حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، فاطمه زهرا نصراللهی؛ سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امورخارجه ۲۵ مردادماه از سفر وزیر امور خارجه ژاپن به کشورمان خبر داد و اعلام کرد: موته گی توشیمیتسو وزیر امور خارجه ژاپن به دعوت محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از تاریخ یکشنبه ۳۱ مرداد ماه جاری سفر دو روزه‌ای را به جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت.

خطیب زاده همچنین گفت که این سفر که در آستانه تشکیل دولت سیزدهم از اهمیت بالایی برخوردار است، در پاسخ به سفر سال ۱۳۹۸ وزیر خارجه کشورمان به توکیو انجام می‌شود. روابط ایران و ژاپن به عنوان دو قدرت مهم در غرب و شرق آسیا همواره مهم بوده و دو کشور در ۹۰ سال روابط دیپلماتیک، بر اساس منافع مشترک، از روابط دوستانه برخوردار بوده اند و در حال حاضر نیز رایزنی‌ها در مورد مسایل دو و چندجانبه در بالاترین سطوح میان دو کشور برقرار است. وزیر امور خارجه ژاپن در این سفر علاوه بر همتای ایرانی، با دیگر مقامات ارشد کشورمان نیز دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد.

به منظور بررسی اهداف سفر وزیر خارجه ژاپن به ایران و تور منطقه ای وی با  زینب فرهادی کارشناس مسائل ژاپن و پژوهشگر مسائل شرق آسیا به گفت‌وگو  نشستیم.

رایزنی در مورد بحث صلح و ثبات در منطقه؛ هدف اصلی توکیو

باشگاه خبرنگاران جوان:  وزیر خارجه ژاپن قرار است یکشنبه ۳۱ مرداد ماه، سفر دو روزه ای به ایران داشته باشد، این سفر در ادامه تور منطقه ای آقای موته گی توشیمیتسو انجام می شود، ارزیابی شما از این سفر چیست و هدف اصلی این سفر چه خواهد بود؟

فرهادی: سفر وزیر خارجه ژاپن به منطقه خاورمیانه بخشی از توری است که قرار است بین یک هفته تا ۱۰ روز طول بکشد و بازه زمانی آن از ۱۵ تا ۲۴ آگوست خواهد بود. سفر وزیر خارجه ژاپن به منطقه تنها باهدف دیدار از ایران انجام نمی‌شود؛ بلکه توکیو از کشور‌های تأثیرگذار منطقه و بازیگران کلیدی در مسائل امنیتی منطقه بازدید خواهد داشت. در این سفر وزیر امور خارجه ژاپن از کشور‌هایی نظیر فلسطین، ایران، قطر، ترکیه و عمان دیدار خواهد کرد. این سفر در حالی انجام می‌شود که ژاپن که به‌تازگی به‌عنوان مسئول برگزاری بازی‌های المپیک از این رویداد بین‌المللی با موفقیت بیرون آمده است. سفر وزیر امور خارجه ژاپن به منطقه از سه سطح تحلیل قابل‌بررسی است.

ژاپن دارای منافع حیاتی و استراتژی در منطقه خاورمیانه است که این منافع ازیک‌طرف به دلیل وابستگی شدیدی که این کشور به منابع انرژی منطقه دارد ( توکیو بیش از ۹۰ درصد واردات نفت خود را از خاورمیانه انجام می‌دهد و اکنون عربستان منبع اصلی تأمین‌کننده ژاپن است)، قابل‌تصور است، از طرف دیگر ژاپن جزو کشور‌هایی است که سرمایه‌گذاری‌های کلانی در منطقه انجام داده و در حوزه‌هایی مانند فناوری با کشور‌های منطقه نظیر امارات متحده عربی روابط بالایی دارد.

 قبل از آغاز سفر در کنفرانس مطبوعاتی وزیر خارجه ژاپن هدف این سفر را رایزنی در مورد صلح و ثبات در منطقه، جایگاهی که توکیو می‌تواند داشته باشد و در نهایت تبادل صریح نظرات در مورد شرایط منطقه و افزایش اطلاعات و درک توکیو از تحولات اخیر منطقه، اعلام کرد.

تاریخ ۹۰ ساله روابط دیپلماتیک تهران و توکیو حکایت از یک روابط مبتنی بر اعتماد متقابل دارد

باشگاه خبرنگاران جوان: دو کشور ایران و ژاپن ۹۰ سال روابط دیپلماتیک، بر اساس منافع مشترک داشته‌اند، این سفر چقدر اهمیت دارد و در مورد چه مسائلی رایزنی خواهد شد؟

فرهادی: سفر وزیر خارجه ژاپن به ایران بخشی از سیاست کلی ژاپن در خاورمیانه و نقشی که ایران می‌تواند در صلح و ثبات خاورمیانه داشته باشد می‌تواند ارزیابی شود.

 ایران و ژاپن جزو کشور‌هایی هستند که روابط دوستانه طولانی داشتند و تاریخ ۹۰ ساله روابط دیپلماتیک تهران و توکیو حکایت از یک رابطه مبتنی بر اعتماد متقابل و منافع مشترک دارد. با مروری بر روابط دو کشور در سال‌های قبل می‌توان دریافت که نگاه مثبت دوجانبه‌ای بین دو کشور وجود دارد.

 سفر وزیر خارجه ژاپن با هدف تقویت، بسط و گسترش روابط دو جانبه است

باشگاه خبرنگاران جوان: سفر وزیر خارجه ژاپن در حالی است که اخیرا دولت سیزدهم در ایران بر سرکار آمده است، آیا توکیو حامل پیام مهمی برای ایران است؟ اين روابط در دوره آقای  رئیسی چطور خواهد بود؟

فرهادی: استمرار روابط دوستانه با ایران برای ژاپن از اهمیت بالای برخوردار است لذا می‌توان گفت این سفر با هدف تقویت، بسط و گسترش روابط دوجانبه تهران و توکیو انجام می‌گیرد. این سفر به‌ نوعی تأکید مجدد مقامات ژاپنی بر اهمیت ایران در سیاست خارجی ژاپن در منطقه است. همچنین این سفر می‌تواند به‌عنوان یک‌پایه و آغازی برای تعمیق بیشتر روابط دیپلماتیک دو کشور و در مرحله بعد افزایش فرصت‌های اقتصادی دو طرف باشد. ایران و ژاپن زمینه‌های همکاری زیادی دارند؛ اگرچه در بحث انرژی و نفت به دلیل تحریم‌ها امکان همکاری زیادی وجود ندارد اما در مسائلی مانند بهداشت و محیط‌ زیست و مسائل مرتبط با صلح در منطقه این امکان وجود دارد.

توکیو درصدد میانجی گری میان تهران و واشنگتن است

باشگاه خبرنگاران جوان: گمانه زنی‌هایی مطرح است مبنی بر اینکه توکیو قرار است در سفر به تهران درباره بحث توافق هسته‌ای صحبت کند، تحلیل شما چه هست؟ میانجی گری برای توکیو چه منافعی در بر دارد؟

فرهادی: ژاپن کشوری است که در سال‌های گذشته تلاش داشته تا به‌ عنوان یک میانجی در بحث هسته‌ای ایران و آمریکا وارد شود، چراکه این کشور به‌ طور هم‌ زمان روابط خوبی با تهران و واشنگتن دارد.   ژاپن جزء کشور‌هایی است که به‌ شدت از بحث تحریم‌ های آمریکا علیه ایران متضرر شده است، به‌ویژه در بحث نفت، چراکه صنایع نفتی توکیو با نفت ایران بیشتر سازگار است تا سایر کشورها. شاید بتوان گفت که بهبود روابط تهران و واشنگتن  موجب این می‌شود که توکیو فرصت‌های اقتصادی خود را پیدا کند و بتواند در بحث انرژی یا سرمایه‌گذاری بازار خود را به دست آورد. مبرهن است که نگاه ژاپن به خاورمیانه اقتصادی است و ایران فرصت‌های اقتصادی زیادی برای آن دارد، لذا توکیو به دنبال به دست آوردن این فرصت‌هاست.

لازم به ذکر است که قبل از آغاز تور منطقه‌ای وزیر خارجه  ژاپن یعنی در اوایل ماه آگوست صحبت‌های تلفنی بین وزیر خارجه آمریکا و ژاپن را شاهد بودیم. در این صحبت‌ها طرفین بر اتحاد میان دو کشور تأکید کرده و اهمیت آن را یادآور شدند.

قرارداد ۲۵ ساله پکن و تهران برای ژاپن خوشایند نیست/ حزب لیبرال دموکرات ژاپن به دنبال جمع آوری امتیاز هستند

باشگاه خبرنگاران جوان: تلاش های ژاپن برای برقراری ارتباطات با کشورهای منطقه به ویژه ایران را به غیر از تامین انرژی، در چه سطح دیگری قابل اهمیت می‌بینید؟ با توجه به انتخابات نخست وزیری و انتخابات نمایندگان در این کشور توکیو به دنبال چیست؟

فرهادی:  ژاپن در سال‌های اخیر به‌خصوص در دوران نخست‌وزیری شینزو آبه تلاش کرده در نظام بین‌الملل به‌عنوان یک بازیگر فعال عمل کند و در عرصه دیپلماتیک به‌عنوان یک کشور صلح‌دوست شناخته شود. سال گذشته که آقای شینزو آبه از سمت نخست‌وزیری استعفا داد این پست به آقای یوشیدا سوگا رسید.  در ماه‌های آینده دو رویداد مهم در توکیو رخ می‌دهد؛ یکی  انتخاب نخست‌وزیر و دیگری انتخابات مجلس نمایندگان. برای حزب لیبرال دموکرات مهم است که بتواند مجدداً سکان قدرت در توکیو را به دست بگیرد.

در ماه‌های اخیر حزب لیبرال دموکرات و نخست‌وزیر به دلیل بحث‌های مرتبط با ویروس کورونا محبوبیت کمی در میان مردم داشتن و نظرسنجی‌ها حکایت از کاهش سطح محبوبیت شخص نخست‌وزیر داشت. با در نظر داشت این مسئله می‌توان گفت که دستاوردهای این سفر به‌خصوص در بحث صلح و ثبات در خاورمیانه و تأمین مستمر انرژی برای ژاپن برای حزب لیبرال دموکرات ارزشمند باشد.  در هرحال فارغ از اینکه چه حزبی در ژاپن سرکار باشد این کشور در حال تلاش است تا بازیگری تأثیر گذار باشد و این سفر برای توکیو اهمیت بالایی دارد.

منطقه خاورمیانه در حال حاضر عرصه رقابت قدرت‌های بزرگ شرق آسیاست

رقابت‌های آمریکا و چین و رقابت چین و ژاپن در خاورمیانه بحث دیگری است. پکن و توکیو دو رقیب سنتی در شرق آسیا هستند. روابط در حال افزایش چین با کشورهای منطقه نظیر قرارداد ۲۵ ساله پکن و تهران نشان می‌دهد که چین در حال گسترش روابط خود با ایران و کشور‌های منطقه است و این موضوع برای ژاپن خیلی خوشایند نیست. لازم به ذکر است که تور منطقه‌ای وزیر خارجه ژاپن بعد از دو سفری است که وزیر امور خارجه چین به منطقه داشته است. به نظر می‌رسد که منطقه خاورمیانه در حال حاضر به عرصه رقابت  قدرت‌های بزرگ شرق آسیا تبدیل‌ شده است و این کشورها در حال تلاش برای افزایش قدرت خود هستند.

برقراری صلح و ثبات پایه اصلی سفر وزیر خارجه ژاپن به منطقه است 

 هدف نهایی توکیو در منطقه صلح و ثبات است، چراکه منابع انرژی مورد نیاز ژاپن به‌ عنوان یک کشور صنعتی از خاورمیانه رد می‌شود و هرگونه ناامنی در منطقه در وهله اول باعث ضربه سنگین به ژاپن به‌ عنوان یک کشور وابسته به سوخت‌های فسیلی می‌شود، لذا می‌توان ادعا کرد که هدف اصلی توکیو رایزنی با کشور‌های تأثیرگذار در منطقه در جهت تضمین امنیت، صلح و ثبات در منطقه است.

بیشتر بخوانید

• سخنگوی وزارت خارجه: ایران از همه ابزار‌ها برای صلح در افغانستان استقبال می‌کند/ وزیر خارجه ژاپن؛ یکشنبه آینده در تهران

انتهای پیام/