هادی خسروشاهین تحلیلگر مسائل آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره زمان از سرگیری مذاکرات وین، گفت: معمولا مباحث مرتبط با سیاست خارجی، استراتژی‌ها و راهبرد‌های نظام سیاسی ایران برخلاف سایر نظام‌های سیاسی که در دنیا وجود دارد، کم‌تر تحت تاثیر تغییر دولت‌ها قرار می‌گیرد، به همین جهت اینکه با تغییر دولت‌ها شاهد تغییرات شگرفی در سیاست خارجی ایران باشیم هم به جهت نظری و هم از حیث حوزه کاربردی و عملیاتی محل مجادله و تردید‌هایی است.
وی افزود: یکی از مولفه‌های نهاد‌ها و ارکانی که در تصمیم گیری سیاست خارجی ایران دخیل هستند، دولت‌ها هستند و تصمیم گیری‌ها در نهاد کلان‌تر و راهبردی‌تر انجام می‌شود، نگاه جمهوری اسلامی ایران به مقوله مذاکرات هسته‌ای در طول سه دهه گذشته مذاکرات، نشان دهنده یک الگوی رفتاری است، ایران موضوع برنامه هسته‌ای را از جمله موضوعات قابل مذاکره می‌بیند، اما موضوعی که در حوزه مسائل خاکستری تعریف می‌شود و در حوزه امنیت ملی و منافع ملی است و هم سنگ سایر ارکان برنامه امنیت ملی و سیاست خارجی خود نمی‌بیند، یعنی همین کنش را در حوزه موشکی و نقش منطقه‌ای ایران شاهد نیستیم.
در دولت رئیسی شاهد برخی تغییر رفتار‌ها در حوزه مسائل تاکتیکی و خط مشی خواهیم بود
خسرو شاهین ادامه داد: به نظر می‌رسد که در دولت آقای رئیسی این چنین رویکردی تداوم داشته باشد، دولت‌ها در ایران یکی از اجزای چرخه تصمیم گیری‌های کلان در ارتباط با سیاست خارجی هستند، احتمالا شاهد برخی تغییر رفتار‌ها در حوزه مسائل تاکتیکی و خط مشی در این حوزه خاص خواهیم بود، در شش دور مذاکرات وین ما از یک الگوی رفتاری استفاده کردیم و در حین مذاکرات از اهرم‌های خود به ویژه هسته‌ای غفلت نکردیم، یعنی همزمان با پیشبرد مذاکرات، برنامه هسته‌ای ما هم به روند توسعه خود در حوزه‌های غنی سازی و تحقیق و توسعه ادامه دادیم.
تحلیلگر مسائل آمریکا تصریح کرد: شاید در دولت آقای رئیسی با توجه به نوع رویکردی که ایالات متحده آمریکا برای بازگشت به برجام دارد که در واقع می‌خواهد برجام را به یک سکوی پرش برای توافق بلند مدت و راهبردی‌تر با ایران کند، ایران آمادگی و استقبال چندانی نکند و به نظر می‌رسد که ما از این اهرم‌های هسته‌ای خود در حوزه برنامه هسته‌ای به صورت حداکثری استفاده کنیم تا به آن هدف گذاری که احتمالا تصمیم گیران در عرصه سیاست خارجی برای خود تعریف کرده اند که برنامه هسته‌ای یا هر نوع مذاکره و توافقی که منجر به لغو تحریم‌ها شود، جنبه تاکتیکی داشته باشد نه یک توافق راهبردی و بلند مدت آنچنان که دولت بایدن طلب می‌کند، بنابراین در این دولت انتظار می رود که دولت از اهرم‌های هسته‌ای به نحو بیشتری استفاده کنند تا بتوانند امتیازات بیشتری را از طرف مقابل طلب کنند.
ایران تمایل دارد مذاکرات وین را با الگوی رفتاری متفاوت تری با ۵+۱ به پیش ببرد
وی افزود: یکی از علائمی که نشان می‌دهد، ایران همچنان الگو سه دهه گذشته را البته با مختصات جدید ادامه خواهد داد، این است که با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی ما همچنان به صورت دو پهلو یا غیر رسمی همکاری خود را با آژانس به صورت محدود ادامه دادیم و حتی به الزام مجلس یا تصمیمی که شورای عالی امنیت ملی در مورد پاک کردن دوربین‌هایی که فعالیت‌های ایران را ثبت و ضبط می‌کرد، را هنوز عملیاتی نکردیم، این مسئله نشان می‌دهد که ایران کماکان تمایل دارد که گفتوگوها و مذاکرات وین را با یک الگوی رفتاری متفاوت تری با ۵+۱ به پیش ببرد.
خسروشاهین ادامه داد: یکی از مهم‌ترین جنبه‌های به نتیجه نرسیدن مذاکرات وین بند همکاری‌های آینده و تلاش آمریکا برای تبدیل کردن برجام به یک توافق بلند مدت و استراتژیک است.
طرف غربی تمایل زیادی به از سرگیری هرچه زودتر مذاکرات دارد/ آغاز مذاکرات احیای برجام زودتر از ماه سپتامبر بعید است
کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به زمان بندی از سرگیری مذاکرات وین، گفت: با توجه برآوردی که در حال حاضر وجود دارد و سازمان‌ها و نهاد‌های غربی هم آن را تایید کردند، تقریبا نقطه گریز ایران به حدود دو ماه تقلیل پیدا کرده است، این مسئله یک نوع فوریت را برای طرف‌های غربی به ویژه اروپایی و آمریکایی ایجاد می‌کند؛ به نظر می‌رسد که طرف مقابل تمایل زیادی دارد که مذاکرات هر چه زودتر آغاز شود.
وی افزود: با توجه به محدودیت‌های بروکراتیکی که در ایران حاکم است، ما در دوره انتقالی به سر می‌بریم و باید تکلیف وزارت امور خارجه و تیم جدیدی که وارد مذاکرات وین خواهند شد روشن شود، بعید به نظر می‌رسد که مذاکرات از ماه سپتامبر زودتر آغاز شود. اساسا برنامه هسته‌ای ما جزو ارکان سیاست دفاعی و امنیت ملی قرار ندارد، بنابراین مذاکرات با چارچوب‌های رفتاری متفاوت احتمالا در دوره جدید ادامه پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید
گفتنی است؛ اخیرا خبرنگار وال استریت ژورنال در توییتی به نقل از یکی از مقامات اتحادیه اروپا اعلام کرد که پیش بینی می‌شود مذاکرات هسته‌ای ایران در وین از اوایل ماه سپتامبر آغاز شود. این مقام اروپایی در ادامه با تاکید بر اینکه این فقط یک حدس است، گفت که ما امیدواریم که به محض آغاز کار دولت آقای رئیسی، مذاکرات از همانجا که متوقف شد، از سر گرفته شوند. مقامات ایرانی در طول مذاکرات بر سر ادامه گفت‌وگو‌های هسته‌ای از جایی که مذاکرات در ۲۰ ژوئن متوقف شده بود، اختلاف نظر نداشته و اعتراضی نکردند.
این دیپلمات اظهار داشت که مقامات ایرانی می‌گویند هنوز نمی‌دانند که آیا وزارت خارجه مسئول مذاکرات هسته‌ای خواهد بود یا مسئولیت این مذاکرات به نهاد دیگری محول خواهد شد. این مقام ارشد اتحادیه اروپا در پایان خاطر نشان کرد که اگر عبداللهیان وزیر خارجه بعدی ایران باشد، یک فرد باتجربه است و قطعاً می‌توانیم با او همکاری کنیم.
پس از پایان دور ششم مذاکرات وین، مقام‌های آمریکایی در اظهاراتی متعدد مدعی شده‌اند که برای دور جدید مذاکرات آماده‌اند و با این ادعا توپ را در زمین ایران انداخته‌اند. در حالی که ایران از ابتدا خواستار لغو کامل تحریم‌ها و راستی آزمایی آمریکا در این خصوص بوده، اما واشنگتن اقدام مثبتی انجام نداده است.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه کشورمان هم امروز در نشست خبری خود، در این باره گفت که گفتوگوها را هیچ وقت ترک نکردیم، یک فرآیند دموکراتیک انتقال قدرت در ایران انجام شده است و تغییراتی در تیم های اجرایی ایران صورت می گیرد، این موضوع نشان از شکوه ایران است. آقای رئیسی در سخنان روز تنفیذ و تحلیف خود به صراحت اعلام کرد که در خصوص رفع تحریم های ظالمانه آمریکا علیه مردم ما لحظه ای تردید ندارد، البته همه این ها در چهارچوب منافع ملی ایران انجام خواهد گرفت، لذا طبیعی است باید منتظر باشیم دولت مستقر شود و وزرا تعیین شوند و این مسیر ادامه پیدا خواهد کرد.
انتهای پیام/
