به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، بدون شک قدم زدن در کوچه پس کوچه‌های قدیمی شهر اصفهان برابر است با ورق زدن تاریخ؛ تاریخی که هنوز زنده است و حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد.
بسیاری از ایرانیان اصفهان را با میدان نقش جهان، پل‌های تاریخی، چهار باغ و... می‌شناسند، اما در نصف جهان آثار تاریخی بسیاری وجود دارد که به همت دوستداران فرهنگ و هنر همچنان پابرجا مانده است؛ درست مانند «خانه جواهری»
یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های شهر اصفهان، خیابان ابن‌سینا است. در این خیابان، محله‌ای بزرگ به نام دردشت قرار دارد با مردمی اصیل و خونگرم، در میان کوچه پس کوچه‌های محله دردشت، در همسایگی دو مناره دردشت و آرامگاه سلطان بخت آغا، خانه‌ای است به یادگار مانده از دوران قاجار به نام خانه جواهری.
در چوبی و قدیمی خانه را باز می‌کنیم، حیاطی زیبا با حوضی آبی و باغچه‌ای کوچک در آن خودنمایی می‌کند، خانه مربع شکل است و دور تا دور آن اتاق‌هایی با پنجره‌هایی کوچک و بزرگ است که به حیاط خانه دید دارند.
حس زندگی، آرامش، جذابیت و نور را می‌توان در جزء به جزء خانه احساس کرد، به نحوی که فراموش می‌کنی در سال ۱۴۰۰ هستی و سال هاست که از دوره قاجار که اولین خشت این خانه در آن دوره به زمین گذاشته شده گذشته است.
هنرمندان صنایع دستی خوش نشینان خانه جواهری
استاد کیانی هنرمند قفل ساز سنتی اصفهان در یکی از اتاق‌های خانه جواهری مشغول به کار است، در را که باز می‌کنیم با روی باز از ما استقبال می‌کند، در میان حرف هایش به زنده‌یاد ادیب معاون اسبق صنایع دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان اشاره می‌کند و می‌گوید: ۵۰ سال است که به ساخت قفل‌های تزیینی و سنتی مشغول هستم، در گذشته کارگاه کوچکی در خانه داشتم و آنجا مشغول به فعالیت بودم، اما چند سال پیش به پیشنهاد مرحوم ادیب در خانه جواهری به همراه فرزندم مشغول ساخت قفل‌های تزیینی شدیم.
او ادامه داد: آرامش و زیبایی این خانه زبانزد است، بهترین مکان برای هنرمندان است که با نگاه ویژه به این مکان سنتی و قدیمی آثار بی نظیر خلق کنند.
این استادکار صنایع دستی بیان کرد: در خانه جواهری گذر زمان را احساس نمی‌کنیم هرچند که نمی‌دانیم صاحبان اصلی این خانه به طور دقیق چه کسانی بوده اند، اما حالا که هنرمندان صنایع دستی اصفهان در این خانه دور هم جمع شده اند بسیار خوشحال هستیم.
در کنار اتاق استاد کیانی، دو استادکار جوان‌تر مشغول به کار هستند یکی فیروزه‌کوبی کار می‌کند و دیگری میناکاری، به دیدارشان می‌رویم تا بفهمیم جوان‌تر‌ها چه نظری درباره خانه جواهری دارند.
خانم احمدی هنرمند میناکار به ما گفت: حس فوق‌العاده‌ای دارم از اینکه در این خانه قدیمی کار می‌کنم، من و همکارم قبلا در محله‌ای دیگر از اصفهان کارگاه داشتیم و هر موقع که به عنوان بازدیدکننده به خانه جواهری می‌آمدیم با خود می‌گفتیم‌ای کاش ما هم می‌توانستیم در این خانه حضور داشته باشیم و حالا که چند ماه است در خانه جواهری مشغول به فعالیت هستیم بسیار خوشحالیم که آرزوی ما برآورده شده است.
او افزود: کار کردن در این خانه بسیار دلپذیر و دوست داشتنی است، اشیایی که در خانه هستند به ما الهام می‌بخشند تا آثار جدید و ویژه‌ای را خلق کنیم می‌توانم بگویم آرامش و صفای این خانه نسبت به سایر مکان‌ها مرا مسحور کرده است.
حضور بیش از ۸۵۰ هنرمند اصفهانی در خانه جواهری
توکلی کارشناس صنایع دستی به خبرنگار ما گفت: خانه جواهری یکی از خانه‌های صمیمی و زیبای اصفهان است که هنرمندان صنایع دستی در آن جمع دوستانه‌ای را برای خلق آثار هنری تشکیل داده‌اند.
او ادامه داد: این خانه پس از مرمت توسط اداره کل‌میراث‌فرهنگی استان اصفهان، از سال ۸۶ به عنوان سرای هنرمندان مورد بهره‌برداری قرار گرفت به نحوی که هنرمندان صنایع دستی در بازه زمانی یک تا دو ساله می‌توانند از حضور و فعالیت در این خانه بهره‌مند شوند.
کارشناس صنایع دستی بیان کرد: تقریباً تا به امروز بیش از ۸۵۰ نفر از هنرمندان و استادکاران صنایع دستی اصفهان در خانه جواهری فعالیت کرده‌اند که برخی از آنان اکنون در کارگاه‌های بزرگی مشغول به خلق آثار هنری هستند.
استقبال گردشگران داخلی و خارجی از خانه جواهری
توکلی خاطر نشان کرد: یکی از ویژگی‌های ممتاز هنرمندان در خانه جواهری حضور و همجواری استادکاران با سابقه در کنار هنرمندان تازه‌کار است این همجواری سبب شده تا کیفیت و تنوع آثاری که در این خانه خلق می‌شود با سایر کارگاه‌ها متفاوت باشد.
او با اشاره به جذب گردشگران خارجی به خانه جواهری و رونق هر چه بیشتر بازاریابی در صنایع دستی اصفهان، عنوان کرد: بافت سنتی خانه جواهری سبب شده تا بازدیدکنندگان ایرانی و خارجی تمایل بسیاری به بازدید از آن داشته باشند و همین بازدید‌ها تاثیر به سزایی در فروش و بازاریابی محصولات تولیدی در این خانه نیز داشته است.
کارشناس صنایع دستی خاطرنشان کرد: بهترین حمایت از هنرمند صنایع دستی همین است که بتواند با مبلغ ناچیزی در این گونه مکان‌ها حضور و فعالیت داشته باشد؛ البته در نگاه اول ممکن است برخی تصور کنند که این کار سود اقتصادی برای اداره‌کل میراث فرهنگی ندارد، چون هنرمند اجاره کمتری پرداخت می‌کند، اما باید توجه داشت تاثیر اقتصادی بلند‌مدت این ابتکار برای برای بخش زیادی از جامعه است.
خانه جواهری نخستین سرای تخصصی هنرمندان صنایع دستی در کشور
علیرضا رهی مدیر خانه جواهری در گفتگو با خبرنگار ما گفت: تا دو دهه پیش ساکنان قبلی در این خانه زندگی می‌کردند و قسمتی از خانه تخریب شده بود که به همت میراث فرهنگی اصفهان و معاونت وقت صنایع دستی مرحوم احمد ادیب مرمت و بازسازی اصولی و به سرای هنرمندان تبدیل شد.
او ادامه داد: به جرات می‌توان گفت که خانه جواهری نخستین خانه در کشور است که به هنرمندان صنایع دستی اختصاص یافته است و در ابتدا بهترین هنرمندان صنایع دستی کشور و استان اصفهان در آن مشغول به فعالیت بودند.
خانه‌ای که به یمن زندگی ساکنانش هنوز زنده است
او در خصوص علت پا برجا بودن خانه جواهری از دوره قاجار تاکنون، افزود: تنها عاملی که سبب شده خانه جواهری در این سال‌ها پابرجا بماند زندگی و تردد در آن است.
مدیر خانه جواهری عنوان کرد: حدود ۷۰ خانه دیگر مانند خانه جواهری در اصفهان وجود دارد که توسط اداره‌کل میراث فرهنگی استان خریداری شده اند، اما چون اعتباری برای مرمت و بهره برداری از آن‌ها تخصیص نیافته اکنون به مخروبه تبدیل شده اند.
رهی ادامه داد: به همین دلیل مهمترین دلیل زنده بودن خانه جواهری را تردد در این خانه می‌دانیم که البته حضور هنرمندان صنایع دستی مزید بر علت شده تا با تلفیق تاریخ و هنر سنتی ایرانی، این خانه روح دیگری بگیرد.
او بیان کرد: این خانه برای یک تا دو سال به هنرمندان با رقمی بسیار اندک اجاره داده می‌شود، اما تعداد بسیاری از هنرمندان تقاضای حضور در این خانه را دارند و ثبت نام کرده‌اند تا برای مدت کوتاهی هم که شده در خانه جواهری مشغول به کار شوند.
مدیر خانه جواهری اظهار کرد: حدود ۱۰۰۰ خانه تاریخی در اصفهان وجود دارد که می‌توان آن‌ها را مرمت و بازسازی و به مکان‌هایی ویژه برای حضور هنرمندان تبدیل کرد تا هم میراث این دیار کهن حفظ و هم به نحوی از هنرمندان صنایع دستی حمایت شود.
خانه جواهری تجربه‌ای موفق از مرمت خانه‌های سنتی برای نمایش دادن فرهنگ، تاریخ و هنر ایرانی است امری که اگر به درستی ادامه یابد می‌تواند گردشگری را نیز رونق دهد و سبب اشتغالزایی و درآمدزایی شود.
گزارش از سپیده صالحی
انتهای پیام/ص
