به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان  سوم خرداد در گفت‌وگوی تلفنی با رئیس جمهوری چین، با اشاره به جایگاه راهبردی و نگاه بلند مدت جمهوری اسلامی ایران به تقویت شراکت همه جانبه با چین به عنوان یکی از قدرت‌های جهانی فارغ از تحولات بین المللی، تسریع در عملیاتی شدن مفاد توافقات دو کشور را مورد تاکید قرار داد.

روحانی در ادامه با اعلام آمادگی ایران برای ارتقای همکاری‌های مشترک اقتصادی با چین در منطقه غرب آسیا، توسعه این همکاری‌ها را موجب تقویت بیش از پیش روابط دو کشور بویژه در زمینه‌های اقتصادی و تجاری از جمله افزایش صادرات نفتی و غیرنفتی ایران به چین و تسهیل حضور شرکت‌های چینی در ایران در حوزه‌های مورد علاقه دانست. رئیس جمهور با اشاره به ارائه طرح صلح هرمز از سوی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل درخصوص همکاری بین کشور‌های منطقه، اظهار کرد: ایران آمادگی دارد درخصوص ارتقاء همکاری چین با منطقه غرب آسیا با موضوعات مختلف از جمله حل مسئله فلسطین همکاری کند و در این رابطه طرح امید می‌تواند مبنای تعامل دو طرف باشد.

روحانی در ادامه با قدردانی از مواضع اصولی و حمایت‌های چین در موضوع برجام از جمله در مذاکرات اخیر وین، با اشاره به ضرورت لغو تحریم‌های یکجانبه علیه ملت ایران و همچنین تسریع در تکمیل رآکتور اراک وفق برجام، ضرورت همکاری نزدیک دو کشور در موضوعات بین المللی برای مقابله با جنگ سرد و ائتلاف سازی آمریکا و متحدان غربی آن علیه کشور‌های مستقل از جمله ایران و چین را مورد تاکید قرار داد.

رئیس جمهور همچنین با قدردانی از کمک‌های چین به کشورمان در زمینه مقابله با بیماری کرونا از جمله در زمینه تامین واکسن، ابزار امیدواری کرد با استمرار همکاری‌های دو کشور در این زمینه، برای تامین واکسن مورد نیاز ایران اقدامات لازم تسریع شود. رئیس جمهور چین نیز در این گفت‌وگوی تلفنی، روابط با ایران را راهبردی و در همه زمینه‌ها رو به توسعه خواند و بر تلاش برای اجرایی و عملیاتی شدن توافقات دو کشور در اسرع وقت تاکید کرد.

تلاش در جهت ارتقای سطح همکاری‌های دوجانبه تهران و پکن

مهرداد عله پور پژوهشگر گروه سیاست خارجی پژوهشکده تحقیقات راهبردی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره سند همکاری جامع ایران و چین، اظهار کرد: رؤسای جمهور دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در حالی به مذاکره تلفنی پرداختند که در آن بر چند موضوع مهم تأکید شد؛ نخستین موردی که مطرح شد اظهار آمادگی آقای «شی جین پینگ» در جهت تعمیق و تقویت سطح همکاری‌های خود با جمهوری اسلامی ایران و حفاظت از منافعِ مشترکِ دوجانبه بود.

وی افزود: در حال حاضر تعمیق روابط تهران و پکن، بیش از هر زمان دیگری در قالب برنامه همکاری جامع ۲۵ ساله قابل حصول است؛ برنامه‌ای که در هفتم فروردین امسال، با امضای وزرای خارجه دو کشور (محمدجواد ظریف و وانگ یی) در مقام نظر و عمل سطح روابط رو به توسعه دو کشور را در همه زمینه‌ها به سطح راهبردی ارتقاء داد. از این‌رو لازم است که تلاش‌های لازم به‌منظور اجرایی و عملیاتی شدن توافقات دو کشور در اسرع وقت صورت پذیرد.

حمایت چین از مواضع منطقی اعلانی و اعمالی ایران در مذاکرات وین

پژوهشگر گروه سیاست خارجی پژوهشکده تحقیقات راهبردی تصریح کرد: یکی دیگر از مباحث و مواردی که در تماس تلفنی میان آقای روحانی و آقای شی مطرح شد، حمایت رئیس‌جمهور چین از خواسته منطقی ایران در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و مشخصاً مذاکرات هسته‌ای در وین بود. وی در همین رابطه گفت که آماده تقویت هماهنگی با جمهوری اسلامی ایران به‌منظور حفاظت از منافع مشترک دو طرف است.

عله پور تصریح کرد: طی سالیان و حتی دهه‌های اخیر مورد مشابهی را نمی‌توان یافت کرد که در آن جمهوری خلق چین مبادرت به چنین اقدامی کرده باشد. حمایت پکن از مواضع منطقی تهران در مذاکرات با کشور‌های اروپایی نشان از آن دارد که چین به سبب پشتوانه سیاسی ـ اقتصادی کم‌نظیری که طی سالیان اخیر کسب کرده است خواهان نقش‌آفرینی بیشتر در مسائل بین‌المللی است.

وی افزود: چین در بزنگاه‌های تاریخی و در مواردی که لازم است از کشور‌های هم‌پیمان خود حمایت لازم را به عمل خواهد آورد، علاوه بر حمایت از مذاکره‌کنندگان ایرانی در وین، نمونه عینی و عملی حمایت‌های راهبردی پکن از تهران در شرایطی کنونی را می‌توان در مواردی همچون تأمین واکسن مورد نیاز ایران برای واکسیناسیون در مقابله کووید ۱۹ و تعهد طرف چینی به همکاری با ایران در جهت ساخت رآکتور اراک در چارچوب برجام، مشاهده کرد.

اکنون برنامه جامع همکاری ایران و چین در چه مرحله‌ای است؟

پژوهشگر گروه سیاست خارجی پژوهشکده تحقیقات راهبردی تصریح کرد: برنامه همکاری جامع ۲۵ ساله ایران و چین به‌عنوان یک سند بالادستی راهبردی برای گسترش و تعمیق روابط سیاسی، راهبردی، فرهنگی، اقتصادی، صنعتی، تجاری، سرمایه‌گذاری و فناورانه پکن و تهران به شمار می‌رود که با نگاهی برد ـ برد و به‌منظور عملیاتی کردن بند ششم بیانیه مشترک رؤسای جمهور دو کشور در دی سال ۱۳۹۴ با هدف ارتقای عملی روابط دو کشور به سطح مشارکت جامع راهبردی و فراهم کردن بستر توسعه همه‌جانبه همکاری‌های دو کشور تدوین شده است.

عله پور ادامه داد: علیرغم امضای سند توسط وزرای امور خارجه کشور و فواید و عوایدی مانند خنثی شدن تلاش‌های آمریکا برای منزوی کردن ایران و چین، فروپاشی تدریجی و نه یک‌باره تحریم‌ها، فرصت مهم برای ایران در فضای تقابل آمریکا و چین، نقش ایران در تأمین امنیت انرژی برای سریع‌ترین رشد اقتصادی جهان، تغییر چشم‌انداز راهبردی منطقه، نمایان شدن بیش‌ازپیش شکست راهبردی فشار حداکثری، اتصال به طرح کمربند راه و اوج گرفتن همکاری اقتصادی، که عملیاتی سازی برنامه ۲۵ ساله می‌تواند عاید و واصل کند تاکنون مفاد برنامه در حوزه عملیاتی عینی نشده و تحرک خاصی صورت نپذیرفته است.

استفاده ابزاری از توافق ۲۵ ساله با چین مهم‌ترین مانع بر سر راه روابط دوجانبه

وی با بیان اینکه عدم وجود اراده حاکمیتی و استفاده ابزاری از توافق ۲۵ ساله با چین مهم‌ترین مانع بر سر راه روابط دوجانبه است، گفت: به نظر می‌رسد در دولت کنونی تمایل چندانی برای عملیاتی سازی برنامه وجود ندارد و اینکه به‌صرف برانگیختن حسادت طرف غربی و استفاده ابزاری از آن برای مذاکرات وین و به تعبیری امتیاز گیری بیشتر شاهد امضای سند بوده‌ایم.

عله پور اضافه کرد: دولت دوازدهم در ماه‌های پایانی صدارت خود بر پاستور چنین انگاشته است که با تأسی از انعقاد رسمی متن سند میان مقامات ارشد دو کشور می‌تواند در مذاکرات برجامی دست برتر را داشته باشد و از آن به‌عنوان اهرم فشار در برابر غرب و آمریکا استفاده کند و ابزاری برای امتیاز گیری از کشور‌های مذاکره‌کننده باشد.

تأثیرات برنامه همکاری تهران و چین، چه زمانی مشاهده می‌شود؟

پژوهشگر گروه سیاست خارجی پژوهشکده تحقیقات راهبردی تصریح کرد: در دولت کنونی به سبب وجود مسائل و مباحثی همچون اقتضائات فضای بین‌المللی، بوروکراسی غرب‌گرای حاکم بر دولت آقای روحانی و تغییر دولت در ماه‌های آتی چندان نمی‌توان به عملیاتی شدن مفاد سند امیدوار بود.

عله پور اضافه کرد: به‌منظور عملیاتی شدن مفاد مورد اشاره در سند ۲۵ ساله به‌عنوان مشارکتی تحریم گریز و توسعه محور ساله لازم است که در گام نخست یک کمیته عالی مشترک یا کارگروهی تخصصی با رویکردی عمل‌گرایانه میان دو کشور باهدف عملیاتی کردن بند‌های مطرح‌شده در سند تأسیس شود.

وی افزود: در گام بعد ضروری است که در راستای پیشبرد عینی و کاربردی اهداف و انتظارات دوجانبه، هدف‌گذاری در سه سطح کوتاه، میان و بلندمدت در تنظیم مشارکت و مراودات دوجانبه در دستور کار قرار گیرد. پس از طی مراحل مورد اشاره و عزم طرفین برای عملیاتی ساختن مفاد سند، می‌توان شاهد ثمرات همکاری راهبردی پکن و تهران باشیم.

انتهای پیام/