به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان،  استان اصفهان با پنج میلیون نفر جمعیت به‌عنوان یکی از قطب‌های معروف و محبوب گردشگری جهان و ایران، بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی شناسایی شده دارد که از میان آن‌ها افزون بر یک‌هزار و ۸۰۰ اثر ثبت ملی شدند.

کمتر کسی از ایرانیان یا گردشگران خارجی است که نام پل‌های معروف اصفهان که هر یک نمادی از تاریخ و هنر و معماری ایران زمین و نصف جهان است به گوشش نخورده باشد، از پل خواجو و سی و سه پل گرفته تا پل مارنان و شهرستان، هر یک قرن‌ها استوار بر رودخانه زیبای زاینده‌رود همیشه جاری، جنوب و شمال اصفهان را به یکدیگر متصل کرده‌اند.

زاینده‌رود به طول افزون بر ۴۰۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی بویژه زردکوه سرچشمه می‌گیرد و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود و در نهایت به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد.

اما متاسفانه این رودخانه که نقشی اصلی و مؤثر در پایداری محیط زیست، تامین آب آشامیدنی، حیات محیط زیست، رونق کشاورزی، اقتصاد و گردشگری منطقه مرکزی و هستی تالاب گاوخونی دارد، در دهه‌های اخیر به علت برداشت‌های غیرقانونی در بالادست، انتقال آب به حوضه دیگر، تراکم جمعیت و تا حدودی کاهش نسبی بارندگی‌ها، به یک رودخانه با جریان دوره‌ای تبدیل و در پایین دست اغلب در فصول گرم و حتی روز‌های سرد سال مانند چنین روز‌هایی که در حال سپری کردن هستیم با خشکی مواجه شده است.

پل خواجو خسته از بی آبی زاینده رود

پل خواجو نگینی بر زاینده‌رود است و لحاظ موقعیت، عظمت و زیبایی سرآمد پل‌های تاریخی زاینده رود محسوب می‌شود، این سازه دو طبقه با تزئینات نفیس هنر کاشیکاری و نگارگری در سال ۱۰۶۰ هجری قمری بنا و با طول ۱۳۳ متر و پهنای آن ۱۲ متر و به دلیل قرار گرفتن آن در محله خواجو اصفهان به پل خواجو معروف شد.

در میانه این پل، ساختمان مخصوصی وجود دارد که برای اقامت موقتی شاه صفوی و خانواده او بنا شده و اتاق‌های این ساختمان کوچک دارای تزئینات نقاشی بسیار زیبایی است.

این پل تاریخی بخاطر معماری منحصر به فرد و وجود تزئینات نقاشی و کاشیکاری از دیگر پل‌های احداث شده بر روی زاینده رود مشهوتر است و دل هر گردشگری ایرانی و غیر ایرانی را می‌رباید.

خواجو یکی از پل‌هایی است که در تنظیم جریان آب در رودخانه بدلیل وجود دروازه بند یا دریچه در زیر قوس هایش نقشی مهم داشته و هنگامی که دریچه‌های سد بسته می‌شده، سطح آب در پشت پل بالا می‌آمده و سبب تسهیل آبیاری باغ‌های بسیاری در امتداد بالادست پل می‌شده است.

شعرا درباره پل خواجو اشعار زیبایی سروده و در این سروده‌ها زیبایی‌های آن را ستوده‌اند، از جمله این اشعار، قصیده بلند صائب تبریزی در وصف یکی از روز‌های جشن و چراغانی در کنار این پل است.

گردشگران و جهانگردانی که در دوره‌های گوناگون به اصفهان آمده‌اند همواره از زیبایی‌ها و اعجاز پل خواجو سخن گفته‌اند و آن را در زمره شاهکار‌های جاودانه معماری ایرانی و اسلامی به شمار آورده‌اند.

این پل ۱۵ دی ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسید.

سی و سه پلُ چشم انتظار دیدار آب

این پل در سال ۱۰۶۰ هجری قمری و در ایام سلطنت شاه عباس دوم صفوی در محور جنوب شرقی اصفهان و در مسیر مجموعه تخت پولاد برای اتصال پایتخت امپراتوری صفوی به محور جنوبی کشور بنا شده و به همین دلیل در برخی منابع از این پل تاریخی با نام‌های پل شیراز و پل بابا رکن الدین نیز یاد شده است.

سی و سه پل یا پل الله وردی‌خان به عنوان طولانی‌ترین پل زاینده رود در سال ۱۰۰۵ هجری با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض توسط الله وردی خان از سرداران سپاه صفویه بر روی زاینده‌رود در شهر اصفهان و در زمان شاه عباس صفوی ساخته شد.

در این پل سه معبر در سه سطح مختلف تعبیه شده که یکی از آن‌ها راه معمولی روی پل به شمار می‌رود که در دو طرف آن تاق‌نما‌های سرپوشیده ساخته‏ شد که از طرفی به رودخانه و از طرفی به همین جاده مشرف است.

این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

پل جویی حدفاصل سی و سه پل و خواجو

پل جویی، یا پل سعادت آباد در وسط دو پل الله وردی خان و پل خواجو به طول ۱۴۷ متر و در سال ۱۰۶۵ هجری در دوره سلطنت شاه عباس دوم بنا شد.

به دلیل موقعیت مناسب آن و نزدیکی این پل به پل خواجو، گردشگران پرشماری پس از تماشای خواجو، این پل را نیز از نزدیک به نظاره می‌نشینند.

به لهجه اصفهانی از این پل به پل چوقی یا جوقی نیز یاد می‌شود.

پل مارنان در منتهی الیه غرب اصفهان

پل مارنان در یکی از قدیمی‌ترین محلات شهر اصفهان یعنی ماربین واقع شده و برخی شالوده‌های این سازه زیبای قدیمی را به دوران ساسانی نسبت می‌دهند.

این پل در نزدیکی پارک جنگلی ناژوان قرار گرفته است و اگرچه کمتر شناخته شده، اما طرفداران خاص خود را دارد.

چشم امید پل شهرستان به باران

پل شهرستان یا پل جی یکی از پل‌های قدیمی زاینده رود و در سه کیلومتری مشرق پل خواجو و مقابل ناحیه جی واقع شده و به عقیده بعضی از مورخان و باستان شناسان این پل دارای اساس و بنیاد ساسانی است.

از زیبایی‌ها و جلوه‌ای پل‌های تاریخی که بگذریم این سازه‌های میراث فرهنگی معروف و محبوب سال‌ها گرفتار خشکی زاینده‌رود شده اند و بر اساس آنچه کارشناسان و پژوهشگران باستان شناسی و میراث فرهنگی می‌گویند نبود آب می‌تواند ضربات غیر قابل جبرانی بر پیکره‌ی آن‌ها وارد کند.

به گفته کارشناسان این سازه‌ها به گونه‌ای ساخته شده اند که برای استحکام و دوام همچون چند صد سال گذشته نیازمند وجود آب در بستر رودخانه و هستند و در صورت نبود آب از استحکام و صلابت آن‌ها کاسته خواهد شد.

از سوی دیگر نما و ظاهر پل‌ها در صورتی که آب در بستر جامعه جاری باشد به صورت تمام کمال رخ می‌نماید و در صورت نبود آب نمی‌توان انتظار زیبایی‌های کامل آن‌ها را داشت.

از سوی دیگر به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نبود هشت ماهه آب در بستر زاینده رود که برای پل‌های تاریخی بسیار مضر است خود بستر رودخانه را به کانون انتشار گرد و غبار تبدیل کرده و در صورت تداوم این امر سلامتی شهروندان و مسافران نیز به خطر خواهد افتاد.

منصور شیشه فروش خاطرنشان کرد: وزش باد شدید و تندباد‌های لحظه‌ای در روز‌های گذشته و انتشار بسیار زیاد گرد و غبار در فضا نشان داد که خود بستر زاینده رود نیز کانونی بالقوه و قابل توجه برای انتشار ریزگردهاست و در صورت نبود آب در بستر آن این مشکلات در ماه‌های آینده بسیار بیشتر خواهد شد.

او به لزوم برنامه ریزی برای جاری سازی زاینده رود اشاره کرد و اظهار داشت: اجرای طرح‌های انتقال به آب حوضه آبریز زاینده‌رود مانند بهشت آباد و کوهرنگ ۳ اجتناب ناپذیر و ضروری است و می‌طلبد که مسئولان در این خصوص اهتمام بیشتری داشته باشند.

منبع:ایرنا

انتهای پیام/م