به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، انتخابات کلیدی در سه کشور آمریکای لاتین یعنی اکوادور، پرو و بولیوی، که بحران همه‌گیری کرونا باعث مشکلات بزرگ اجتماعی و اقتصادی شده است در ۱۱ آوریل ( ۲۲ فروردین) برگزارشد.

در این یکشنبه سرنوشت ساز، اکوادور و پرو انتخابات ریاست‌جمهوری و در بولیوی، دور دوم انتخابات محلی برگزار شد. نتایج این انتخابات‌ها در آمریکای لاتین نقش مهمی می‌تواند، داشته باشد.

این انتخابات در حالی انجام می‌شود که اقتصاد این کشور‌ها در طی یکسال اخیر بسیار آسیب پذیر شده و شکاف طبقاتی در این جوامع افزایش یافته‌است. در پرو مردم بسیاری برای تامین کپسول اکسیژن بیماران کرونایی خود رنج میکشند و در اکوادور نیز، بیکاری و خشونت علیه زنان افزایش‌ یافته است.

در پی این انتخابات سرنوشت ساز در آمریکای لاتین، ما قصد داریم نگاهی به تحولات این منطقه داشته باشیم.

سیر تحول احزاب چپ سوسیالیست و راست دموکرات در آمریکای لاتین

تقریباً دو سوم کل آمریکای لاتین تا سال ۲۰۱۰ تحت نوعی دولت چپ زندگی می‌کردند. از زمان پیروزی «هوگو چاوز» در انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا، در سال ۱۹۹۸که بعد‌ها در انتخابات مشابه در سال‌های۲۰۰۲، ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲ تکرار شد، دولت‌های چپ‌گرا و ملی، در بسیاری از کشور‌های آمریکای لاتین از جمله برزیل، آرژانتین و اروگوئه، قدرت را در دست گرفتند، اما در پی شکست چپ‌گرا‌ها در انتخابات پارلمانی ونزوئلا و در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۵ آرژانتین، افول دولت‌های چپ، در منطقه آمریکای لاتین آغاز شد. احزاب چپ سوسیالیست در این کشور‌ها به طرق مختلف و با رای مردم در انتخابات، جایگاه خود را به احزاب راست‌گرا و محافظه کار دادند.

آمریکا در دوره ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» تلاش گسترده‌ای برای تضعیف و سرنگونی سیاستمداران و ودولت‌های چپ ملی‌گرا در آمریکای لاتین انجام داد. آمریکا همواره خود را قیم آمریکای لاتین و به همین دلیل تلاش برای براندازی دولت‌های چپگرا در این منطقه که بر خلاف منافع واشنگتن عمل کنند را سرلوحه سیاست خود قرار داده است.

البته تغییر برخی از دولت‌های راستگرا در آمریکای لاتین را نیز نمی‌توان به معنای پایان جنبش‌های چپگرا در این منطقه قلمداد کرد. هر چند یک دهه سلطه چپگرا‌ها در این منطقه و ایجاد وضع نامطلوب اقتصادی، باعث روی کار آمدن رهبران راستگرا شد.

راست‌گراها پیروز انتخابات در اکوادور

در اکوادور، رای دهندگان «گیلرمو لاسو»، بانکدار سابق و حامی سیاست‌های بازار آزاد را به عنوان رئیس جمهور این کشور در برابر «سر آندرس آراوز»، یک پوپولیست چپگرا، انتخاب کردند. پیروزی «لاسو»، نشان می‌دهد که آمریکای لاتین همچنان از نظر ایدئولوژیک پراکنده است. ظهور راستگرا‌ها نشان دهنده شکاف قابل توجهی در سیاست چپ اکوادور در قبال بقیه آمریکای لاتین است.

پس از شکست تفکر چپ پوپولیست و نارضایتی مردم از سیاست‌های این جناح، در اوایل قرن ۲۱، مردم این کشور به راستگرا‌های دموکرات روی آوردند.

این کشور، قبلا با شعار‌های پوپولیستی اشباع شده و مردم به نامزد‌های دموکراتیک که به جای افراط گرایی، اصلاحات تدریجی را ترجیح می‌دهند، گرایش پیدا کرده‌اند.

با پیروزی جناح راست در اکوادور، مطمئنا این جناح با آزادسازی بازار، خصوصی سازی بخش‌های غیرمولد ضمن کاهش هزینه‌های دولت و ایجاد روابط تنگاتنگ با بازار‌های بین‌المللی و موسسات مالی برای حل کسری بودجه مالی کشور اقدام می‌کند. همچنین روابط اقتصادی و دیپلماتیک خود را با واشنگتن تقویت کرده و در عین حال از ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا فاصله خواهدگرفت. پیش‌بینی می‌شود این دولت باعث احیای مجدد اقتصاد این کشور شود. با این حال، یک مشکل اساسی وجود دارد که مطمئناً یک نقطه اختلاف برای این دولت راستگراست. تکیه زیاد اکوادور به حمایت‌های مالی چین مطمئناً باعث اختلاف در حزب راست خواهد شد.

رأی‌های سفید انتخابات در پرو را به دور دوم کشاند

انتخابات ریاست جمهوری پرو در ۱۱ آوریل، پس از رأی‌گیری، به دور دوم کشیده شد. نتایج این رای‌گیری بار دیگر شکاف‌های عمیق اجتماعی و سیاسی در پرو را اثبات کرد.

از آنجا که شرکت در رای‌گیری در پرو اجباری است، می‌توان گفت یکی از نامزد‌هایی که بیشترین رای را در این انتخابات کسب کرد «هیچکس» بود. یعنی میلیون‌ها پرویی، رای سفید به صندوق انداختند. رسوایی‌های سیاسی و فساد مقامات این کشور، باعث شد چهار رئیس جمهور و دو کنگره طی نیم دهه گذشته تعویض شوند. نارضایتی مردم از دستگاه سیاسی این کشور، بسیار گسترده است.

در این انتخابات، «پدرو کاستیلو» چپ‌گرا با ۱۶.۱ درصد آرا در صدر قرار دارد و پس از او «هرناندو دو سوتو»، اقتصاددان راست‌گرا و «کِیکو فوجیموری»، دختر دیکتاتور سابق «آلبرتو فوجیموری» قرار دارند که هر یک به طور مشابه ۱۱.۹ درصد آرا را کسب کرده‌اند.

«فرناندو توئستا»، استاد علوم سیاسی دانشگاه کاتولیک پاپی لیما، به گاردین گفت: همه گیری کرونا از یک سو و فساد مقامات و مشکلات معیشتی، باعث ناامیدی مردم شده است. همچنین نامزد‌های انتخابی هم مورد پسند مردم نیستند و نقاط ضعفشان بیشتر از نقاط قوتشان است و این موارد در مردم اشتیاقی برای شرکت در انتخابات ایجاد نمی‌کند.

«ناتالیا سوبرویلا»، مورخ پرویی نیز در این خصوص گفت: مردم چنان از فساد مسئولین خسته‌اند که اعتماد به کسی ندارند و اعتماد مردم به مسئولین در پایین‌ترین سطح خود در سال‌های اخیر رسیده است.

نتیجه دور دوم این انتخابات هرچه باشد، رئیس جمهور آینده پرو با یک فضای سیاسی کاملاً پراکنده در کنگره این کشور روبرو خواهد بود.

انتخابات بولیوی و پیروزی حزب مورالس

۷ مارس، دور اول اولین انتخابات محلی در بولیوی پس از کودتای ۲۰۱۹ برگزار شد. در انتخابات محلی بولیوی، حزب حرکت به سمت سوسیالیست، با رهبری اوو مورالس برگزیده شد.

انتخابات هفته گذشته در بولیوی نشان داد که در این کشور هنوز هم حق با جناح طرفدار مورالس است.

در بولیوی پس از کودتای تحت حمایت مستقیم واشنگتن نهایتا منجر به استعفا و پناهنگی «اوو مورالس» شد. او پس از یک سال تبعید در آرژانتین، پس از قدرت گرفتن مجدد «حرکت به سوی سوسیالیست» در نوامبر ۲۰۲۰ به بولیوی بازگشت.

تجزیه و تحلیل الگو‌های اخیر تظاهرات نشانه‌ای از چگونگی اداره بولیوی‌ها و نحوه درک آن‌ها از نقش دولت است. پس از پیروزی حزب «حرکت به سوی سوسیالیست»، آشکار است که بیش از نیمی از جمعیت کشور از حزب چپ پشتیبانی می‌کنند. با این حال، بسیاری طرفداران جناح چپ، خواستار شفافیت و مشروعیت بیشتر فرآیند‌های سیاسی هستند. روند‌های اخیر تظاهرات نشان می‌دهد، اگر خواسته‌های شهروندان و طرفداران حزب شنیده نشود، احتمالاً ناآرامی‌های اجتماعی بیشتری ایجاد می‌شود.

منابع
سیندی فورستر (۱۶ مارس ۲۰۲۱) /انتخابات هفته گذشته بولیوی نشان داد که حق با ترفند‌های قدیمی ضد دموکراتیک است
https://www.jacobinmag.com/۲۰۲۱/۰۳/bolivia-elections-right-wing-salvador-romero
(۲۴ مارس ۲۰۲۱) درک اعتراضات سیاسی و اجتماعی در بولیوی
https://acleddata.com/۲۰۲۱/۰۳/۲۴/understanding-political-and-social-unrest-in-bolivia/
(۷ مارس ۲۰۲۱) برگزاری انتخابات محلی بلیوی درمیا همه گیریکرونا.
https://www.aljazeera.com/news/۲۰۲۱/۳/۷/bolivians-vote-in-local-regional-polls-amid-covid-۱۹-concerns
(۳۰ مارس ۲۰۲۱) ناامیدی رای دهندگان در اکوادور و پرو
https://www.as-coa.org/articles/latam-focus-voter-fatigue-ecuador-and-peru
(۱۳ ژانویه ۲۰۲۱) پیش نمایش انتخابات امریکای لاتین
https://www.as-coa.org/articles/۲۰۲۱-elections-latin-america-preview#argentina
لیام میسنر (۱۵ آوریل ۲۰۲) پدرو کاستیلو امید چپگرایان
https://jacobinmag.com/۲۰۲۱/۰۴/pedro-castillo-peruvian-left-rural-elections
لورا گامبا (۳۰ مارس ۲۰۲۱) نظرسنجی انتخابات اکوادور
https://www.aa.com.tr/en/americas/left-set-to-win-ecuadors-presidential-elections-poll/۲۱۹۲۱۱۳
(۱۲ اوریل ۲۰۲۱) پرو پس از رأی گیری به سمت دور دوم ریاست جمهوری پیش می‌رود
https://english.elpais.com/usa/۲۰۲۱-۰۴-۱۲/peru-heads-towards-presidential-runoff-after-vote-gives-surprise-lead-to-pedro-castillo.html
(۱۱ اوریل ۲۰۲۱) "مردم هیچ یک از آن‌ها را نمی‌خواهند": انتخابات پرو شاهد یک رقابت غیرقابل پیش بینی است
https://www.theguardian.com/global-development/۲۰۲۱/apr/۱۰/peru-elections-presidential-candidates
(۱۵ اوریل ۲۰۲۱) پنج مورد از انتخابات اکوادور در مورد سیاست‌های آمریکای لاتین
https://carnegieendowment.org/۲۰۲۱/۰۴/۱۵/five-things-ecuador-s-election-shows-about-latin-american-politics-pub-۸۴۳۲۸