به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند،  در دهه‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰، خراسان جنوبی زیستگاه ۲۰ هزار رأس آهو بود، اما با شکار بی رویه، جمعیت آن کاهش داشته و اکنون به زیر ۵۰۰ رأس رسیده است.

چند سالی می‌شود که اداره کل حفاظت محیط زیست استان اقدام به ایجاد مناطق حفاظت شده برای جلوگیری از کاهش جمعیت آهو و احیای نسل این گونه نادر کرده است تا تا با بارورسازی آهو‌ها و تولد بره آهوی ایرانی، از خطر انقراض این گونه جانوری جلوگیری شود.

افزایش محدوده زیستگاه‌ها زیر سنگِ منابع طبیعی و صمت

احداث اولین مناطق حفاظت شده خراسان جنوبی درمناطق شکار ممنوع عشق آباد و بشرویه به دهه هشتاد بر می‌گردد.

در این بازه ۲۰ ساله برای افزایش زیستگاه‌های حفاظت شده در استان تلاش زیادی شده و حالا در هفت منطقه حفاظت شده پترگان، شاسکوه، کمرسرخ مظفری، درمیان و سربیشه، باقران، آرک و کرنگ و سه پناهگاه حیات وحش نایبندان طبس، رباط شور و کجی نمکزار نهبندان جمعیت آهوی ایرانی در حال تکثیر است.

اکبری مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی می‌گوید: تعداد زیستگاه‌های مستعد پرورش آهو در استان بالاست، اما به دلیل وجود تعارضاتی مانند محدود‌های معدنی و وجود طرح‌های مرتع داری، تاکنون موفق به کسب موافقت سازمان صمت و منابع طبیعی نشده ایم.

او ادامه می‌دهد: از مهم‌ترین این زیستگا‌ها می‌توان به پیرحاجات، پلنگ آباد، استند و لشکرگاه اشاره کرد که استند نهبندان یک زیستگاه مستعد آهو‌های ایرانی را در دامان خود جای داده، اما برای تداوم نسل این چشم عسلی ها، نیاز به زیستگاه‌های بیشتری است.

در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ با دست درازی غیر اصولی انسان‌ها به دشت‌ها و اراضی هموار و تخریب زیستگاه‌های طبیعی آهوی ایرانی، زیستگاه هایشان تبدیل به جاده‌های آسفالت و بی روح شده که چهره بی آلایش طبیعت را به چهره ماشینی تبدیل کردند.

تغییر اراضی باعث شد آهوان ایرانی زیستگاه امن خود را ازدست دهند و در جست و جوی غذا مسیرناکجا آباد را انتخاب کنند و در دام صیادان و بیفتند.

صید بی رویه، مجال تکثیر آهوی ایرانی را گرفت

شکار آهوی تیزپای ایرانی که خیلی سریع حرکت می‌کند، بسیار مشکل است و می‌توان گفت تنها یوزپلنگ آسیایی است که شکارچی و حریف این غزار تیز پاست.

حالا کمتر می‌توان شاهد حرکت دسته دسته آهوانی بود که در دشت‌های شرق کشور جست وخیز می‌کردند؛ گله‌های غزال زیبا، قربانی بی رحمی شکارچیان شده اند.

مودی معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی به خبرنگار ما اینگونه می‌گوید: شکار این حیوانات در دشت‌هایی که موانع طبیعی برای دفاع کمتر وجود دارد، باعث شده شکارچیان دسترسی آسانتری به آن‌ها داشته باشند و زودتر در دام صیادان بی افتند، به طوریکه در طی دو تا سه دهه تقریبا تعدادی زیادی از جمعیت آهوی ایرانی شکار شده اند.

بز، کل، قوچ و همچنین گورخر، قربانی‌های دیگر این سناریوی شوم هستند و چنانچه چاره‌ای برای حفظ جانشان اندیشیده نشود، نسل شان به نابودی کشیده می‌شود.

خشکسالی ۲۱ ساله، آهوان ایرانی را به کام مرگ کشاند

کاهش شدید نزولات جوی، سایه سنگین خود را بر سر زندگی آهوان نیز انداخته و وضعیت مراتع و زیستگا‌های استان مناسب چندان نیست.

خشکسالی و نبود علوفه و آب، آهوان را مجبور به خروج آهو‌ها از زیستگاه‌ها و ورود به مناطق ناامن و زمین‌های کشاورزی کرده که متأسفانه در دام شکارچیان متخلف افتاده و از بین رفته اند.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان می‌کند: در منطقه حفاظت شده زیرکوه، خشکسالی‌های پی در پی حاکم است و به همین خاطر در تلاش هستیم زیستگاه این آهو‌ها را حفاظت شده اعلام کنیم تا بتوانیم از انقراض گونه نادر آهوی ایرانی جلوگیری کنیم.

تکثیر آهو، جلوی انقراض غزال ایرانی را می‌گیرد؟

۱۳ سالی می‌شود که با تلاش محیط زیست، دشت اسفدن زیر پای آهوی ایرانی قرار گرفته است، دشتی که روزگاری زیستگاه هزاران آهو بود، اما رفته رفته شکار شدند و نسل شان در منطقه از بین رفت.

طرح تکثیر آهوی ایرانی از سال ۸۷ در محدوده ۴۵ هکتاری از منطقه شاسکوه قاین و زیرکوه با ۸ رأس آهو آغاز شد و حالا این سایت محل زیستگاه ۵۰ راس آهو است.

بیشتر بخوانید

• اضافه شدن یک منطقه دیگر به مناطق حفاظت شده خراسان جنوبی
• زنگ خطر کاهش جمعیت آهو در خراسان جنوبی
•  شکار بیرحمانه یک رأس آهوی آبستن در بشرویه

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی می‌گوید: حدود ۱۰۰ رأس آهوی ایرانی دیگر نیز در دشت نینان در منطقه شکار ممنوع عشق آباد وجود دارند که در سال‌های اخیر به دلیل حمایت‌های محیط زیست و ایجاد زیستگاه، جمعیت شان افزایش یافته است.

مودی البته این را هم اضافه می‌کند که آهو‌هایی که در مراکز تکثیر و پرورش ادامه بقا می‌دهند، تنوع ژنتیکی پایینی دارند و نمی‌توان به آن‌ها به عنوان یک جمعیت مناسب آهو نگاه کرد.

او بیان می‌کند: این آهو‌ها نمی‌توانند به نژاد آهوی درحال انقراض کمک کنند، اما می‌توانند استفاده گردشگری داشته باشند و مردم آن‌ها را مشاهده کنند و با این مخلوق زیبا آشنا شوند.

زیبای دشت‌های ایران نیازمند حمایت

خشکسالی‌های پی در پی وهمچنین تخریب محل زندگی چشم عسلی ها، همگی دست به دست هم داده اند تا تداوم نسل آهو را در معرض خطر قرار دهند.

شکار بی رویه آهوی ایرانی قصه دیروز و امروز نیست، خشکسالی‌های پی در پی در دشت‌ها و بیابان‌های خراسان جنوبی چندین سال است که جان آهو‌ها را تهدید می‌کند.

حال سؤال اینجاست  برای نجات جان این آهوها، مسئولان محیط زیست چه اندیشیده اند؟

منابع طبیعی و سازمان صنعت، معدن و تجارت، دیگر ناجیان آهوان شرق کشور هستند که می‌توانند تنها با صدور مجوزی برای افزایش محدوده مناطق حفاظت شده، از انقراض نسل آهوان جلوگیری کنند.

افزایش مراکز پرورش و تکثیر نیز یکی از حلقه‌های مفقود مانده آهوی ایرانی است که جای خالی آن احساس می‌شود.

گزارش از مائده تک خارانی

انتهای پیام/ک