اگر کمی به عقب برگردیم، هیئتی با این پتانسیل به دوحه نیز رفته و با گروه طالبان دیدار داشته است و هرچند ظاهراً آن دیدار نیز در محور روند صلح بوده ولی نامحتمل نیست که بعضی موارد دیگر نیز در این دیدار‌ها و سفر‌های مهم مطرح شده باشد.

حال برگردیم به این موضوع که چند روز بعد از اعلام مهلت خروج نیرو‌های آمریکایی و ناتو از سوی کاخ سفید، مقامات نظامی آمریکایی گفتند که احتمالاً پایگاهی در یکی از کشور‌های همسایه افغانستان برای رصد امور در داخل جغرافیای این کشور ایجاد خواهد شد.

این موضوع نخست واکنش گروه طالبان را در پی داشت، طالبان با نشر اعلامیه‌ای به کشور‌هایی که احتمالاً به نیرو‌های آمریکایی پایگاه می‌دهند، هشدار داد سپس ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه پوتین در امور افغانستان به نیابت از کشور‌های آسیای میانه گفت که این کشور‌ها هیچ پایگاهی در اختیار آمریکا قرار نخواهند داد. گزینه ایران نیز اصلاً مدنظر نیست؛ چون تهران بیش از چهل سال است که با آمریکا رابطه ندارد و حضور نیرو‌های آمریکایی را در منطقه عامل بی‌ثباتی می‌داند. چین و هند نیز به صرفه نیست؛ زیرا چین رقیب آمریکاست و هند نیز از نگاه جغرافیایی دور.

آنچه در این میان باقی می‌ماند، دو گزینه است:  پاکستان و طالبان.

احتمال این که پاکستان پایگاهی در اختیار آمریکا قرار بدهد خیلی بعید نیست؛ زیرا این کشور در گذشته نیز با ناتو همکاری داشته و به کاروان‌های آن‌ها اجازه داده که از جاده‌های پاکستان استفاده کنند، اما مشکلی که وجود دارد این است که اگر پایگاه آمریکایی‌ها در این کشور واقع شود چه بسا علیه آن اعلام جهاد کنند. بر همین اساس پاکستان تاکنون احتیاط کرده و به طور واضح مسئله اعطای پایگاه را به آمریکایی‌ها رد یا تایید نکرده است.

گزینه طالبان، اما هم محتمل‌تر است و هم متناقض؛ زیرا از یک طرف رهبران طالبان در ۲۰ سال گذشته تاکید کرده‌اند که تا خروج آخرین نظامی خارجی صلح نخواهند کرد و از جانب دیگر بیشتر از یک سال شده که جنگی میان دو جانب رخ نداده است.

گمان بر این است که سفر خلیلزاد به کابل و سفر هیئت مشابه به دوحه نزد طالبان در این راستا صورت گرفته و زمینه سازی حفظ یک یا دو پایگاه نیرو‌های آمریکایی در افغانستان است.

خلیلزاد وظیفه دارد که مقدمات آن را با طرف افغانستانی مطرح سازد و سپس طالبان را راضی کند که با حفظ یک یا دو پایگاه نظامی آمریکایی‌ها موافقت کنند. اگرچه از قرائن پیداست که رهبران طالبان با حضور آمریکایی‌ها در کشور مشکل ندارند، اما راضی کردن اعضای این گروه برای پذیرفتن این تناقض زمان بر است و ممکن است به رفت و آمد زیاد نیاز داشته باشد.  

بنابراین، نکته خطرناک موضوع این است که خلیلزاد بخواهد در ازای به دست آوردن پایگاه برای نیرو‌های کشورش در افغانستان، رهایی هفت هزار زندانی طالبان را به دولت افغانستان پیشنهاد کند که در این صورت دوباره گروه طالبان قوی‌تر و دولت افغانستان ضعیف‌تر خواهد شد.

انتهای پیام/