به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، شهرام عیدی زاده سرپرست دفتر کشاورزی اتاق بازرگانی مشهد در هشتمین جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی، در تشریح وضعیت آبی ایران در منطقه گفت: منطقه خاورمیانه و ایران در یکی از آسیب پذیرترین نقاط دنیا به لحاظ آبی قرار گرفته اند. از طرفی، عدد سرانه آب تجدیدشونده در کره زمین بحران کنونی آب برای ایران را نشان می دهد. پیش بینی شده تا سال ۱۴۲۰ همانطور که جمعیت کشور در حال افزایش است، سرانه آب تجدیدشونده نیز با شیب تندی کاهش یابد.

او درباره وضعیت دشت‌های خراسان رضوی از نظر آبی گفت: ۳۴ دشت از ۳۷ دشت خراسان رضوی در حالت بحرانی و ممنوعه برداشت از آب‌های زیرزمینی قرار دارند.

سرپرست دفتر کشاورزی اتاق بازرگانی مشهد ادامه داد: خراسان رضوی با متوسط کسری مخازن ۱۰۲۸ میلیون مترمکعب در سال بیشترین کسری مخازن را در بین استان‌های کشور دارد. الگوی مصرف آب استان نشان می‌دهد ۸۴.۴ درصد در بخش کشاورزی ۱۰.۳ درصد در بخش شرب و بهداشت. ۱.۴ درصد در بخش صنعت و ۳.۸ در بخش خدمات مصرف می‌شود.

عیدی زاده بیان کرد: از نوع آبی که در این بخش‌ها استفاده می‌شود، ۶۳ درصد مربوط به چاه ها، ۱۹ درصد از منابع آب قنات و ۱۸ درصد از چشمه است.

بیشتربخوانید

• بحران خشکسالی از رگ گردن نزدیک‌تر است/هر سال دریغ از پارسال!

او در توضیح مهم‌ترین چالش‌های مدیریت آب استان تصریح کرد: آب و هوای خشک با حجم آب تجدیدپذیر کم و دامنه زیاد تغییرات بارندگی، ناهم‌خوانی توسعه استان با ظرفیت‌های زیست محیطی و آبی، بیشتر بودن حجم آب برداشتی نسبت به منابع آب تجدیدپذیر، روند فزاینده کاهش آب سطح زیرزمینی، بدمصرفی و اسراف در منابع، روند فزاینده مهاجرت از روستا‌ها و شهر‌های کوچک به مشهد، فقدان توجیه اقتصادی برای مدیریت رفتار مصرف کنندگان و ضعف انگیزه سرمایه گذاران در این حوزه  از جمله چالش‌های موجود است.

سرپرست دفتر کشاورزی اتاق بازرگانی مشهد تاکید کرد: با توجه به موارد بحرانی موجود در استان، راهکار‌هایی برای جلوگیری از نامطلوب‌تر شدن شرایط میتوان ارائه داد. نخست اینکه، نظر به مصرف ۸۵ درصدی منابع آب استان در بخش کشاورزی، باید به سمت تعادل بخشی مصرف در این حوزه برویم. اقدامات سند سازگاری با کم آبی استان در سال ۹۸-۹۹ نشان میدهد که در سال آبی گذشته ۳۶۹ میلیون مترمکعب صرفه جویی در منابع آب زیرزمینی صورت گرفته است، اما این سند سازگاری باید بهره وری آب کشاورزی را ارتقا دهد، زیرا تا زمانی که این ارتقا صورت نگیرد، مصرف آب همچنان بالاست.

عیدی زاده تصریح کرد: دفتر کشاروزی اتاق بازرگانی مشهد در دو سال اخیر پیرو تفاهم نامه رئیس اتاق ایران و وزیر جهاد کشاورزی، نکاتی پیرامون ارتقا بهره وری در حوزه کشاورزی استخراج نموده است؛ توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، اصلاح و بهبود روش‌های آبیاری سطحی و سنتی، به زراعی و به باغی، تجارت و بازار، توسعه کشاورزی حفاظتی، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی (افزایش فرآوری محصولات)، بهبود و توسعه مکانیزاسیون، اصلاح الگوی کشت برای دستیابی به حداکثر بهره وری آب، مصرف بهینه نهاده‌ها در حوزه دام و طیور و توسعه آبزی پروری از جمله نکاتی است که باید به آن‌ها توجه نمود.

او افزود: در حوزه تجارت و بازار، براساس ماده ۳۲ قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی موظف به پرداخت پاداش افزایش بهره‌وری است که این اتفاق هم اکنون نمی‌افتد. در حوزه کاهش ضایعات محصولات کشاروزی نیز با توجه به ضایعات ۳۰ درصدی محصولات این بخش، لازم است اقدامی جدی برای بهبود این وضعیت صورت گیرد.

سرپرست دفتر کشاورزی اتاق بازرگانی مشهد در توضیح سایر راهکار‌ها برای بهبود وضعیت موجود ادامه داد: تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی یکی از راهکارهاست که این موضوع مستلزم توجه به برنامه‌های هر دشت است. به طور مثال برای دشت نیشابور اولویت‌ها را مشخص نمودیم و می توان با حضور کشاورزان و تشکل‌ها و دستگاه‌های ذی ربط اولویت‌ها را تعیین کرد.

عیدی زاده بیان کرد: موضوع آب مجازی یکی دیگر از راهکارهاست. باید فرهنگ کشت را تغییر دهیم. میزان آبی که برای کشت و برداشت هندوانه مصرف می‌شود با صادرات و سود این محصول تعادلی ندارد. موضوع دیپلماسی آب و سرمایه گذاری مشترک با کشور‌های همسایه نیز از راهکار‌هایی است که به ویژه در ارتباط با افغانستان می توان به آن توجه کرد.

انتهای پیام//ف. ح