به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلَائِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا یَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ
ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خود را با خانواده خویش از آتش دوزخ نگاه دارید چنان آتشی که مردم (دل‌سخت کافر) و سنگ (خارا) آتش‌افروز اوست و بر آن دوزخ فرشتگانی بسیار درشت‌خو و دل‌سخت مأمورند که هرگز نافرمانی خدا را (در اجرای قهر و غضب حق) نخواهند کرد و آنچه به آن‌ها حکم شود انجام دهند.
فایل صوتی تلاوت آیه ۶ سوره تحریم
تفسیر آیه ۶ سوره تحریم
«وقود» به معنای ماده اشتعال زاست، همچون نفت و زغال سنگ؛ لذا برخی مفسّران، مراد از «الْحِجارَهُ» را مواردی همچون زغال سنگ دانسته اند. در حدیث می‌خوانیم:سنگ آتش زا، همان کبریت و گوگرد است. شاید «وَقُودُهَا النّاسُ»، اشاره به تجسّم عمل انسان در قیامت باشد که خصلت‌ها و اعمال زشت او در دنیا، در آن روز آتش گیره می‌شود.
بیشتر بخوانید
در روایات آمده است که جوانی با شنیدن این آیه بر زمین افتاد و پیامبر اکرم (ص) به او وعده بهشت داد و فرمودند: «ذلِکَ لِمَنْ خافَ مَقامِی وَ خافَ وَعِیدِ»؛ بهشت مخصوص کسانی است که از مقام من پروا داشته و از وعده‌های عذاب من بترسند.
در روایات می‌خوانیم که شیوه حفظ بستگان از آتش دوزخ، امر به معروف و نهی از منکر آنان است که اگر قبول کردند، آنان را از آتش حفظ کرده‌ای و اگر نپذیرفتند، تو به وظیفه ات عمل کرده ای. «ان اطاعوک کنت قد وقیتهم و ان عصوک قد قضیت ما علیک».
مسئولیّت انسان در برابر خانواده
در آیات متعدّدی از قرآن به رسالت انسان در برابر خانواده اش اشاره شده است، از جمله: «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً». قرآن در سوره مدّثر، تعداد فرشتگان دوزخ را نوزده نفر می‌داند: «عَلَیْها تِسْعَهَ عَشَرَ» و شاید وصف «غِلاظٌ شِدادٌ» در این آیه (۶ تحریم)، حالات همان نوزده فرشته باشد.
شاید مراد از «لا یَعْصُونَ اللّهَ ما أَمَرَهُمْ»، همان فرمان خداوند نسبت به گرفتن و بستن و در آتش انداختن دوزخیان باشد که در جای دیگر می‌خوانیم. «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ» و یا «خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلی سَواءِ الْجَحِیمِ ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذابِ الْحَمِیمِ.
چون در میان فرشتگان نیز سلسله مراتب وجود دارد، «وَ ما مِنّا إِلاّ لَهُ مَقامٌ مَعْلُومٌ»؛ شاید مراد از «یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ» همان فرمان‌هایی باشد که فرشتگان برتر به فرشتگان تحت امر خود می‌دهند، آنان نیز بدون، چون و چرا اطاعت می‌کنند. هم خودتان را حفظ کنید، «قُوا أَنْفُسَکُمْ» و هم از خداوند بخواهید شما را حفظ کند «رَبَّنا ... قِنا عَذابَ النّارِ».
پیام‌های آیه ۶ سوره تحریم
۱- ایمان داشتن کافی نیست، حفظ آن از خطرات و آسیب‌ها مهم است. پس باید مراقبت کرد. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ»
۲- اولین گام در اصلاحات، اصلاح خود و بستگان و سپس اصلاح جامعه است.
۳- ایمان به معاد و دوزخ، نقش مهمی در ایجاد تقوا و اصلاح خود و دیگران دارد. «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَهُ»
۴- تربیت دینی فرزندان، بر عهده مدیر خانواده است. «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً»
۵-نفس انسان، سرکش است و نیاز به حفاظت دارد. «قُوا أَنْفُسَکُمْ»
۶- اولی‌ترین فرد به حفظ انسان، خود انسان است. «قُوا أَنْفُسَکُمْ»
۷- تا زنجیر از پای خود باز نکنیم، نمی‌توانیم دیگران را آزاد کنیم. خودسازی شرط موفقیّت در ساختن خانواده و جامعه است. «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ»
۸-کیفر رها کردن خانواده و نزدیکان، هیزم آتش دوزخ شدن است. «وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَهُ»
۹- کسانی که در دنیا سنگدل باشند، «فَهِیَ کَالْحِجارَهِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَهً»؛ در آن روز نیز در ردیف سنگ قرار می‌گیرند. «وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَهُ»
۱۰- در مدیریّت، مسئول هر کار باید با آن کار سنخیّت داشته باشد. اگر مسئول دوزخ، غلاظ و شداد نباشد، یا خودش اذیّت می‌شود و یا به رسالت خود درست عمل نمی‌کند. «عَلَیْها مَلائِکَهٌ غِلاظٌ شِدادٌ»
۱۱- گرچه انسانِ معصیت کار به دوزخ می‌رود، امّا فرشتگان دوزخ، در عذاب کردن او معصیت خدا را نخواهند کرد. «لا یَعْصُونَ اللّهَ ما أَمَرَهُمْ»
۱۲- فرشتگان، نه دستورات گذشته را تمرّد کرده و می‌کنند، «ما أَمَرَهُمْ» نه دستوراتی که بعداً به آنان داده می‌شود. «ما یُؤْمَرُونَ»
انتهای پیام/
