به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، عید نوروز در تاریخ کهن این مرز و بوم نشانگر سرزندگی و نویدبخش طراوت است لذا علاوه بر طبیعت، زندگی انسان‌ها هم جنب و جوشی خاص و شاد می‌یابد و در همین چارچوب از حدود دو هفته پیش از آغاز سال نو مردم مناطق شهری و روستایی گناباد همچون دیگر ایرانیان در جای جای این سرزمین خود را برای استقبال از بهار آماده می‌کنند.

شیوع ویروس همه گیر کرونا عید نوروز را به عنوان یکی از آداب و رسوم قدیمی و ریشه دار در فرهنگ کشور تحت تاثیر قرار داده است.

روز‌های پایانی فصل زمستان و آغاز سال نو همواره در گناباد با جنب و جوش مردم برای به جای آوردن آداب و رسوم همراه بود، اما امسال به دلیل شیوع کرونا و پرهیز از حضور در اجتماعات با سال‌های گذشته فرق می‌کند گنابادی‌ها به خاطر همین محدودیت‌ها با رسوم محدودتری که بیشتر محدود به محافل خانوادگی می‌شود به استقبال بهار رفتند.

امسال عیدمان با سال‌های دیگر فرق می‌کند، این روز‌ها به هر محفلی که می‌رسی، بحث کرونا داغ است، ویروس منحوسی که شادی و نشاط هرساله شب عید را با خود برده است. مهمان ناخوانده‌ای که با وجود تمام پیشگیری‌ها و پیش بینی‌ها حالا گریبانگیر هموطنان و همشهریان شده است.

همه ساله در تعطیلات نوروز فرصتی برای دورهمی‌های خانوادگی فراهم می‌شد و مردم به دیدار خویشاوندان و بزرگتر‌ها می‌رفتند، ولی تعطیلات نوروزی سال ۱۴۰۰ مانند نوروز سال ۱۳۹۹ رنگ و بوی کرونایی به خود گرفته و لزوم رعایت دستور العمل های بهداشتی و پرهیز از دورهمی‌های خانوادگی و حضور در اجتماعات به مساله مهم تبدیل شده است.

آداب و رسوم نوروزی آنچنان در باور‌های مردم گناباد ریشه دارد که با وجود لغو بیشتر آن‌ها در نوروز امسال  به سبب شیوع کرونا، به فراموشی سپرده نمی‌شود با این وجود مردم گناباد شادمانی‌های زودگذر نوروزی را به بهای به خطر انداختن سلامتی خود و خانواده شان به خزان تبدیل نمی‌کنند.

امسال مردم گناباد ضمن رعایت بیشتر مسایل بهداشتی و مواردی که برای پیشگیری از کرونا لازم است با تهیه غذا‌های سنتی در محافل کوچک خانوادگی به استقبال بهار طبیعت رفتند و سعی کردند که این مسائل خللی در شادی‌های محافل خانوادگی آن‌ها ایجاد نکند.

با وجود الزام به ماندن در خانه برای جلوگیری از شیوع کرونا، گنابادی‌ها از دو هفته مانده به نوروز با خانه تکانی، کاشتن سبزه و تهیه انواع کلنبه شکری و حلوایی که با شیره گندم، کنجد و مغز بادام و هسته زرد آلو، زعفران و زنجبیل تهیه می‌شود به استقبال عید رفتند گرچه این رسوم از سطح مناطق شهری و روستایی و محافل فامیلی به درون کانون گرم خانواده‌ها محدود شده است، ولی باز هم مورد توجه قرار دارد.

بازار خرید کالاها، پوشاک و مایحتاج عید از هم اکنون داغ شده و هر چه به روز‌های پایانی سال نزدیکتر می‌شویم این جنب و جوش بیشتر می‌شود. در این میان آیین نوروزی ایرانیان که در هر خطه‌ای از کشور رنگ و بوی خاص خود را دارد بر این شور و نشاط می‌افزاید.

عید باستانی نوروز در گناباد با آداب و رسوم خاصی همراه است که نشانگر هویت تاریخی و فرهنگی مردم این مرز و بوم می‌باشد.

آیین خاص پخت سمنو از دیگر آداب سنتی مردم گناباد در روز‌های پایانی سال و آستانه عید نوروز هر سال است. بعد از خیس کردن گندم و جوانه زدن آن، گندم جوانه زده را در آفتاب پهن می‌کنند تا خشک شود و سپس آن را آسیاب کرده و با آرد به دست آمده سمنو می‌پزند.

قطاب هم از شیرینی‌های سنتی خاص مردم گناباد است که ۱۰ روز مانده به سال جدید تهیه می‌شود. گنابادی‌ها در این چارچوب قطاب شکری را که وسط آن مغز بادام و پسته وجود دارد درست می‌کنند.

مواد داخل قطاب سنتی گناباد را نیز عدس، پیاز و فلفل و زرد چوبه تشکیل می‌دهد و بعد از پختن قطاب‌ها در تنور روی آن را با جوشانده‌ای از زردچوبه زرد کرده و بعد با روغن گاو چرب می‌کنند.

خانواده‌ها اعتقاد دارند اگر هشت یا ۹ قطاب را با سبزی پر کنند آن سال کیسه‌های گندم بسیار به خانه آن‌ها خواهد آمد و آن را مایه برکت می‌دانند.

یکی از دیگر رسوم گنابادی‌ها در آستانه نوروز برگزاری آیین سنتی چهارشنبه سوری است. شب آخرین چهارشنبه سال جوانان با بوته هیزم و یک کوزه پر از آب به بالای پشت بام یا ایوان رفته و بعد از آتش زدن هیزم کوزه آب را بر روی آن رها می‌کنند.

دید و بازدید‌های مجازی جایگزین مناسب نوروز کرونایی

علیرضا مرادی یکی از اهالی خیابان ناصرخسرو گناباد میگوید: مردم این شهرستان اعتقاد خاصی به فرهنگ کهن و ریشه دار و آداب و رسوم نوروزی دارند و همه ساله از دو هفته مانده به عید به استقبال این تعطیلات باستانی می‌روند.

او می افزاید: تعطیلات نوروزی امسال برای دومین سال متوالی تحت تاثیر شیوع کرونا قرار گرفته است، ولی می‌توان با پرهیز از دورهمی‌های خانوادگی و استفاده بیشتر از فضای مجازی برای دید و بازدید‌های بستگان از جمله بزرگتر‌ها که بیشتر در معرض آسیب هستند، این عید را سپری کرد.

محمد شریفی یکی از کسبه خیابان سعدی گناباد هم می‌گوید: با توجه به شیوع ویروس همه گیر کرونا و از جمله ویروس جهش یافته انگلیسی رعایت محدودیت‌های کرونایی ودستورالعل های بهداشتی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری کووید ۱۹ باید در تعطیلات نوروزی مورد توجه همه بخش‌ها و آحاد جامعه قرار بگیرد و مردم تا حد امکان از حضور در دورهمی‌های خانوادگی با جمعیت زیاد پرهیز کنند.

او می افزاید: مردم باید خود را برای زندگی در شرایط شیوع کرونا آماده کنند و با رعایت کامل دستور العمل های  بهداشتی و مسائل پیشگیرانه و در عین حال اجرای آداب و رسوم نوروزی و پخت غذا‌های سنتی این سنت حسنه را که از پیشینیان برای ما به یادگارر مانده است گرامی بدارند.

محبوبه هاشمی یکی دیگر از اهالی خیابان المهدی گناباد هم گفت: در شرایطی که بیماری کووید ۱۹ همچنان در جامعه جولان می‌دهد و سلامت عمومی آحاد مختلف مردم را تهدید می‌کند، عادی انگاری مردم در رعایت دستورالعمل های بهداشتی و مسائل پیشگیرانه بر تبعات این بیماری می‌افزاید و همه باید نسبت به رعایت این مسائل پیشگیرانه احساس مسوولیت کنند.

او افزود: اهمیت این مساله در تعطیلات نوروزی به واسطه دید و بازدید‌ها و دورهمی‌های خانوادگی بیش از پیش افزایش می‌یابد و مردم باید با رعایت دستورالعمل های بهداشتی و زدن ماسک و پرهیز از حضور در اجتماعات و رعایت فاصله اجتماعی ضامن سلامتی خود و خانواده هایشان باشند.

احمد سفری معاون برنامه ریزی و هماهنگی امور عمرانی فرماندار گناباد هم گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا از پذیرش مسافر طی تعطیلات نوروز در این شهرستان معذوریم.

او با اشاره به تبعات شیوع کرونا و سالمند بودن جمعیت گناباد افزود: برای جلوگیری از تهدید سلامتی مردم با وجود میل باطنی امکان پذیرش مسافر در هیچ کدام از مراکز اقامتی گناباد وجود ندارد.

معاون برنامه ریزی و هماهنگی امور عمرانی فرماندار گناباد با بیان اینکه مصوبات ستاد ملی پیشگیری و مقابله با کرونا مبنی بر ممنوعیت سفر به شهر‌های دارای وضعیت قرمز و نارنجی ادامه داد: با وجود آزاد بودن سفر به شهر‌های دارای وضعیت زرد نظیر گناباد به دلیل مخاطرات بحران کرونا به هیچ عنوان توصیه به سفر نمی‌کنیم.

سفری با تاکید بر افزایش آمادگی دست اندرکاران برای ارایه خدمات به مسافران عبوری و ورودی به این شهرستان در راستای مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا بیان کرد: خروج مدیران عضو ستاد خدمات سفر از شهرستان بدون هماهنگی با فرمانداری ممنوع است.

او تصریح کرد: با توجه به بحران کرونا و حوادث پیش بینی نشده باید مکان‌هایی برای اسکان اضطراری طی تعطیلات نوروزی در گناباد در نظر گرفته شود.

حامد قربانی معاون فرماندار گناباد گفت: برپایی هرگونه ایستگاه صلواتی منوط به اخذ مجوز از ستاد مقابله با کرونا است و توزیع شربت و چای در آن‌ها ممنوع است.

او افزود: عادی‌انگاری کرونا از سوی مردم، کم‌توجهی نسبت به رعایت دستورات پیشگیرانه و استفاده نکردن از ماسک خطر شیوع این ویروس همه‌گیر را افزایش می‌دهد.

معاون فرماندار گناباد ادامه داد: عادی‌انگاری در این زمینه زنگ خطر شیوع ویروس کرونا را در گناباد به صدا درآورده است.

قربانی بیان کرد: این وضعیت همزمان با تایید مشاهده سویه انگلیسی ویروس کرونا در خراسان رضوی به یک دغدغه جدی تبدیل شده است.

او تصریح کرد: گناباد در وضعیت زرد شیوع کرونا قرار دارد و در صورت استمرار عادی‌انگاری و عدم توجه مردم به رعایت دستورالعمل های بهداشتی این وضعیت تنزل یافته و به رنگ نارنجی تبدیل می‌شود که اعمال دوباره محدودیت‌های کرونایی برای واحد‌های صنفی گروه ۲ و سه و چهار را بدنبال خواهد داشت.

علیرضا شناسایی رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد گفت: این شهرستان با عنایت به ظرفیت‌های گردشگری و تاریخی تا قبل از شیوع کرونا جزو مناطق برتر خراسان رضوی از نظر جذب گردشگر بود، ولی هم اکنون گردشگری بیشترین آسیب را دیده است.

او افزود: برای حلوگیری از تبعات شیوع ویروس همه گیر کرونا قنات جهانی قصبه گناباد طی تعطیلات نوروزی سال آینده تعطیل است و مراکز اقامتی این شهرستان پذیرای مسافر نیست.

منبع:ایرنا

انتهای پیام//ا.د