نصرت الله تاجیک کارشناس روابط بین‌الملل و سفیر پیشین ایران در اردن در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره مذاکرات احیاء برجام اظهار کرد: نظر مسئولان این بود که مذاکرات در کوتاه ترین زمان به نتیجه برسد و طولانی نشود تا اوضاع اقتصادی کشور هم زودتر سر و سامانی پیدا کند، اما متاسفانه دو طرف به سمت رویکرد اخذ امتیاز حداکثری رفتند و ادامه این مذاکرات به دولت بعد احاله شده است، مذاکرات هسته‌ای به جا‌هایی رسیده بود، اما طرفین بیش از حد به آن پرداختند و روند آن را طولانی کردند. شاید خیلی پیش از این می‌توانستند مذاکرات را به نتیجه برسانند و باقی مشکلات را با توجه به تجربه ای که در چند سال گذشته در برجام پیدا کرده بودیم در عمل و با حسن نیت حل کنند. گذشت زمان به ضرر ماست و از تخریب ائتلاف عبری- عربی غافل شدیم.

طولانی شدن و تلاش برای اخذ امتیاز حداکثری دو طرف ایران و آمریکا موجب به نتیجه نرسیدن مذاکرات وین 

وى افزود: ضرورت بازگشت بایدن به برجام فقط این بود که آمریکا را از انزوای خود ساخته ترامپ خارج کند و اکنون تقریباً این توفیق تا حدی حاصل شده است. طولانی شدن و تلاش برای اخذ امتیاز حداکثری دو طرف از یکدیگر باعث شد نتوانیم مذاکرات را به جایی برسانیم.

تاجیک ادامه داد: اگر همین روند در دولت بعد هم ادامه یابد، طبیعی است با خستگی طرفین مذاکره روبه رو می‌شویم و اولویت‌ها تغییر می‌کند و در نهایت این ما هستیم که باید با وضعیت تحریم دست و پنجه نرم کنیم. دادن امتیاز بیشتر و یا کاهش تعهدات و فروریختن سازه برجام شرایط چندان مطلوبی نخواهد بود و زمینه را برای از دست دادن حامیان ما و رفتن آن‌ها پشت سر آمریکا مهیا می‌کند. حال چه اولویت‌های طرف اصلی مذاکره یعنی آمریکا و چه حتی کشور‌های اروپایی و حتی دوستان ما مانند روسیه و چین که پشتیبان ما در این مذاکرات هستند.

از فشار‌های لابی عبری-عربی برای تخریب روابط ایران و آمریکا غافل نشویم/ گذشت زمان زیاد به نفع ایران نیست

این تحلیلگر مسایل بین‌الملل ادامه داد: همپیمانان ما آرام آرام و به دلیل فشاری که به آن‌ها وارد می‌شود خسته شده و به سراغ اولویت‌ها و حل مشکلات خود می‌روند و انگیزه‌ای برای تداوم این حمایت از سوی آن‌ها وجود نخواهد داشت، چراکه چین و روسیه هم مشکلاتی دارند و هر دو به نوعی با آمریکا درگیر هستند و حتی ممکن است ما را وجه المصالحه مشکلات خود کنند. مخصوصا با مذاکرات غیر مستقیم که ما با آمریکا داریم و هر کشوری ممکن است منافع خود را در انتقال پیام‌ها دخیل کند. ضمن آنکه هم فشار‌های وارده از سوی لابی عبری-عربی برای تخریب روابط ایران و آمریکا یا به نتیجه نرسیدن مذاکرات وین را نباید از نظر دور داشت و هم احتمال تحولاتی در آمریکا و مشکلاتی که از نظر داخلی آن کشور مانند مقوله ایی که اخیرا در مورد سلامت بایدن مطرح شده است ممکن است پیش بیاید را نمی‌شود منتفی دانست، لذا به نظر می‌رسد در مجموع گذشت زمان زیاد به نفع ایران نباشد. ضمن آنکه با طولانی شدن این روند آمریکا نیز به دنبال فشار بر همپیمانان ما نیز خواهد رفت تا حداقل ما را از بهره برداری از درآمد‌های نفتی محروم کند.

برجام و مذاکرات وین کار نفس‌گیری برای دولت سیزدهم است

تاجیک موضوع برجام و مذاکرات وین را کار نفس‌گیری برای دولت سیزدهم توصیف کرد و گفت: با توجه به مشکلاتی که دولت سیزدهم در مسائل داخلی و مخصوصا اقتصادی دارد و در کنار معضلات مربوط به سیاست خارجی، همسایگانمان، مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی، مسئله برجام و هسته‌ای موضوعاتی هستند که حتی امکان استفاده از مزیت نسبی سیاست خارجی مان را از ما خواهد گرفت و در سرمایه‌گذاری‌هایی که در سیاست خارجی خصوصاً در منطقه و خاورمیانه انجام داده‌ایم، احتمالا امکان بهره‌برداری نخواهیم داشت.

عدم توفیق در به نتیجه رساندن مذاکرات وین سعودی‌ها را خاطر جمع می‌کند

کارشناس مسائل بین الملل درباره میزان توسعه همکاری‌ها با کشور‌های همسایه گفت: ما در منطقه توسعه‌نیافته‌ای زندگی می‌کنیم که رقبا، حل مشکلات بین‌المللی ما را به ضرر خود می‌دانند؛ در این پارادوکس سیاسی در منطقه قرار داریم. از یکسو اگر بخواهیم مسائل و مشکلات بین‌المللی را حل کنیم با همسایگان به چالش می‌رسیم از سوی دیگر اگر بخواهیم همچنان با کشور‌های تاثیرگذار و قدرت‌های بزرگ سرشاخ شویم باید به کشور‌های منطقه و حتی به رقیب امتیاز بدهیم، وضعیت سخت اما در عین حال قابل مدیریتی است. از سوی دیگر خوش‌بینی رسانه ای یکی دو روز اخیر دال بر حل مشکلات ایران و عربستان گرهی از مشکلات آینده سیاست خارجی کشور نمی‌گشاید، چراکه عدم توفیق در به نتیجه رساندن مذاکرات وین سعودی‌ها را خاطر جمع می‌کند که ایران همچنان به مشکلاتش سرگرم و نیازی نمی‌بیند که قدم جلو بگذارد.

تاجیک ادامه داد: متاسفانه در منطقه گفتمان غالب وجود ندارد و گفتمان کنونی در منطقه، امنیتی- نظامی است و باید آن را به گفتمان غالب سیاسی و ترجیحا با گرایش اقتصادی تبدیل کنیم تا وضعیت کشور‌ها در حالت برد-برد تعریف شود. مهم ترین رقیب ما در منطقه عربستان است که به عنوان برادر بزرگ سایر کشور‌ها عمل می‌کند که خود یکی از معضلات است. استفاده عربستان از قدرت مالی خود برای تخریب و بسیاری از مسائل موجب شده که تاکنون نتوانسته‌ایم گفتمان سیاسی و سازنده و غالبی با آن کشور داشته باشیم.

سفیر پیشین ایران در اردن، وضعیت یمن را از مهمترین معضلات منطقه توصیف کرد و گفت: مردم یمن اکنون در شرایط مناسبی قرار ندارند و باید از طریق کشور‌های که علاقه‌مند به سر و سامان وضعیت یمن هستند وضعیت جنگی در آن کشور خاتمه پیدا کند.

وی در ادامه به تفاوت دولت جو بایدن با دونالد ترامپ پرداخت و گفت: ترامپ در پی افزایش نقش کمپانی‌های تسلیحاتی در منطقه بود، اما بایدن علاقه‌مند است که به مسائل آمریکا بپردازد و شاید اکنون شرایط برای سر و سامان دادن به این مسئله و حل مشکلات منطقه‌ای مساعدتر باشد.

اولویت اصلی سیاست خارجی کشور فعلاً برجام است

تاجیک با بیان اینکه اولویت اصلی سیاست خارجی کشور فعلاً برجام است، اظهار کرد: به عنوان کشوری که ۱۵ همسایه دارد ظرفیت‌های فراوانی داریم که نتوانستیم از آن بهره ببریم تا از این موقعیت استراتژیکی استفاده کنیم.

این کارشناس مسائل بین المللی با اشاره به سرمایه‌گذاری مادی و معنوی جمهوری اسلامی در منطقه تاکید کرد: باید روش مطلوبی برای بهره‌برداری از این سرمایه‌ها پیدا کنیم و در عمل ببینیم که تا چه اندازه حاضریم سرمایه‌گذاری خود را تبدیل به قدرت نرم و درازمدت کنیم و در جهت بهبود روش‌های خود در سیاست خارجی اقدام کنیم.

بیش از یک ماه است که طرف های برجامی دور هم جمع نشده‌اند؛ مذاکرات احیاء برجام در ششمین دور خود متوقف شده است. مذاکرات هسته‌ای ایران با اعضای گروه ۴+۱ از فروردین ماه آغاز شده و  از آن زمان ۶ دور مذاکره برگزار شده و شهر وین از ۲۲ خرداد ماه تا یکشنبه ۳۰ خرداد ماه (دو روز بعد از برگزاری دور سیزدهم انتخابات ریاست جمهوری در ایران) به مدت ۹ روز میزبان دور ششم این مذاکرات بود. دور ششم مذاکرات در تاریخ ۳۰ خرداد به پایان رسید.

انتهاى پیام/