به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، سیستم برق خودرو، از اجزای متفاوتی نظیر شمع و وایر، کوئل، باتری و ... تشکیل شده است که در این میان، کوئل نقشی اساسی در تامین برق سر شمع‌ها ایفا می‌کند. اگر شما هم علاقه‌مند هستید تا اطلاعات بیشتری در مورد این قطعه و نحوه عملکرد کوئل به دست بیاورید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید
کوئل چیست؟
اگر وایر یا همان کابل متصل‌شده به شمع اتومبیل را از جای خود خارج و به بدنه موتور نزدیک کنید، در صورت روشن‌بودن پیشرانه، قوس الکتریکی آبی‌رنگ ایجادشده بین سر وایر و بخش‌های فلزی موتور را مشاهده خواهید کرد. این قوس الکتریکی، دارای ولتاژ چندین هزار واحد (بین هفت هزار تا ۲۵ هزار ولت) است تا بتواند انرژی لازم جهت ایجاد جرقه درون محفظه سیلندر را فراهم کند.
حال سوال این‌جا است که چگونه برق ۱۲ ولتی باتری به جریان الکتریکی چندین هزار ولتی تبدیل می‌شود؟! کوئل همان وسیله‌ای است که برق ۱۲ ولتی باتری را تا چندین هزار برابر تقویت می‌کند تا بتوان از آن جهت ایجاد جرقه در سر شمع‌ها استفاده کرد.
اساس کار کوئل خودرو
کوئل درواقع یک ترانسفورماتور افزاینده برق است که از سه بخش اصلی سیم‌پیچ اولیه، سیم‌پیچ ثانویه و هسته فلزی تشکیل می‌شود. جنس سیم‌پیچ‌ها معمولا از نوع مسی است و هسته نیز از آلیاژ‌های مقاوم در برابر حرارت مانند آلیاژ پلاتین ساخته می‌شود.
جریان متغیر ورودی به سیم‌پیچ اولیه با تعداد دور‌های پایین، موجب ایجاد شار مغناطیسی در هسته فلزی می‌شود. شار مغناطیسی از طریق هسته به سوی اطراف سیم‌پیچ ثانویه حرکت می‌کند و بر اساس قانون القای فارادی، جریان القایی درون سیم‌پیچ ثانویه تولید می‌شود. سیم‌پیچ ثانویه دارای تعداد دور سیم چندهزار برابر است و جریانی با ولتاژ بسیار بالا ایجاد می‌کند. بدین ترتیب، انرژی الکتریسیته موردنیاز جهت ایجاد جرقه در سر شمع‌های درون محفظه سیلندر تامین می‌شود و مرحله انفجار در موتور به‌راحتی انجام خواهد شد.
انواع کوئل
کوئل به طور کلی، به دو دسته وایردار و بدون وایر طبقه‌بندی می‌شود. وایر در واقع همان کابل یا سیم انتقال‌دهنده جریان برق از کوئل به شمع‌ها است که امروزه به دلیل جلوگیری از افت انرژی، در بسیاری از خودرو‌ها حذف شده است.
کوئل‌های وایردار
این نوع کوئل‌ها به دو دسته معمولی و دوبل دسته‌بندی می‌شوند:
۱. کوئل معمولی
کوئل معمولی حالتی استوانه‌ای شکل دارد و در کنار یک دلکو (توزیع‌کننده برق بین سیلندرها) به کار می‌رود. معمولا در خودرو‌های کاربراتوری یا سیستم‌های انژکتوری مجهز به دلکو، از این نوع کوئل‌ها استفاده می‌شود.
۲. کوئل دوبل
خودرو‌های انژکتوری نسبتا جدیدتر نظیر انواع پژو و پراید موجود در بازار کشور، از این نوع کوئل‌ها بهره می‌برند. در کوئل دوبل، جرقه‌زنی به صورت دو به دو بین سیلندر‌های یک و چهار و ۲ و ۳ انجام می‌شود.
کوئل‌های فاقد وایر
همان‌طور که از نام این نوع کوئل پیداست، وایر به‌عنوان واسطه انتقال‌دهنده برق کوئل به شمع‌ها حذف شده است تا میزان هدررفت انرژی به حداقل برسد. انواع کوئل بدون وایر شامل موارد ذیل است:
کوئل کتابی
این نوع کوئل، از لحاظ ساختار شبیه به کوئل‌های دوبل است و حالتی پهن دارد؛ اما وایر در آن حذف شده است.
کوئل‌های قلمی
کوئل‌های قلمی، فرمی مشابه استوانه‌های نسبتا باریک و بلند دارند و به صورت جداگانه روی هر شمع در قسمت فوقانی سرسیلندر بسته می‌شوند. کوئل‌های قلمی، ارتباط مستقیمی با شمع خودرو دارند و کوئل خودرو‌هایی هم‌چون ال ۹۰ و ساندرو از این مدل است.
علائم خرابی کوئل
اگر کوئل خودرو به طور کامل از کار بیفتد، مسلما دیگر جریان برق به سر شمع‌ها نخواهد رسید و درنتیجه، موتور روشن نمی‌شود؛ اما در صورتی که اصطلاحا کوئل نیم‌سوز شود یا یکی دو مورد از کوئل‌های قلمی ایراد پیدا کنند، موتور خودرو اصطلاحا سه یا ناقص عمل می‌کند، ریپ می‌زند و قدرت موتور بسیار کاهش می‌یابد.
بداستارت‌خوردن و روشن‌نشدن راحت موتور، افزایش مصرف سوخت، کاهش توان موتور، عدم کشش در سربالایی، روشن‌شدن چراغ چک، نبود جرقه در سر وایر و… از جمله دیگر علائم خرابی کوئل خودرو به شمار می‌روند.
دلایل خرابی کوئل
معمولا قطعات الکتریکی بر اثر گذشت زمان و گرمای زیاد دچار استهلاک می‌شوند و درنهایت از کار خواهند افتاد. کوئل نیز از این قاعده مستثنا نیست و می‌تواند به‌واسطه این دو عامل از مدار خارج شود.
هم‌چنین مواردی هم‌چون اتصال وایر به بدنه خودرو، برق‌دزدی یا عدم عایق‌بندی مناسب سیستم انتقال برق از کوئل به سر شمع، عملکرد نامناسب باتری، کیفیت پایین قطعه کوئل و عدم عملکرد روان موتور می‌تواند به بروز ایراد در کوئل منجر شود.
جمع‌بندی
کوئل یکی از قطعات اساسی در سیستم برق خودرو به شمار می‌رود که فقدان آن، مساوی با عدم عملکرد خودرو‌های بنزینی امروزی خواهد بود. استفاده از باتری استاندارد، اطمینان از عملکرد روان و صحیح اجزای موتور و نیز عدم برق‌دزدی وایرها، می‌تواند به سلامت این قطعه مهم و ارتقاء طول عمر آن کمک شایانی کند. در صورت بروز هرگونه عیب یا کاهش توان کوئل، هرچه زودتر نسبت به تعویض آن اقدام کنید تا از بروز آسیب‌های جدی‌تر به موتور خودرو پیشگیری شود.
منبع: همراه مکانیک
انتهای پیام/
