به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از مدیکال اکسپرس، علیرغم تاثیر بر حدود ۸۵۰ میلیون نفر و به عنوان مسئول ۱ از ۶۰ مورد مرگ در سراسر جهان، درمان‌های کمی برای بیماری مزمن کلیه در دسترس است. درک تغییرات ژنتیکی مرتبط با این بیماری یک گام مهم برای توسعه دارو است.

اکنون، در یکی از جامع‌ترین مطالعات مرتبط با ژنوم در نوع خود، محققان دانشکده پزشکی پرلمن در دانشگاه پنسیلوانیا، ۱۸۲ ژن را که احتمالا مسئول عملکرد کلیه هستند که بسیاری از آن‌ها را می‌توان با دارو‌های موجود هدف قرار داد، شناسایی کرده‌اند. علاوه بر ۸۸ ژن برای فشار خون بالا، تیم تحقیق انواع سلول‌ها و مکانیسم‌های مرتبط با بیماری را ترسیم کرده است. این یافته‌ها در Nature Genetics منتشر شد.

این مطالعه یکی از واضح‌ترین تصاویر تا به امروز از عوامل ژنتیکی بیماری مزمن کلیه را ارائه می‌دهد.

سوشتاک محقق اصلی این مطالعه گفت: این یک نقشه راه کلیدی برای درک مکانیسم‌های بیماری مزمن کلیه است. خوشبختانه برخی از ژن‌هایی که برای بیماری کلیوی شناسایی کرده‌ایم، می‌توانند با دارو‌های موجود مورد هدف قرار گیرند.

بیماری مزمن کلیه یک مشکل بهداشتی رو به رشد جهانی و همچنین یک بار اقتصادی است. اگرچه دیابت و فشار خون بالا نقش کلیدی در ایجاد بیماری مزمن کلیه ایفا می‌کنند اما این بیماری دارای وراثت قوی است و عوامل ژنتیکی به طور فزاینده‌ای در ایجاد بیماری نقش دارند. برای درک بهتر تغییرات ژنتیکی مرتبط با بیماری کلیوی، محققان به مطالعات مرتبط با ژنوم (GWAS) روی آوردند که شامل اسکن تغییرات DNA در ژنوم کامل در صد‌ها هزار نفر است. مطالعات ژنتیکی موجود حدود ۳۰۰ ناحیه در ژنوم انسان را شناسایی کرده است که با بیماری کلیوی مرتبط است، اما این نقشه‌ها نتوانسته‌اند ژن‌ها، انواع سلول‌ها و مکانیسم‌های دقیق را مشخص کنند.

سوشتاک گفت: نقشه‌های موجود مناطقی را در ژنوم برای وراثت بیماری‌های کلیوی، مانند نقشه اولیه گنج نشان داده است، اما تا به حال ما نمی‌دانستیم صندوق گنج در کجا قرار دارد و چگونه به نظر می‌رسد. هدف ما این بود که محل دقیق گنج را بیابیم و جعبه را باز کنیم تا ببینیم داخل آن چیست.

یکی از چالش‌های کلیدی در ترجمه نقشه‌های ژنتیکی به ژن‌های خاص این است که بسیاری از انواع ژنتیکی که می‌توانند باعث بیماری کلیوی شوند، نحوه تنظیم ژن‌ها را تغییر می‌دهد. برای غلبه بر این چالش، محققان ۶۵۹ نمونه کلیه انسان  را در جمعیت‌های بالا جمع آوری کردند. پس از تجزیه دستی هر نمونه بافت، آن‌ها بیان هر ژن و تغییرات ژنتیکی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

گروه بعدی داده‌های بیان و تنظیم ژن را برای هر نوع سلول‌های کلیوی انسان با استفاده از روش توالی یابی تک سلولی جدید ایجاد کرد. این امر محققان را قادر می‌سازد تا انواع سلول‌های کلیدی را که در آن نوع ژنتیکی بیان معیوب ژن‌ها را ایجاد می‌کند، شناسایی کنند. نتایج آن‌ها نزدیک به ۲۰۰ ژن برای عملکرد کلیه و همچنین نزدیک به ۱۰۰ ژن برای فشار خون بالا را شناسایی کرد. در نهایت، محققان مکانیسم‌های موجود در پشت چندین داروی بیماری کلیوی موجود از جمله مهار کننده‌های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین و مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین را روشن کرده و نشان دادند که آن‌ها با ژن‌های دخیل در این بیماری مطابقت دارند.

سوشتاک گفت: ما چندین دهه از این دارو‌ها استفاده کرده‌ایم، اما اکنون می‌دانیم که چرا این دارو‌ها تا این اندازه موثر عمل می‌کنند. این مطالعه یک نقطه عطف بسیار مهم برای زمینه نفرولوژی و میلیون‌ها بیمار است که در حال حاضر از بیماری مزمن کلیه رنج می‌برند.

بیشتر بخوانید 

• شناسایی پروتئین‌هایی که از پیشرفت بیماری کلیه دیابتی جلوگیری می‌کنند

انتهای پیام/