به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، میراث طبیعی ملی ایران توسط سازمان میراث فرهنگی ایران شناسایی، معرفی و ثبت می‌شود و شامل محدوده‌های جغرافیایی طبیعی و مناطق خاصی از کشور است که به علت کیفیت ویژهٔ فیزیکی و زیست‌شناسی، مناظر بدیع جغرافیایی، محوطه‌های طبیعی – تاریخی، پدیده‌ها و نمونه‌های ارزشمند گیاهی، جانوری و زیستگاه‌های آن‌ها تعیین و تحت حفاظت و بهره‌برداری پایدار قرار می‌گیرد.
لاله‌های واژگون از خانواده سوسنیان با اسم علمی "Fritillaria imperialis" است و نوع "ایمپسریال فرتیال" آن در برخی مناطق جهان وجود دارد، اما گونه "پرسیکال" آن مختص ایران به‌ویژه منطقه چهارمحال و بختیاری است.
لاله واژگون که در زبان محلی گل بگریو (گل گریان)، اشک مریم و گل افسانه‌ای شهرت دارد در اواخر فروردین به گل می‌نشیند و به طور معمول تا اواخر اردیببهشت گل‌های خود را حفظ می‌کند.
محدوده‌ای از دشت لاله شهرستان کوهرنگ در منطقه دوآب صمصامی این شهرستان قرار گرفته و در مصوبه شماره ۱۵۰ شورایعالی محیط زیست در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۵ با هدف حفاظت از این گونه گیاهی ارزشمند به عنوان یک اثر طبیعی ملی به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.
بیشتر بخوانید
همچنین برای جلوگیری از تخریب لاله‌های واژگون و حراست از این گونه گیاهی نادر در سال ۱۳۹۴ در اقدامی از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری پرونده ثبت جهانی لاله‌های واژگون تدوین شد و این اثر طبیعی در فهرست موقت یونسکو به ثبت رسیده و در لیست انتظار برای ثبت نهایی قرار گرفته است.
اما با وجود اهمیت بالای این گونه گیاهی از جهات مختلف علمی، محیط زیست و گردشگری در سال‌های اخیر بخش وسیعی از دشت لاله‌های واژگون شهرستان کوهرنگ تخریب و زنگ خطر انقراض این گونه گیاهی ارزشمند به صدا درآمده است.
در حالی که مساحت دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ در گذشته به ۳ هزار و ۶۰۰ هکتار می‌رسید، اما هر ساله با تخریب بخشی از این زمین‌ها مساحت این دشت هم‌اکنون به یک‌هزار هکتار کاهش یافته است.
عامل انسانی مهمترین علت تخریب دشت لاله‌های واژگون است و هر ساله مشتاقان زیادی برای مشاهده این گل‌ها به شهرستان کوهرنگ سفر می‌کنند، اما بی‌احتیاطی و از ریشه کندن این گیاهان از سوی گردشگران سبب شده تا این سرمایه ملی رو به نابودی برود.
انقراض لاله‌های واژگون کوهرنگ، تهدید اثر ملی طبیعی ایران
درسال‌های گذشته شاهد تخریب گسترده این اراضی ارزشمند ملی از سوی گردشگران هستیم و چنانچه برای حراست و نگهداری از دشت لاله‌های استان تدبیری اندیشیده نشود، دیری نخواهد پایید که این منطقه خالی از گل‌های لاله می‌شود. سالانه بین ۵ تا ۱۰ هزار گردشگر برای تماشای این گل‌ها به شهرستان کوهرنگ سفر می‌کنند که در صورت انقراض این گونه کمیاب نه تنها شاهد پیامد‌های زیست محیطی ناشی از آن خواهیم بود بلکه پیامد‌های اقتصادی عدم جذب گردشگر نیز متوجه این استان خواهد شد.
حفاظت از لاله‌های واژگون با هدف جلوگیری از انقراض و حفظ آن به عنوان یک منبع ژنتیکی برای آیندگان انجام می‌گیرد. همچنین برای جلوگیری از تخریب لاله‌های واژگون و حراست از این گونه گیاهی نادر، در سال ۹۴ در اقدامی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، پرونده ثبت جهانی لاله‌های واژگون تدوین شد و این اثر طبیعی در فهرست موقت یونسکو به ثبت رسید و همچنان در لیست انتظار برای ثبت نهایی قرار دارد.
با این وجود درحالی که لاله‌های واژگون می‌تواند در توسعه صنعت گردشگری و جذب گردشگر به استان سهم بسزایی ایفا کند، اما این ظرفیت پس از سال‌ها همچنان مغفول مانده است .
کاهش سطح دشت لاله‌های واژگون به ۴۰۰ هکتار
سطح دشت لاله‌های واژگون شهرستان کوهرنگ از چهار هزار هکتار به ۴۰۰ هکتار در سال‌های اخیر رسیده است.
صالحی مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: سطح دشت لاله‌های واژگون شهرستان کوهرنگ از چهار هزار هکتار به ۴۰۰ هکتار در سال‌های اخیر رسیده است.
او از قرق دشت لاله‌های واژگون در شهرستان کوهرنگ خبر داد و گفت: این دشت در سال‌های اخیر در حال زوال است و گونه‌های گیاهی واقع در این دشت در حال انقراض هستند و مراتع نیز در معرض خطر هستند.
صالحی اضافه کرد: تخریب از سوی گردشگران، خشکسالی، چرای مفرط و ... از جمله دلایل کاهش سطح دشت لاله‌های واژگون است.
او با بیان اینکه از ورود گردشگر به این منطقه جلوگیری می‌شود گفت: برای احیای این دشت با همکاری سازمان محیط‌زیست و اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری برنامه‌هایی در دستور کار قرار گرفته است، برای احیای گونه‌های گیاهی در این دشت بذر برای کشت در اختیار مردم محلی و مرتع‌داران قرار می‌گیرد.
صالحی با اشاره به اینکه همانند دشت لاله‌های واژگون با این مساحت در کشور وجود ندارد، یادآور شد: تنها در بخشی از استان اصفهان لاله‌های واژگون به‌صورت پراکنده و محدود وجود دارد.
او در پایان گفت: مقرر شد سالیانه اعتباری برای احیای دشت لاله‌های واژگون در شهرستان کوهرنگ اختصاص داده شود.
بی شک می‌توان یکی از جلوه‌های محشر طبیعت ایران را در دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ به نظاره نشت، چرا که گل‌های لاله با واژگون بودنشان منظره‌ای خاص به این ناحیه بخشیده‌اند و با قرمزیشان شور و هیجانی معرکه را به این منطقه آورده‌اند. به همین دلیل شاید بتوان آن را نقاشی ممتاز خالق هستی دانست که به زیبایی هرچه تمام‌تر دست به قلم شده و زمین را آراسته است.
دشت بنواستکی در کوهرنگ یکی از مشهورترین رویشگاه‌های این نوع از گل است. تصور گل‌هایی قرمزو زرد در دل یک زمین وسیع و رقصشان در باد بهاری در زیر آسمان آبی، انسان را مدهوش می‌کند.
قُرُق دشت لاله‌های واژگون
فرماندار شهرستان کوهرنگ گفت: به منظور جلوگیری از تجمع مسافران و گردشگران در خصوص پیشگیری از شیوع کرونا و از سوی دیگر برای حفاظت از گونه نادر دشت لاله، دیدار از دشت لاله‌های شهرستان ممنوع و دشت لاله قُرق شده است.
مرتضی زمانپور گفت: ۶ مبادی ورودی با نظارت شدید همراه است و یکی از مبادی ورودی در محل گردنه تاراز با دستور قضایی بسته شده است.
دشت لاله‌های واژگون یکی از ۲۰ اثر طبیعی ملی ایران
اینکه بام ایران به 'دیار لاله‌های واژگون' شناخته می‌شود، تنها در حد یک نام نیست، بلکه تماشای دشت لاله‌های واژگون با چشم‌انداز خیره کننده برای هر تازه واردی با مسمی بودن این نام را 'عینیت' می‌بخشد.
دشت لاله‌های واژگون یکی از جاذبه‌های دیدنی و گردشگری ایران و یکی از ۲۰ اثر طبیعی ملی ایران و مورد حمایت سازمان محیط زیست است.
دشت لاله‌های واژگون شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری مشهورترین دشت لاله ایران است که در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به گل می‌نشیند. گونه‌ای از لاله واژگون که در این دشت می‌روید بسیار نادر است و در یک اثر طبیعی ملی به شمار می‌آید.
دشت لاله‌های واژگون چهار محال و بختیاری یکی از زیباترین جلوه‌های بدیع و طبیعی این استان است تا جایی که می‌توان از آن به عنوان "نقاشی ممتاز خالق هستی" یاد کرد. اگرچه اکوتوریسم طبیعی آبی برفی چهارمحال و بختیاری جاذبه‌های گردشگری طبیعی زیادی را در خود جای داده است، اما زیبایی دشت لاله‌های واژگون، چون تابلوی بی‌بدیل همه جاذبه‌های گردشگری این استان را تحت شعاع خود قرار داده است.
فرو آوردن سرتسلیم غنچه‌های نوبر لاله‌های دشت واژگون با اینکه سرآمد زیبایی همه رستنی‌ها و نباتات هستند به زبان بی‌زبانی به هر بیننده‌ای افتادگی در برابر ذات خدواند را می‌آموزد. لاله‌های واژگون تنها جلوه‌گر یک زیبایی بی‌نظیر نیست، بلکه این "رستاخیز" زیبای خاک تزیین شده از زیباترین لاله‌ها نوید بخش "رستاخیز آخرت" است.
لاله واژگون، گل سرنگون یا اشک مریم گلی است که با ارتفاع یک و دو دهم متر از سطح زمین با گل‌های صورتی و یا قرمز زنگوله‌ای که داخل آن توسط غده‌های سیاهرنگ حاوی شهد تزئین شده که این مشخصه بهترین عامل جهت شناسایی این گونه در میان گیاهان پیازدار ایران است.
گیاه لاله سرنگون از نظر مرتعی فاقد ارزش غذایی برای دام هاست ورویش لاله سرنگون از اواسط فروردین ماه شروع می‌شود و در اواخر فروردین ماه تا اوایل اردیبهشت ماه مرحله گل دهی شروع می‌شود.
انتهای پیام/ش
