به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، حجت‌الاسلام والمسلمین هادی الیاسی کارشناس و سخنران مذهبی با شرح چرایی شهرت امام رضا (ع) به عالم آل محمد (ص)، با اشاره به اوصاف و القاب امام رضا (ع) گفت: هر یک از اهل بیت (ع) به یک لقب در میان مردم و جامعه اسلامی شهرت یافته اند، البته برخی از این القاب ریشه در نامگذاری از سوی پیامبر (ص) دارد همچون اوصاف زین‌العابدین، باقرالعلوم و صادق برای امامان چهارم، پنجم و ششم علیهم السلام.

او با اشاره به شهرت امام رضا (ع) به «عالم آل محمد (ص)» افزود: ائمه معصوم علیهم السلام ما همگی خُزان علم و معدن علم الهی هستند چنان که در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم: «خُزَّانَ الْعِلْمِ»؛ اما اینکه چرا حضرت رضا (ع) به این لقب شهرت یافته اند، جهات مختلفی دارد که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.

بیشتر بخوانید

• گل هایی با رنگ و بوی عشق برای حرم امام رضا(ع)+ فیلم

حجت‌الاسلام والمسلمین الیاسی بیان کرد: علوم از طریق اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به سه شیوه رواج یافت، نخست تربیت شاگران و یاران همچون دوره امام باقر (ع)، دوم از طریق شیوع و گسترش در جامعه همچون اتفاقی که در دوران امام صادق (ع) افتاد و علوم اسلامی در رشته‌های مختلف اعم از فقه، حدیث، تفسیر، تاریخ و .. بین جامعه اسلامی در شهر‌های کوفه، بصره  رواج و گسترش یافت

علم در زمانه امام رضا (ع) رویکرد برون مرزی و بین المللی یافت

او تصریح کرد: اما در زمانه امام رضا (ع) این علم فراتر از جامعه اسلامی رفت و رویکرد برون مرزی و بین المللی یافت، این هم مقدر الهی بود که «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد». در آن دوران مامون عباسی به منظور تخریب جایگاه علمی اهل بیت (ع) و امام رضا (ع)، بزرگان مکاتب از یهود و نصارا و ... را برای مناظره با حضرت (ع) دعوت می‌کرد و مجالس مناظره را به راه می‌انداخت، اما وقتی حضرت ثامن الحجج (ع) مقابل آن‌ها قرار می‌گرفتند مقام دینی خود را ثابت کرده و پاسخ پیروان از هر دین و مکتبی را با ادله خودشان می‌دادند.

این سخنران مذهبی با بیان اینکه مناظرات فرصت شناخته شدن وجهه علمی امام رضا (ع) برای بزرگان همه ادیان و مکاتب را فراهم کرد، تاکید کرد: با مرور روایات درمی یابیم بخش عمده احادیث آن دوران راویانی نقل شده که حتی مسلمان نبودند و بعد اسلام آوردند و برخی نیز بر مکتب خویش باقی ماندند. این‌ها نبود مگر به دلیل توفیق امام رضا (ع) در نمایش و اثبات علم اهل بیت (ع) به پیروان ادیان مختلف؛ و این طریقی است که ما هم امروز باید در شناساندن شیعه از آن بهره بگیریم تا دیگران هم از وجهه علمی اسلام و تشیع بهره ببرند.

امام رضا (ع) علوم وارداتی را به چالش کشیدند

حجت‌الاسلام والمسلمین الیاسی با اشاره به نهضت ترجمه افکار و آثار در دوره مامون عباسی، اظهار کرد: ورود علوم غیراسلامی به دایره اسلامی فقط مختص به زمان امام رضا (ع) نیست بلکه در ادوار پیشین هم بودند افرادی که با این علوم آشنا شدند و از این مجرا شبهاتی را وارد دین کردند. اما به دلیل تاسیس بیت الحکمه یا دارالترجمه در زمان مامون، این رویه در زمان امام رضا (ع) شدت و نمود بیشتری داشت. هدف مامون کمرنگ کردن علوم اهل بیت (ع) و به چالش کشیدن این علم بود چنان که در مناظرات هم این هدف را پیگیری می‌کرد. اما امام رضا (ع) در دوران حضور در مدینه و نیز در دوره چندساله ولایت عهدی به ویژه در مناظرات با دیگر روش ها، همه علوم وارداتی را به چالش کشیدند و حقیقت علوم اسلامی را به نمایش گذاشتند.

او  برخورد و مبارزه با فرقه‌های انحرافی را دیگر وجه «عالم آل محمد (ص)» بودن امام رضا (ع) معرفی کرد و افزود: فرقه‌های انحرافی به دلیل دور ماندن از منبع علم اسلام ناب و منع نقل، کتابت و تدوین صدساله حدیث که سنت سقیفه بود، شکل گرفتند، این باعث شد مردم فقط با ظواهر دین آشنا شدند و حتی در ظواهر هم از دین حقیقی دور ماندند! از این رو، فرقه‌ها و افکاری شکل گرفت که بعد از سده نخست هجری خود را بروز و ظهور دادند. برخی التقاطی بودند مثل مرجئه و زنادقه برخی انحرافی بودند مثل خوارج که بیشتر جنبه فکری یافتند تا نظامی؛ همچنین بود غالیان و صوفیان و سوفسطائیان و ... این‌ها روز به روز د ر حال گسترش بودند. از طرف دیگر اهل حدیث نیز فقط ظاهر قرآن و احادیث را می‌گرفتند و به باطن آن نظر نداشتند، از دیگر سو معتزلیان وحی را کنار گذاشته و عقل گرای محض بودند!

این کارشناس مذهبی ادامه داد: البته در زمان امام صادق (ع) هم این‌ها بودند، اما حضرت (ع) افرادی را تربیت کردند و کلام و متکلمین از زمان حضرت صادق (ع) به نوعی پیدا شدند و ایشان شاگردانی را تربیت کردند که در فضا‌های مختلف با مخالفان مناظره و تکلم می‌کردند؛ هشامین (هُشام بن سالم و هُشام بن حَکَم)، مومن طاق، ابوبصیر و دیگران در این مسیر بودند. این‌ها شاگردانی را تربیت کردند و برخی صاحب ایده و مکتب شدند مثل مکتب هشام و مکتب زُراره.

مبارزه با خطوط انحرافی التقاطی توسط امام رضا (ع)

حجت الاسلام الیاسی بیان کرد: این‌ها وقتی به زمانه امام رضا (ع) می‌رسند باز هم با سوالات بسیار مواجه بودند که در محضر امام رضا (ع) عرضه می‌کردند و پاسخ می‌گرفتند. از این رو، مبارزه با خطوط انحرافی التقاطی و تبیین اسلام ناب توسط حضرت ثامن‌الائمه (ع) نیز به عنوان عالم آل محمد (ص) همچون سایر ائمه معصوم (ع) انجام شده است.

او با بیان اینکه کلام اهل بیت (ع) ثقل دیگر دین و همراه قرآن است، تصریح کرد: همانطور که قرآن فقط متعلق به مسلمان زمان پیامبر (ص) نیست و تا بشر قیام قیامت به واسطه آن به راهی که اقوم است هدایت می‌شوند، کلام اهل بیت (ع) به عنوان هادیان امت نیز چنین است. یعنی اینطور نیست که کلامی از سوی امامان معصوم (ع) صادر شده و در زمان محصور مانده باشد بلکه این‌ها برای همه تاریخ به عنوان مفسران قرآن کاربرد دارد. اگر آموزه‌های رضوی نیز که همچون خط غدیر خط اسلام ناب است تبیین و تفسیر شود همانطور که ائمه (ع) در زیارت جامعه به «أعْلامِ التُّقى» پرچم‌های هدایت تعبیر شده اند، هادی ما در مسیر سعادت خواهد بود.

منبع: خراسان

انتهای پیام//ف.ح