خواب و استراحت یکی از بخش‌های اصلی و ضروری برای استمرار حیات طبیعی هر موجود زنده است. در این زمینه احادیثی از ائمه آورده شده است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  خواب در اسلام حرکت روح به سوی عالم ارواح شمرده شده است. روح انسان در عالم خواب، قالب مثالی (برزخی) به خود می‌گیرد و به پرواز در می‌آید و به جا‌هایی می‌رود و عوالمی را سیر می‌کند که در بیداری میسر نیست.

می‌توان گفت در خواب روح انسان، آزاد می‌شود و می‌تواند سیر آفاق نماید و گذشته و آینده را بدون صورت مادی ببیند؛ زیرا زمان در آن جا به شکل زمان ما نیست، گذشته و حال و آینده در آن یکی است، منتها این آگاهی روحی بستگی به تکامل روحی افراد دارد.

حضرت محمد (ص) خواب و رؤیا را در حدیثی به سه گونه معرفی می‌کنند و می‌فرمایند: " خواب و رویا گاهی بشارتی از ناحیه خداوند است، گاه وسیله غم و اندوه از سوی شیطان، و گاه مسایلی است که انسان در فکر خود می‌پروراند آن را در خواب می‌بیند".

تعیین کردن زمان مناسب برای خوابیدن، اثرات جسمی و روحی بسیاری را به همراه دارد.

حضرت محمد (ص) به مقدار کمی در شب استراحت و زمان بیشتری از شب را به شب زنده داری و عبادت می‌پرداختند.

پیامبر اکرم (ص) با توجه به آیات اولیه سوره مزمل، خود را مکلف به بیداری در بخش عمده‌ای از شب می‌دانست: (یَا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ قُمِ اللَّیْلَ إِلَّا قَلِیلا نِصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِیلا أَوْ زِدْ عَلَیْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلا) (مزمّل: ۱ ـ ۴) ;‌ای جامه به خویشتن فرو پیچیده، به پا خیز شب را مگر اندکی، نیمی از شب یا اندکی از آن را بکاه، یا بر آن نصف بیفزای، و قرآن را شمرده شمرده بخوان.


احادیثی از حضرت محمد (ص) درمورد خواب:

حدیث اول

ایشان می‌فرمایند:‌ای علی! خوابیدن چهار گونه است: خواب پیامبران بر پشت، خواب مؤمنان بر پهلوی راست، خواب کافران و منافقان بر پهلوی چپ و خواب شیطان‌ها بر رویشان است.

حدیث دوم:

إذا قالَ الْعَبدُ عِندَ مَنامِهِ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ یَقولُ اللّه‏ُ: مَلائِکَتى! اُکتُبُوا بِالْحَسَناتِ نَفسَهُ إلَى الصَّباحِ.

هر گاه بنده‏ اى هنگام خوابش، بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم بگوید، خداوند به فرشتگان می‌گوید: به تعداد نفس‏هایش تا صبح برایش حسنه بنویسید.

حدیث سوم:

ایشان می‌فرمایند: بر بام و جایی که محفوظ نیست نخوابید.

حدیث چهارم:

النَّومُ أخُو المَوتِ، و لا یَموتُ أهلُ الجَنَّةِ.

خواب، برادر مرگ است، و بهشتیان نمى میرند [و در بهشت نمى خوابند].

حدیث پنجم:

بر بام و جایی که محفوظ نیست نخوابید.

حدیث ششم:

إیّاکُم و کَثرَةَ النَّومِ؛ فإنَّ کَثرَةَ النَّومِ یَدَعُ صاحِبَهُ فَقیرا یَومَ القِیامَةِ.

از پر خوابى بپرهیزید؛ زیرا پر خوابى صاحب خود را در روز قیامت تهیدست مى گذارد.

حدیث هفتم:

پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: خدا سه چیز را دوست دارد: کم گویی، کم خوابی و کم خوری و نیز می‌فرمایند: یکی از بدترین چیز‌هایی که درباره امتم هراس دارم، پرخوابی است.

احادیثی از امام علی (ع) در مورد خواب:

حدیث اول از امام على (ع):

المُستَثقِلُ النّائمُ تُکذِّبُهُ أحلامُهُ.

کسى که با معده سنگین بخوابد، رؤیاهایش او را دروغزن معرّفى مى کنند.

حدیث دوم:

امام علی (ع) می‌فرماید: خوابیدن چهار قسمت است: پیامبران بر پشت دراز کشیده می‌خوابند، در حالی که چشم‌هایشان برای دریافت وحی پروردگار نمی‌خوابد. مؤمن رو به قبله بر پهلوی راست می‌خوابد. پادشاهان و فرزندانشان برای گوارایی غذا بر پهلوی چپ می‌خوابند و ابلیس و برادرانش و دیوانگان و آسیب‌دیدگان عقلی بر روی شکم می‌خوابند.

حدیث سوم:

مَن خافَ البَیاتَ قَلَّ نَومُهُ.

هر که از شبیخون [مرگ]بترسد، خوابش کم شود.

حدیث چهارم:

امیرمؤمنان امام علی (ع) می‌فرمایند: خواب میان مغرب و عشاء و پیش از طلوع خورشید مایه فقر است.

حدیث پنجم:

مَن کَثُرَ فی لَیلِهِ نَومُهُ فاتَهُ مِن العَمَلِ ما لا یَستَدرِکُهُ فی یَومِهِ.

هرکه خواب شبش زیاد باشد، کارى را از دست دهد که در روزش نتواند جبران کند.

حدیث ششم از امام علی (ع):

اهل دنیا کسی است که خوابش بسیار باشد؛ همچنین می‌فرماید: پرخوری و پرخوابی جان را فاسد می‌کنند و زیانبار است.

حدیث هفتم:

النّومُ راحَةٌ مِن ألَمٍ، و مُلائمُهُ المَوتُ.

خوابْ مایه آسودن از درد و رنج است و هم سنخ (برادر) آن مرگ است.


حدیثی از امام حسین (ع) درباره‌ی خواب:

سه چیز موجب حماقت می‌شود: ۱- پر خوابی ۲- پرخوری ۳- پرحرفی.

احادیثی از امام باقر (ع) درمورد خواب:

حدیث اول امام باقر (ع):

أیُّ عِبادِکَ أبغَضُ إلَیکَ؟ قالَ: جِیفَةٌ باللَّیل، بَطّالٌ بالنَّهارِ.

موسى علیه السلام [به خداوند متعال]عرض کرد: کدام بنده ات نزد تو منفورتر است؟ فرمودند: مردارِ شب و بی کارِ روز.

حدیث دوم:

امام باقر (ع) می‌فرمایند: خواب در ابتدای روز مایه نادانی و کودنی و خواب قیلوله (خواب کوتاه نیمروز) نعمت و خواب پس از عصر مایه حماقت و ابلهی و خواب میان مغرب و عشا مایه محرومیت از روزی است.

حدیث‌های امام صادق (ع) درباره‌ی خواب:

حدیث اول از امام صادق (ع) درباره‌ی خواب:

خَمسَةٌ لا یَنامُونَ: الهامُّ بدَمٍ یَسفِکُهُ، و ذو المالِ الکَثیرِ لا أمینَ لَهُ، و القائلُ فی النّاسِ الزُّورَ و البُهتانَ عَن عَرَضٍ مِن الدُّنیا یَنالُهُ، و المَأخُوذُ بالمال الکَثیرِ و لا مالَ لَهُ، و المُحِبُّ حَبیبا یَتَوَقَّعُ فِراقَهُ.

پنج نفر خواب ندارند: کسى که در فکر ریختن خونى است، ثروتمندى که براى خود امانتدارى پیدا نمى کند، کسى که براى رسیدن به مالى از دنیا به مردم دروغ و بهتان مى بندد، کسى که بدهکارى زیاد دارد و دستش خالى است، و دوستدارى که در آستانه جدا شدن از محبوب خویش است.

 

حدیث دوم:

اَلنَّومُ راحَةٌ لِلْجَسَدِ وَ النُّطْقُ راحَةٌ لِلرُّوحِ وَ السُّکوتُ راحَةٌ لِلْعَقْلِ.

خواب مایه آسایش جسم، سخن مایه آسایش جان و سکوت مایه آسایش عقل است.

حدیث سوم:

امام صادق (ع) ـ در سفارش به عبد اللّه بن جندب ـ فرمود:

یا بنَ جُندَبٍ، أقِلَّ النَّومَ باللَّیلِ و الکَلامَ بالنَّهارِ، فما فی الجَسَدِ شَیءٌ أقَلَّ شُکرا مِن العَینِ و اللِّسانِ؛ فإنَّ اُمَّ سُلیمانَ قالَت لسُلیمانَ علیه السلام: یا بُنیَّ إیّاکَ و النَّومَ، فإنّهُ یُفقِرُکَ یَومَ یَحتاجُ النّاسُ إلى أعمالِهِم.

اى پسر جندب! شب کم بخواب و روز کم سخن بگو؛ زیرا در بدن آدمى عضوى کم سپاس‌تر از چشم و زبان نیست. مادر سلیمان به سلیمان علیه السلام گفت: فرزندم! از خواب بپرهیز؛ زیرا خواب [زیاد]، تو را در آن روزى که مردم به اعمال خود نیازمندند، تهیدست مى گرداند.

حدیث چهارم:

ایشان فرمودند: چهار چیز است که مقدار کم آن‌ها هم بسیار است: آتش، خواب، بیماری و دشمنی. مقدار کم هر یک از این چهار چیز را ناچیز نشمارید بلکه مقدار کم آن‌ها نیز بسیار است و می‌تواند منشأ پیامد زیاد باشد.

حدیث پنجم:

کَثرَةُ النَّومِ مَذهَبَةٌ للدِّینِ و الدُّنیا.

پر خوابى، باعث از دست رفتن دین و دنیاست.

حدیث ششم:

امام صادق (ع) فرمودند: هر گاه کسی خوابی پریشان و ناخوشایند دید (و از خواب بیدار شد) پهلو به پهلو شود و آیه ۱۰ سوره مبارکه «مجادله» را بخواند: «إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّیْطَانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَلَیْسَ بِضَارِّهِمْ شَیْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ» سپس بگوید: «عذت بما عاذت به ملائکة الله المقربون و انبیاؤه المرسلون و عباده الصالحون من شر ما رأیت و من شر الشیطان الرجیم»؛ به آنچه فرشتگان مقرب الهی و پیامبر مرسل و بندگان شایسته خدا پناه برده اند، پناه می‌برم از شر خوابی که دیده ام و از شر شیطان رجیم.

حدیث هفتم:

إنّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ یُبغِضُ کَثرَةَ النَّومِ، و کَثرَةَ الفَراغِ.

خداوند عزّ و جلّ از پر خوابى و بیکارىِ زیاد، نفرت دارد.

حدیث هشتم از امام صادق (ع):

ایشان می‌فرمایند: بر روی چهارپایت مخواب، چون زخم پشتش را سریع می‌گرداند و این کار حکیمان نیست، مگر اینکه در کجاوه باشی و امکان استراحت داشته باشی.

 

سخنان و احادیث امام کاظم (ع) در باره‌ی خواب:

حدیث اول:

امام کاظم (ع) می‌فرمایند: خداوند، فرد پرخواب و بیکار را دوست ندارد.

حدیث دوم امام کاظم (ع) درباره خواب:

إنّ اللّه َ جَلَّ و عَزَّ یُبغِضُ العَبدَ النَّوّامَ الفارِغَ

خداوند عزّ و جلّ، از بنده پر خوابِ بی کار نفرت دارد.

حدیث سوم:

لا تُعَوِّدْ عَینَیکَ کَثرَةَ النَّومِ؛ فإنّها أقَلُّ شَیءٍ فی الجَسَدِ شُکرا.

چشمانت را به پر خوابى عادت مده؛ زیرا چشم‌ها نا سپاس‌ترین عضو بدن هستند.

حدیث چهارم:

امام کاظم (ع) می‌فرمایند: رسول خدا (ص) کسی را که تنها در خانه بخوابد نهی می‌کرد.


حدیثی از امام رضا (ع) درباره‌ی خواب، ایشان فرمودند:

قدرت و سلطنت خواب، در مغز است و آن مایه پایداری و نیرومندی جسم است، پس هرگاه خواستی بخوابی ابتدا بر سمت راست سپس بر سمت چپ بخواب و همچنین هنگام برخاستن از سمت راست برخیز.


امام هادى (ع) در مورد خواب فرمودند:

السَّهَرُ ألَذُّ لِلمَنامِ

شب زنده دارى، خواب را لذت بخش‌تر مى کند.

امام حسن عسکرى (ع) درباره‌ی خواب فرمودند:

مَن أکثَرَ المَنامَ رأَى الأحلامَ.

هر که زیاد بخوابد، خواب هاى پریشان بیند.

منبع: بیتوته

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۴:۱۶ ۲۹ تير ۱۴۰۳
شگفت انگیز بود
Iran (Islamic Republic of)
رضا
۰۳:۰۵ ۲۸ شهريور ۱۴۰۲
شکر خدا که من را به شما رساند و یک سوال داشت و پیدا نکردم جوابش اینکه پیامبر یا اصلا امام ها موقع شب (قبل نماز صبح)چه عبادتی می کردن (به غیر از نماز شب) اگر سوره ای یا نمازی می خواندن می شود بگین. من هر روز سایت تون در بخش نظرات چک می کنم تا وقتی که جوابمه بدین پس ترو به خدا جوابمه بدین با تشکر پیشا پیش.
Iran (Islamic Republic of)
محمد
۰۰:۴۰ ۰۹ شهريور ۱۴۰۱
ظاهرا ذکر کردن منبع سخت بود
Iran (Islamic Republic of)
مهدی.
۱۷:۴۲ ۱۰ مرداد ۱۴۰۱
عالی.ممنون از شما.
Iran (Islamic Republic of)
علی
۱۱:۱۴ ۲۱ دی ۱۴۰۰
متأسفانه منبعی ذکر نشده در آخر حدیث
بی زحمت از ذکر منبع دقیق آن غافل نشوید
با تشکر
Netherlands (Kingdom of the)
شیعه الرافضی
۲۱:۱۵ ۲۰ دی ۱۴۰۰
عالی بود ولی کاش منبع احادیث رو هم ذکر میکردید
Iran (Islamic Republic of)
احمد حمامی
۰۱:۰۴ ۱۵ آذر ۱۴۰۰
عالی است تشکرفراوان
Iran (Islamic Republic of)
سعیداحمدی
۰۳:۳۷ ۲۸ آبان ۱۴۰۰
سلام خسته نباشیدخیلی خیلی خیلی دستتون دردنکنه زحمت کشیدیداحادیث رودراختیار ما گذاشتید. همه احادیث تکان کننده بود.ازطلاق باهمسرم منصرف شدم.واقعادستتون دردنکنه
Pakistan
احمد
۱۵:۱۰ ۱۴ آبان ۱۴۰۰
خدا اجرتون بده
بعضی از احادیث تکان دهنده بود
مثل
حدیث اول امام باقر (ع):

أیُّ عِبادِکَ أبغَضُ إلَیکَ؟ قالَ: جِیفَةٌ باللَّیل، بَطّالٌ بالنَّهارِ.

موسى علیه السلام [به خداوند متعال]عرض کرد: کدام بنده ات نزد تو منفورتر است؟ فرمودند: مردارِ شب و بی کارِ روز
Iran (Islamic Republic of)
مسلمان
۰۹:۱۷ ۲۹ مهر ۱۴۰۰
سلام ، ممنونم ، اجرتان با خدا
Iran (Islamic Republic of)
وحید
۲۰:۱۳ ۲۳ ارديبهشت ۱۴۰۰
سلام.بابت اطلاعات و احادیثی که زحمت جمع آوری آنها را کشیدید؛ متشکرم.