صابر قدیمی، شاعر و ترانه سرا در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره ارسال ترانه‌های کافی شاپی به دفتر شعر و ترانه وزارت ارشاد گفت: معتقدم از بیرون جامعه ننشینیم و به ترانه سرایان دیکته کنیم ترانه شان اینگونه باشد یا نباشد. مانند این است که بیرون دریا بنشینیم و بگوییم باید دریا اینگونه باشد. کیفیت ترانه‌ها را نمی‌توان با بخشنامه و دستور ارتقا داد. به هرحال ترانه وجه متفاوت و جاری از وجوه مختلف زندگی است. عشق‌هایی که در جامعه شاهد آن هستیم در ترانه متجلی می‌شود. به عبارت دیگر این هنر متجلی اتفاقاتی است که در جامعه رخ می‌دهد.

بیشتربخوانید

• «شعرانه» پس از اتمام کرونا برگزار می‌شود

وی افزود: ترانه‌ای که با زبان مولانا یا حتی زبان معیار نوشته شود نمی‌تواند با تمام مخاطبان نوجوان امروز ارتباط برقرار کند. خیلی‌ها زبان این نوع ترانه‌ها را نمی‌فهمند. به قول مولانا، چون که با کودک سر و کارت فتاد، پس زبان کودکی باید گشاد. باید ترانه براساس فهم مخاطبش سروده شود. البته معتقدم ترانه امروز ما از منظر زیباشناسی و تالیف مشکل دارد. اینکه به ترانه سرا بگوییم ترانه باید اینگونه باشد یا نباشد به جای اینکه به او ترانه سرایی را آموزش دهیم کیفیت ترانه امروز را بالا نمی‌برد.

این شاعر با ابراز مخالفت خود با اینکه گفته شود ترانه کافی شاپی سروده نشود بیان کرد: باید ایرادی که به ترانه گرفته می‌شود منطقی باشد درغزل با مطلع «گفتم غم تو دارم گفتا غمت سرآید، گفتم که ماه من شو، گفتا اگر برآید» با دیالوگ روبه رو هستیم. امروز مخاطبان شعر و ترانه تغییر کردند شاید از نظر برخی افراد زبان ترانه امروز درست نباشد، اما باید به این حقیقت پی برد که زندگی و نگاه یک نوجوان چهارده، پانزده ساله تغییرکرده است و امروز طور دیگری مکالمه می‌کند. نمی‌توان گفت تنها ترانه‌های مذهبی یا فیلم‌هایی مانند یوسف پیامبر ساخته شود. نقدی که به ترانه وارد می‌شود به دلیل این است که جز خانه ترانه و یکی دو جای دیگر ترانه سرایی آموزش داده نمی‌شود و چنین جا‌هایی بسیار محدود در کشور وجود دارد.

این ترانه سرا ادامه داد: وقتی برای پرورش ترانه سرا در کشور نگذاشتیم. اگر ترانه سرایی آموزش داده شده شخصی و بدون حمایت نهاد‌های مربوطه بوده است. ترانه سرایانی مانند افشین یداللهی بودند که ترانه سرا پرورش دادند و حرکتی در این زمینه ایجاد شد و ترانه سرایانی، چون روزبه بمانی، حسین غیاثی، افشین مقدم و مونا بروزیی را پرورش دادند و خروجی این جریان بودند. به کسانی که از ترانه سرایان امروز ایراد می‌گیرند باید گفت هیچ حمایتی در زمینه پرورش ترانه سرا نکردند.

وی با اشاره به اینکه در صورتی که ترانه خوب سروده شود با سرودن ترانه کافی شاپی مشکلی ندارم بیان کرد: همانطور که سینمای ما باید برشی از زندگی مردم را نشان دهد و نمی‌تواند تنها به مسائلی از جمله جنگ و موضوعات مذهبی بپردازد، ترانه سرا هم باید روایتگر جامعه باشد. نوجوان امروز به کافی شاپ می‌رود با این نگاه باید به ترانه پرداخت از سوی دیگر غلط‌های املایی و نگارشی در ترانه امروز نشان می‌دهد آدم‌های بی‌سوادی شدیم، چون برای مطالعه وقت نمی‌گذاریم. به خود بزرگ پنداری مبتلا شدیم. اینکه احساس می‌کنیم میزان دانش ما کافی است. ترانه نمی‌تواند با غلط املایی همراه باشد این مسئله در شعر هم دیده می‌شود.

این شاعر ادامه داد: عموم مردم ما از فرهنگ فاصله گرفتند، چون سرانه مطالعه کشورمان پایین است. این‌ها عوارضی است که در ترانه خود را نشان می‌دهد. مردم از ادبیات و کتاب فاصله گرفتند، این مسئله وقتی رخ می‌دهد که مردم مجبور باشند ساعت‌ها کار کنند و درگیر اخبار بدی مانند بی آبی خوزستان باشند، هم فرصتی برای مطالعه ندارند و هم به قول حافظ کی شعر‌تر انگیزد خاطر که حزین باشد... وقتی مردم دغدغه معیشت داشته باشند، سراغ کتاب نمی‌روند.

وی با اشاره به اینکه سازمان‌ها و نهاد‌های فرهنگی و بودجه‌های میلیاردی شان را برای ساخت برنامه‌هایی که به کتاب کمک کند، صرف نمی‌کنند گفت: برنامه «کتاب باز» نسبت به برنامه‌های دیگری که در صدا و سیما ساخته شد در زمینه کتاب خوب عمل کرد.از سوی دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه برنامه‌های رایگانی برای ارتقای فرهنگ مردم ساخته است؟ بودجه فرهنگی اولین بودجه‌ای است که هنگام مواجهه با کمبود بودجه توسط سازمان‌ها و خانواده‌ها حذف می‌شود. چه میزان بودجه برای آموزش فرهنگی صرف می‌شود که توقع پیشرفت فرهنگی داشته باشیم؟

این ترانه سرا ادامه داد: اینکه عده‌ای می‌گویند نباید ترانه کافی شاپی ساخته شود نشان می‌دهد از جامعه فاصله گرفتند نمی‌دانند سبک زندگی مردم تغییر کرده است. بچه‌های امروز می‌خواهند ترانه خوب بشنوند. مواجهه شان را با دنیا می‌بینند، عده‌ای شعر‌های حافظ را دوست دارند و عده‌ای هم می‌خواهند ترانه تینیجری بشنوند. با قلع و قمع کردن کاری درست نمی‌شود. ۸۰ درصد خوانندگان امروز روزگاری خواننده زیرزمینی بودند. نمی‌توان گفت کسی ترانه کافی شاپی یا ترانه منفی نگوید؛ شعر و ترانه را نمی‌توان دستوری پیش برد.

انتهای پیام/