مهدی واحدی، عضو هیئت علمی گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: متاسفانه سیستم آموزشی کشور ما به صورت ناخواسته وارد فضای جدیدی با عنوان آموزش مجازی شد. این پرت شدگی ناخواسته، فرصت‌ها و تهدید‌هایی را در نظام آموزشی رقم زد.

او در خصوص فرصت‌های آموزش مجازی اظهار کرد: در آموزش حضوری، مقید به مکانی به نام مدرسه و دانشگاه و زمانی به نام ساعت‌های کلاسی یا شیفت‌های مدرسه هستیم. مزیت آموزش مجازی، گذر از قید و بند زمان و مکان است. محیط الکترونیک، امکان دسترسی افراد مختلف به آموزش‌های مجازی را فراهم می کند. علاوه بر این، آموزش مجازی این قابلیت را دارد که در صورت فراهم شدن زیرساخت ها، منجر به تحقق عدالت آموزشی شود.

او ادامه داد: فرصت دیگر، استفاده از فناوری‌های نوین است. دنیای نرم افزار و سخت افزار، برای نسل جدید بسیار آشناست و آنان بسیاری از زمان خود را در این فضا سپری می کنند. اگر سیستم آموزشی، از این فناوری استفاده کند؛ می تواند در ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری تاثیرگذار باشد.

واحدی با بیان اینکه به غیر از فرصت‌های ایجاد شده، تهدید‌ها و مخاطراتی در زمینه آموزش مجازی وجود دارد، افزود: متاسفانه در کل کشور، ضعف سواد رسانه ای وجود دارد. سواد رسانه ای به معنی مهارت و دانش استفاده از رسانه و نحوه مواجهه با آن است. به جهت پرت شدگی ناخواسته به آموزش مجازی، فرصت دانش افزایی به حد لازم رخ نداده است.

او ادامه داد: دانش و مهارت‌های ضعیف نیروی انسانی، اثر خود را بر نوع تعاملات در فضای مجازی می‌گذارد. اساسا مدیریت تعاملات در یادگیری الکترونیکی، متفاوت از آموزش چهره به چهره است. به دلیل فقدان یا کمبود مهارت‌های لازم در آموزش مجازی، بخشی از تدریس ما باعث کاهش کیفیت شده است.

او بیان کرد: آسیب بعدی، عدم وجود بستر تولید محتوای الکترونیکی برای مدارس و دانشگاه‌هاست. آموزش مجازی تنها انتقال کلاس درس از مدرسه به یک پلتفرم یا اپلیکشن آموزشی نیست. در این راستا باید محتوا‌های چند رسان‌های الکترونیک برای کتاب‌ها تولید شود تا فضای آموزشی وابسته به حضور معلم به عنوان منبع دانش نباشد.

او ادامه داد: اساسا در یادگیری الکترونیکی، معلم نه به عنوان منتقل کننده دانش، بلکه به عنوان تسهیل گر فعالیت می‌کند. معلم می تواند بهترین تدریس انجام شده توسط معلم دیگر را در قالب فیلم‌های ضبط شده در اختیار دانش آموزان قرار دهد و خودش نقش رفع اشکال یا تسهیل گری را در مسائل بعد از تدریس برعهده بگیرد.

شبکه‌های اجتماعی، تهدیدی برای دانش آموزان

واحدی اظهار کرد: تهدید دیگر در حوزه پرورشی و تربیتی، قرار گرفتن فرزندان ما در شبکه‌های اینترنتی و اجتماعی است. هرچه سن دانش آموزان کمتر باشد، خطرات حضور مدیریت نشده‌ی آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی، به بهانه ی آموزش مجازی، می تواند بسیار چشمگیر و نگران کننده باشد. حضور زودهنگام کودکان در شبکه‌های اجتماعی، از نظر فرهنگی و تربیتی بسیار آسیب زا است.

او ادامه داد: متاسفانه در ایران بر خلاف دیگر کشور‌های جهان، شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به صورت مدیریت نشده در اختیار دانش آموزان قرار گرفته است. در دنیا اینترنتی که در اختیار دانش آموز قرار می گیرد، مختص کودکان است. همچنین دستگاه‌های هوشمند مانند تبلت و موبایل، به دلیل طراحی مخصوص برای کاربران دانش آموز، ازنظر سخت افزاری ایمن هستند.

لزوم توجه نظریه‌های جدید یادگیری در آموزش مجازی

واحدی اظهار کرد: امروزه نظریه‌های یادگیری مورد پذیرش جوامع علمی، از دیدگاه‌های رفتارگرایانه فاصله گرفته و به دیدگاه‌های شناختی و ساختن گرایانه نزدیک شده اند. در دیدگاه رفتارگرایانه، معلم دانای کل و بانک اطلاعات است و دانش آموزان مانند لوحی سفید هستند. در این دیدگاه جریان تعلیم و تربیت عبارت از انتقال دانش و اطلاعات از بانک اطلاعات (معلم)، به لوح سفید یا صندوق آماده پذیرش (دانش آموز) است. در این فرایند معلم نقش انتقال دهنده دارد.

او ادامه داد: در نظریه‌های جدید، ذهن، عقل و تجارب دانش آموز، همه در فرایند‌های یادگیری فعال بوده و علاقه مندی و توانمندی‌های آنان بر فرایند یادگیری تاثیر می گذارد. به سبب کثرت اطلاعات، دیگر تعلیم و تربیت محدود به انتقال دانش نیست؛ لذا در تعلیم و تربیت باید روش‌های کسب دانش آموزش داده شود.

او در انتها بیان کرد: روش‌های کسب دانش مبتنی بر نظریه‌های جدید است و دانش آموز را فعال جریان تعلیم و تربیت تلقی می کند. در واقع معلم نقش بستر سازی دارد و دسترسی بهتر دانش آموزان به اطلاعات مناسب تر، توان انتخاب گری از میان اطلاعات گوناگون و مدیریت زمان را به آنان ارائه می دهد. تسهیل گری یعنی جریان یادگیری توسط خود دانش آموز دنبال شده و به کمک معلم مدیریت شود.

بیشتر بخوانید

• لزوم توجه معلمان به برنامه ریزی درسی

انتهای پیام/