عوض نشده است.

۲۰ درصد افراد مطابق با رشته تحصیلی اشتغال دارند

محمد علی ادامه داد: یکی دیگر از مشکلاتی که باعث کاهش تمایل دانش آموزان برای ورود به رشته‌های مهارتی می‌شود فراهم نبودن زیر ساخت‌های لازم برای ورود به رشته‌های مهارتی است، به عنوان مثال برای افزایش تعداد دانش آموزان این رشته‌های مهارتی، نیاز به تاسیس هنرستان‌های جدید، فضا و تجهیزات مناسب و نیروی انسانی آموزش دیده، است، اما متاسفانه هیچ یک از این زیر ساخت‌ها برای ورود دانش آموزان به رشته‌های مهارتی انجام نشده است.

او افزود: به همین دلیل مشاهده می‌کنیم در آموزش های عالی شاخص‌های مربوط به برنامه توسعه محقق می‌شود، اما در حوزه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای اینطور نیست.

این کارشناس فنی و حرفه‌ای ادامه داد: در حال حاضر در آموزش‌های مهارتی و عالی به دلیل اینکه نظام صلاحیت حرفه‌ای در جامعه اجرا نمی‌شود و نیروی کار در مشاغل مهارتی بدون داشتن گواهینامه و شایستگی وارد کار می‌شوند،  فقط ۲۰ درصد افراد در کشور مطابق با رشته تحصیلی خود شاغل هستند و ۸۰ درصد از بقیه افراد عملا ارتباطی بین رشته تحصیلی و شغل مورد نظرشان وجود ندارد.

 امروزه جایگاه افراد در جامعه با توجه به مدرک تحصیلی آنها مشخص می شوند و فرهنگ مدرک گرایی در ذهن مردم نهادینه شده است، بنابراین باید با توجه به فرهنگ کارآفرینی و تامین زیر ساخت های لازم برای تقویت این رشته ها گام موثری در زمینه مهارت آموزی کسب کنیم تا افراد بتوانند براساس مهارت های خود در شغلی فعالیت کرده و کسب درآمد کنند.


بیشتر بخوانید


انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۰
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۰۷ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
جوانها تب مدرک گراییدارن و فقط میخان پز بدن ما فلان دانشگاه درس میخوانیم.بعدش با پارتی برن سرکار.دریغ از تخصص عملی
Iran (Islamic Republic of)
ناصر
۱۶:۴۹ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
دبیران هنرستان مهنداسانی با سطح دانش بالا هستند که بخاطر علاقه به شغل معلمی بخاطر دستمزد پایین فنا شده اند.
#تصویب و اجرای رتبه بندی معلمان با بند همترازی
Iran (Islamic Republic of)
علیرضا
۱۶:۴۸ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
تو را بخدا دانش آموزان عزیز برید هنرستان وقتتونو تو دبیرستان تلف نکنید باور کنید این دوره زمونه حقوق به مهارت میدن نه مدرک تحصیلی ..بخدا جامعه از مدرک اشباعه ،برید مهارت یاد بگیرید تخصص فنی مناسب نیاز روز یاد بگیرید چه تو ابدان چه هرجای دنیا جاتونه بهتون التماس میکنن ..کاسکی یکی اونروزی ما دبیرستان ریاضی فیزیک میخوندیم بهمون میگفت نمیمودیم با 36 سال سن هنوز در به در یه کار درست باشبم
Iran (Islamic Republic of)
محمدمهدی رسایی
۱۵:۳۱ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
متاسفانه من با اینکه دبیرستان جزشاگرد اولیها بودم،ودر رشته علوم تجربی انتخاب رشته کردم،به آن رشته که دوست داشتم دانشگاه قبول نشدم نعمت کنکور موندم و3سال عقب افتادم بعدازخدمت، وارد صنعت برق شدم، و تمام این سالها افسوس میخورن که چرا از اول، هنرستان برق نمیرفتم،یه فنی یاد میگرفتم، این همه انتگرال ومشتق که خوندم به چه دردم خورد ،واقعا هیچ وبرهیچ،نهایتا برق صنعتی کسب درآمد میکنم،لعنت براین کنکور و انتخاب رشته بدون آینده نگری،
Iran (Islamic Republic of)
فرهنگی بازنشسته
۱۴:۰۹ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
جدا بزرگترین خدمت به جامعه گرایش اکثریت دانش اموزان به سمت هنرستانهاست اما به شرط اینکه:
جایگاه شغلی فارغ التحصیلان و بازار کار انها هم برنامه ریزی شود و بودجه های لازم برای زیرساخت هایش گذاشته شود.
۲..برنامه ریزی های اموزشی و محتوای آموزشی بر اساس نیازهای به روز جامعه طراحی شود نه سنتی .
۳..بودجه و امکانات و تجهیزات لازم و کافی برای اموزش های عملی در حد نیاز فراهم شود.
۴..طراحی و برنامه ریزی هنرستان ها متمایز از مدارس نظری باشد و با یک دستورالعمل نخواهیم با انها برخورد کنیم چون نوع اموزش عملی تمایزات زیادی با اموزش نظری دارد.
۴...حقوق دبیران فنی که درگیری ها و سختی کار خاص خودش را دارد نیاز به بازنگری دارد
۵....آموزش های ضمن خدمت برای معلمان در مراکز پیشرفته تخصصی رشته خارج از آموزش:و پرورش
۶- ایجاد بازارچه های ویژه فروش محصولات تولیدی هنرجویان ضمن تحصیل و اشنایی انها با بازار
۷-نظارت جدی توسط افراد متخصص درون و برون سازمانی بر شیوه اموزش در هنرستانها.
۸- استقلال هنرستانها در بحث نالی و امکان استفاده صد درصدی از نتیجه فروش: محصول یا خدمت و شریک کردن هنراموزان و هنرجویان
Iran (Islamic Republic of)
محمدصادق
۱۳:۳۴ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
سلام و سپاس. متاسفانه در خصوص هنرستان ها صرفا یک طرفه بحث میشود ولی هیچکس از مسائل هنرستان ها و امکانات آنها سخنی نمی‌گوید. هنرستان ها وقتی نتوانند تجهیزات لازم برای کار فنی را فراهم کنند با مدارس عادی تفاوتی ندارند حتی ضعیف تر میشوند. غلبه دروس و کتابهای تئوری در هنرستان ها بر کتابهای کار خود داستان دیگری است. همچنین بر این موارد اضافه کنید کمبود استادان تخصصی که منجر به ادغام گروه های کلاسی میشود و عملا معلم ناچار است به سمت کار تئوری پیش برود تا بتواند کلاس را اداره کند و بگذراند. موفق باشید
France
ناشناس
۱۳:۲۶ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
من،،،هنرستانی بودم،،،بر عکس خیلی از ایرانی ها من معتقدم هنرستان بهترین لحظات عمر هر دانش آموزی هست ،، هم می توانید وارد بازار کار بشید و مهارت دارید و هم ادامه تحصیل بدید،و دکتری بگیرید،،،چی بهتر از این.؟؟؟متاسفانه اکثریت ایرانی ها تصور می کنند رشته های نظری بهتره،،اما،،مهارت چیزی هست که با گذشت زمان بدست میاد و هزینه داره،،اما دروس تئوری بدین شکل نیستند،،من کاملا هنرستان رو به مردم عزیز ایران توصیه می کنم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۵ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
مشکل بعد از فارغ التحصیلی هست ،خیلی از سازمان ها مدرک کسی که هنرستان درس خوانده را قبول نداره و کسی که از دبیرستان وارد دانشگاه و رشته های مهندسی میشود قبول می کنند اما اگر هنرستان درس بخواند و دانشگاه
همان رشته مهندسی را وارد شود ،کنار مدرکش یک کد اضافه می کنند و قبول ندارند برای ارتقا پایه ،در صورتی که دانش مهارتی بچه های هنرستان بیشتر ،باید این مشکل را حل کنند تا کسی رقبت کند که برود رشته فنی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۱۴ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
این باعث پیشرفت کشور میشه و باعث رونق تولید و این به ضرر آقا زاده ها و سود جویان ودلالان است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۴۱ ۰۹ شهريور ۱۴۰۰
دمت گرم
آخرین اخبار