به گزارش  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از خرم آباد، خانواده کوچکترین نهاد اجتماعی محسوب می‌شود و سلامت خانواده بر سلامت جامعه نقش بسیار برجسته‌ای دارد، اما گسترش تکنولوژی و مدرنیته شدن سبب شده تا تغییراتی در نوع سبک زندگی و روابط اعضای خانواده ایجاد شود تا جایی که کاهش ارتباط کلامی در بین خانواده، کمرنگ کردن اعتقادات جوانان، ترویج بدحجابی، تحمیل سبک زندگی غربی از مهمترین پیامد‌های منفی استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی می‌باشد.

این در حالیست که دسترسی سریع به اطلاعات و استفاده مناسب از فضای مجازی می‌تواند نقطه مثبت این شبکه‌های اجتماعی باشد، ولی استفاده بیش از اندازه و در واقع اعتیاد حضور در این شبکه‌ها آسیب‌های اجتماعی زیادی را به دنبال دارد که طی سال‌های اخیر دامن خانواده را فرا گرفته است.

دور هم، اما دور از هم

این روز‌ها خانواده‌ها اگرچه در کنار هم، اما بسیار از هم دور هستند، هر یک از اعضای خانواده مدام به دنبال چک کردن شبکه‌های اجتماعی و دیدن تصاویر و فیلم‌های این پیام رسان‌ها می‌باشند، گاهی در قاب خانواده، همگی حضور فیزیکی دارند، اما ارتباط کلامی و درک متقابل در بین آن‌ها بسیار فاصله دارد و این ایجاد شکاف ارمغان حضور بیش از اندازه در شبکه‌های اجتماعی است.

تا قبل از گسترش تکنولوژی، اعضای خانواده در طول شبانه روز ساعتی را در کنار هم گفتگو می‌کردند که این ارتباط کلامی سبب می‌شد مسائل و مشکلات مطرح شود و در همان نهاد خانواده همه برای رفع مشکل همفکری نمایند، اما امروزه کاهش ارتباط کلامی سبب شده تا مشکلات به فوران برسد و طلاق عاطفی، افزایش آسیب‌های اجتماعی، خشونت، افزایش سن ازدواج و سایر آسیب‌ها نتیجه این می‌باشد.

کاهش گفتگو در بین اعضای خانواده سبب می‌شود تا ضعف مهارت صحبت کردن، کاهش ارتباط عاطفی، افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی، افزایش اختلافات خانوادگی گسترش یابد.

از سوی دیگر دشمن از این فضا برای کمرنگ کردن اعتقادات، گسست بنیان خانواده، تغییر سبک زندگی سواستفاده می‌کند، با استفاده از تبلیغات سعی می‌کنند تا رفته رفته، سبک زندگی غربی را ترویج دهند.

در همین راستا پایگاه اطلاع رسانی سفیرافلاک با حضور کارشناسان اجتماعی و روانشناسان میزگردی را تحت عنوان تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر روابط اعضای خانواده برگزار نموده است که مشروح گفتگو‌های مطرح شده را در زیر می‌خوانید.

ردپای شبکه‌های اجتماعی در آسیب‌های اجتماعی

مرضیه نعمت الهی کارشناس اورژانس اجتماعی لرستان اظهار داشت: با گسترش ابزار تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی مشکلاتی هم از جمله اختلافات خانوادگی، اختلافات زوجین، همسر آزاری و کودک آزاری ایجاد شده که وقتی بررسی‌های لازم صورت می‌گیرد معلوم می‌شود که شبکه‌های اجتماعی در وقوع این مشکلات نقش ویژه‌ای داشته اند.

او افزود: وقتی استفاده نامناسب و افراطی از شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد، اعتماد بین زوجین کاهش می‌یابد و با کاهش ارتباط کلامی ذره ذره این ارتباط سرد می‌شود و طلاق عاطفی و گاهی هم طلاق و جدایی بین زوجین رخ می‌دهد.

کارشناس اورژانس اجتماعی لرستان تصریح کرد: سوء تفاهم، پرخاشگری و بی حرمتی از دیگر پیامد‌های استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی است که برخی فرصت زیادی در طول روز را به گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی اختصاص می‌دهند و همین سر منشاء و آغاز مشکلات در بین اعضای خانواده می‌شود.

نعمت الهی عنوان کرد: امروزه ابزار تکنولوژی یا همان تلفن هوشمند و تبلت در اختیار بسیاری از کودکان و نوجوانان قرار دارد و گاهی به جای استفاده از این فضا برای فراگیری دروس، وارد شبکه‌هایی می‌شوند که سنخیتی با سن و سال آن‌ها ندارد و والدین زیادی هنگام مشاوره از این وضعیت گلایه‌مند هستند و در واقع این اقدام نوعی والد آزاری است.

او گفت: در برخی از موارد بازی‌هایی خشن روی تبلت‌ها نصب می‌شود و گاهی فرزند بزرگتر سعی می‌کند تا همان مدل بازی را در منزل انجام دهد و مشکلات عدیده‌ای را ایجاد می‌کند.

کارشناس اورژانس با بیان اینکه شبکه‌های اجتماعی سبب کاهش رفاقت بین فرزندان و والدین شده است، افزود: تا قبل از گسترش شبکه‌های اجتماعی، ارتباط بهتری بین والدین و فرزندان وجود داشت و هر مسائله و مشکلی ابتدا با والدین در میان گذاشته می‌شد، اما به دلیل قطع ارتباط کلامی در این فضا، گاهی مشکلات از طریق چت و پیام‌های صوتی به افرادی دیگری که در این فضا با هم آشنا شده اند ارسال می‌شود.

نعمت الهی با اشاره به نقش شبکه‌های اجتماعی در طلاق زوجین گفت: وقتی بررسی‌هایی صورت می‌گیرد و با زوجین مشاوره ارائه می‌شود، رد پای شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود البته می‌توان از این ابزار استفاده مناسب و درست را داشت، ولی استفاده افراطی و نامناسب سبب بروز مشکلات فراوانی می‌شود.

او  با اشاره به اینکه کاهش ارتباط کلامی والدین اثر منفی بر روان کودکان دارد، تصریح کرد: گاهی همه اعضای خانواده دارای ابزار هوشمند بوده که قطعا آسیب استفاده زودهنگام کودکان از گوشی هوشمند در آینده مشخص می‌شود و در برخی از موارد هم کودکان این ابزار را ندارند و وقتی پدر و مادر سرگرم شبکه‌های اجتماعی هستند و سکوت مطلق فضای خانه را فراگرفته قطعا این کودکان افسرده و منزوی می‌شوند.

کارشناس اورژانس اجتماعی با اشاره به چشم و همچشمی در فضای شبکه‌های اجتماعی گفت: متاسفانه عده‌ای در این فضا اقدام به رقابت می‌کنند و همین سبب شده تا برخی توقع بالایی از همسر خود در راستای وسایل منزل و یا لباس داشته باشند و اختلافات از همین جا نشات می‌گیرد.

او با اشاره به اینکه ریشه نیمی از مشکلات و آسیب‌های اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی است گفت: بعد از اعتیاد و فقر، شبکه‌های اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین عوامل آسیب‌های اجتماعی محسوب می‌شود و لازم است که برای استفاده از فضای مجازی، زمان مدیریت شود.

ارتباط کلامی، روابط خانواده را عمیق‌تر می‌کند

حامد پرچی جامعه شناس اظهار داشت: انزوا، نتیجه استفاده بیش از اندازه از شبکه‌های اجتماعی است و این فضا سبب می‌شود تا ارتباط کلامی کاهش یابد که به دنبال آن مشکلات دیگری در بین خانواده ظهور می‌کند.

او افزود: صحبت کردن اعضای خانواده سبب می‌شود تا مسائل و مشکلات مطرح و همه اعضا در جریان مشکلات باشند و برای حل آن‌ها با همفکری و مشورت اقدام کنند، ولی وقتی زمان گفتمان خانواده کاهش پیدا می‌کند، مشکلات در هاله‌ای سکوت فرو می‌رود و روی هم انباشته می‌شوند.

جامعه شناس تصریح کرد: بسیاری از مشکلات با گفتگو حل می‌شود، حتی در دین اسلام هم به ارتباط بین خانواده‌ها و صله رحم تاکید شده که هدف اصلی این است که خانواده‌ها با گفتگو در کنار هم بتوانند مشکلاتی را مطرح و برطرف کنند و در واقع همین ارتباط‌ها سبب عمیق شدن ارتباط خانواده‌ها با هم می‌شود.

پرچی عنوان کرد: در برخی از موارد متاسفانه زندگی واقعی رها می‌شود و افراد در دنیای فضای مجازی آنچنان غرق می‌شوند که زندگی خود را در لابه لای شبکه‌های اجتماعی گُم می‌کنند در حالی که اگر برای حضور در شبکه‌های اجتماعی زمان تعیین شود هیچگاه این مشکلات رخ نخواهد داد.

او سردی ارتباط خانواده‌ها را نتیجه شبکه‌های اجتماعی برشمرد و گفت: زمانی که اعضای خانواده فرصت اندکی برای گفتگو دارند کم کم روابط بین اعضا رو به سردی می‌رود و این خود سرآغاز مشکلات عدیده‌ای دیگر و بروز آسیب‌های اجتماعی می‌باشد.

جامعه شناس به تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر فرزندان اشاره کرد و افزود: اگر والدین زمان زیادی در شبکه‌های اجتماعی باشند قطعا فرصت کمتری برای حضور در کنار فرزندان و تربیت آن‌ها خواهند داشت و همین سبب می‌شود تا این فرزند اجتماعی نباشد و نتواند با افرادی در بیرون منزل به درستی ارتباط برقرار کند در حالی که نیاز است والدین فرصت‌های بیشتری را برای تربیت فرزندان خود اختصاص دهند.

برچی بیان کرد: در برخی از موارد والدین کم حوصله به جای اینکه وقت بیشتری در کنار فرزندان باشند، یک گوشی یا تبلیت برای آن‌ها تهیه می‌کنند و به قول خودشان سرگرمی برای آن‌ها ایجاد می‌کنند در حالی که ذات کودکان به گونه‌ای است که نیاز به ارتباط کلامی و بازی‌های مختلف با والدین دارند.

محصور شدن در شبکه‌های اجتماعی

فاطمه روزبهانی روانشناس اظهار داشت: ابزار‌های مدرن باید به گونه‌ای مورد استفاده قرار گیرند که در خدمت افراد باشند یعنی با استفاده از این فضا بهتر بتوان دسترسی به اخبار و اطلاعات و یا خدمات دیگر را دریافت کرد، ولی استفاده نامناسب از فضای مجازی سبب می‌شود تا در برخی از موارد افراد در شبکه‌های اجتماعی محصور شوند.

او افزود: همه پیام‌ها و تصاویر شبکه‌های اجتماعی مفید و حاوی پیام نیستند بلکه پیام‌هایی هم هستند که برای انحراف فکری و اخلاقی جوانان با استفاده از ترفند‌ها و تبلیغ‌ها فعالیت می‌کنند و سعی می‌کنند تا از همین طریق افرادی را مجذوب این شبکه‌های کنند تا جایی که پس از مدتی مشاهده می‌شود این افراد ساعت‌های زیادی از طول شبانه روز مشغول پرسه زدن در این فضا هستند.

روانشناس تصریح کرد: تهدید شبکه‌های اجتماعی در روابط اعضای خانواده سبب می‌شود تا روابط خانواده‌ها سرد شده و گاهی منجر به گسست زندگی ها، اختلاف زوجین، از بین رفتن صمیمت والدین و فرزندان شود.

روزبهانی بیان کرد: گاهی فرزندان برای فرار از تنهایی و سکوت منزل به شبکه‌های اجتماعی پناه می‌برند در حالی که اگر محبت و صمیمت در بین خانواده وجود داشته باشد و مدیریت زمان استفاده از فضای مجازی به عنوان یک برنامه اصلی و مهم مد نظر باشد هیچگاه این گوشه گیری در شبکه‌های اجتماعی برای فرزندان رخ نخواهد داد.

اوبا اشاره به تاثیر منفی فضای مجازی بر روان افراد گفت: انسان‌ها موجودی اجتماعی هستند، ارتباط افراد به صورت کلامی و یا حضوری نقش بسیار مهمی در نشاط و شادابی افراد دارد چرا که افراد به واسطه صحبت کردن یا به قول خودشان درد دل کردن سبک می‌شوند، این نتیجه صحبت کردن است و اگر این ارتباط‌ها کمرنگ شود منزوی بودن و افسرده بودن را به دنبال دارد.

رواشناس بیان کرد: هرچه صحبت کردن و تعامل اعضای خانواده بیشتر باشد، در واقع فرصتی فراهم می‌شود تا آموزش‌های مختلف و انتقال مفاهیم به فرزندان افزایش یابد، همچنین سبب رشد فکری کودکان و نوجوانان می‌شود.

روزبهانی با بیان اینکه خانواده بهترین تکیه گاه فرزندان است افزود: رابطه صمیمی والدین با فرزندان سبب می‌شود تا در فضایی توام با آرامش، فرزندان خود را در هر سن و سالی از خطرات و آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی آگاه کنند، ولی اگر به درستی نتوانند این ارتباط را ایجاد کنند آسیب‌ها و تهدیدات زیادی در کمین فرزندان است. اینکه خانواده دورهم باشند، ولی دور از هم باشند خطرات بسیار زیادی دارد.

به هر حال تسلط و آگاهی والدین از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی سبب می‌شود تا از این فضا استفاده بهینه شود و فرزندان در فضایی به دور از آسیب‌های اجتماعی حضور داشته باشند.

انتهای پیام/ر