به گزارش حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، یک گیاه برای آن‌که گوشت‌خوار قلمداد شود باید توانایی جذب، کشتن و هضم را داشته باشد و از آن فایده ببرد. درحال حاضر حدود ۶۳۰ گونه گیاه گوشت‌خوار در جهان زندگی می‌کنند.

مطالعه اخیر منتشر شده در مجله Nature Ecology & Evolution نشان داد که اگرچه این گیاهان در قاره‌های دور از یکدیگر تکامل یافته‌اند، اما برای هضم طعمه‌های خود از آنزیم‌های بسیار مشابهی استفاده می‌کنند. این مطالعه همچنین نشان داد که گیاهان گوشت‌خوار به منظور هضم حشرات، از ژن‌های بستگان غیرگوشت‌خوار خود استفاده می‌کنند.

طی هزاران سال تکامل، بسیاری از گیاهان گوشت‌خوار با محیطی سازگار شده‌اند که خاک آن دارای مواد مغذی کم است، بنابراین طبیعی است که می‌توان آن‌ها را به صورت جوانه در شکاف‌های سنگی یا باتلاق‌های اسیدی پیدا کرد.

نمونه‌های گوشت‌خوار آبزی که اصلاً ریشه ندارند نیز همین است. از آنجایی که مانند سایر گیاهان به کیفیت خاک خوب دارای مواد مغذی نیازی ندارند و برای تأمین نیازهایشان به گوشت‌خواری روی آورده‌اند.

استراتژی‌های مختلفی برای به دام انداختن توسط این گیاهان از جمله تله‌ی گودال مخفی، تله‌ی چفت شونده، تله حشره گیر، تله مکشی، تله دام خرچنگ و یک تله ترکیبی دیوانه به نام تله پرتاب کننده حشره گیر وجود دارد.

تله گودال مخفی

گیاه پارچ Nepenthaceae (عکس چپ بالا و راست) گیاهان آویزان از درخت هستند، در حالی که گیاه پارچ سوسن کبرا (پایین سمت چپ) از زمین رشد می‌کنند. این گیاهان طعمه‌ها را به دام خود می‌اندازند و آن‌ها را به یک حفره برگ عمیق پر از آنزیم‌های گوارشی چسبناک می‌برند. پس از غرق شدن طعمه، بدن آن با گذشت زمان حل شده و مواد مغذی حاصل از آن توسط گیاه جمع می‌شود.

تله حشره‌گیر

گیاه ژاله‌پوش یکی از بزرگترین گیاهان گوشت‌خوار است. اگر تا به حال با مگس خانگی مزاحم برخورد کرده‌اید، باید کاملاً با مفهوم ساز و کار این دام آشنا باشید! این گیاهان قربانیان خود را با چسب‌های ضخیم و چسبنده ترشح شده از غدد تخصصی به دام می‌اندازند. این غدد می‌توانند کاملاً طویل باشند و قادر به گرفتن طعمه‌هایی با اندازه قابل توجه، یا بسیار کوچک باشند. در هر صورت، هرگونه حشره‌ای که بدشانسی بیاورد و در مو‌های چسب مانند این گیاه گشت بزند، دوام زیادی نخواهد داشت.

تله چفت شونده

مگس خوار ونوس، که در تالاب‌های نیمه گرمسیری سواحل شرقی آمریکای شمالی یافت می‌شود، شناخته شده‌ترین گیاه گوشت‌خوار است.

تله‌ی مگش‌خوار ونوس که در تالاب‌های نیمه گرمسیری سواحل شرقی آمریکای شمالی یافت می‌شوند، برای صید حشرات و عنکبوت‌ها با سرعت زیاد، بسیار تخصصی هستند.

برای اطمینان از اینکه تله ونوس انرژی زیادی را روی اشیائی که ارزش غذایی ندارند و فقط بین برگ‌های آن قرار می‌گیرند، هدر ندهد، گیاه از مکانیزم "ایجاد نیروی اضافی" استفاده می‌کند. یعنی فقط در صورت لمس دو لوب موی محرکش در ۲۰ ثانیه، برگ‌ها بسته می‌شوند.

گیاه چرخ دنده آبزی قادر است با استفاده از دو لوب با مو‌های محرک بسیار ریز موجودات کوچک بی‌مهره را به دام بیندازد و دام را در ۱۰-۲۰ میلی ثانیه ببندد. این گونه گسترده‌ترین گونه گیاهی گوشت‌خوار در کره زمین است، اما در طی قرن گذشته بسیار نادر شده است و در حال حاضر در فهرست گونه‌های در معرض خطر قرار دارد.

تله پرتاب‌کننده حشره‌گیر

یک گونه گیاهی گوشتخوار، دروزرا، هم دارای قابلیت حشره‌گیر است و هم توانایی چفت شوندگی. این گیاه بومی استرالیا طعمه‌های خود را با شاخک‌های ظریف خارجی خود شکار می‌کند. وقتی جسمی به این شاخک‌ها فشار وارد می‌کند، سلول‌های گیاه زیر آن شکسته و جسم را به سمت مرکز گیاه می‌فرستند.

تله مکشی

بیش از ۲۰۰ گونه گیاه مکشی در تیره علف انبانی وجود دارد، از جمله انواع خشکی و آبزی.

در حالی که تله‌های خشکی، آغازیان کوچکی را به دام می‌اندازند و از آن تغذیه می‌کنند، گیاهان مکشی آبزی قادر به گرفتن طعمه‌های بزرگ‌تر از جمله کک‌های آب، پشه‌ها، بچه قورباغه‌ها و ... هستند.

تله‌های مکشی به طرز شگفت‌آوری پیچیده هستند و به عنوان یکی از پیچیده‌ترین ساختار‌های گیاهان در نظر گرفته می‌شوند. به عنوان مثال، در گونه‌های آبزی، هر طعمه‌ای که مو‌های اطراف گیاه را تحریک کند به معنای واقعی کلمه با فشار زیاد مکیده می‌شود. هنگامی که باقی مانده فضای گیاه با آب پر شد، درب بسته می‌شود.

تله دام خرچنگ

دلیل نام‌گذاری تله‌های خرچنگی این است که مشابه تله‌هایی که ماهیگیران برای صید خرچنگ دریایی استفاده می‌کنند، سقوط طعمه در دام آسان است، اما خروج از آن به دلیل مارپیچ بودن برگ‌هایش دشوار است و باعث حرکت طعمه به سمت هضم می‌شود.

بیشتر بخوانید

• گیاه پرسیاوشان گیاهی مناسب برای تزئین محیط خانه

انتهای پیام/