همه چیز از آذر تا چنگوله؛ خودباوری راه نجات صنعت نفت در دوران تحریم

به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، میدان نفتی آذر یکی از میادین نفتی مشترک کشورمان در استان ایلام است که عراقی‌ها آن را البدره می‌نامند. حفاری اولین چاه در میدان نفتی آذر ۱۸ سال پیش آغاز شد که به دلایل فنی حفاری، به مخزن نرسید.

حفاری دومین چاه اکتشافی تحت عنوان «آذر ۲»، دو سال بعد در سازند مخزن، تکمیل شد و وجود نفت در حجم اقتصادی و قابل اکتشاف در این میدان به اثبات رسید.

کل مجموع حوزه نفتی سازند ایلام حدود ۴۰۰ کیلومتر مربع است. بر اساس مطالعات جامع مخزن و زمین شناسی، این میدان حاوی ۲/۴۴ میلیارد بشکه نفت سبک درجا (API ۳۲) می‌باشد. حجم نفت قابل استخراج از میدان نفتی آذر حدود ۴۰۰ میلیون بشکه برآورد می‌شود.‌این نوع نفت، گران بها‌ترین نوع نفت خام محسوب می‌شود.

اولین تولید از میدان نفتی آذر به میزان ۱۵ هزار بشکه در پایان سال ۱۳۹۵ و دومین تولید از آن نیز، به میزان ۱۵ هزار بشکه در اردیبهشت سال ۱۳۹۶ صورت گرفت.  

به تازگی فاز دوم طرح توسعه میدان مشترک نفتی آذر در استان ایلام به بهره‌برداری رسید که اکنون تولیدی برابر ۶۵ هزار بشکه در روز دارد و ارزش این پروژه ۴/ ۱ میلیارد یورو برآورد می‌شود؛ البته هدف نهایی تولید از این میدان، ۱۰۰ هزار بشکه در روز است.

شرکت‌های خارجی که به ایران پشت پا زدند

فرآیند توسعه میدان آذر  به عنوان یکی از سخت‌ترین میدان‌های نفتی و گازی ایران از نظر حفاری و یکی از پرچالش‌ترین طرح‌های صنعت نفت،  قرار بود در مدت ۳۶ ماه به بهره برداری برسد، اما با چالش‌هایی مواجه شد.

این میدان نفتی در بلوک اناران ایلام واقع شده و حفاری اکتشافی آن توسط شرکت نروژی نورسک هیدرو، در قالب قراردادی بیع متقابل اکتشافی انجام شد. پس از اثبات اقتصادی بودن آن توسط این شرکت نروژی در سال‌های ۸۵ و ۸۶، ایران مذاکراتش را با این شرکت برای اجرایی شدن پروژه ادامه داد، اما نورسک هیدرو به دلیل تحریم‌های آمریکایی، منفعت خود را در همکاری با ایران ندید.

مشترک بودن میدان آذر و اقتصادی بودن اجرای پروژه در آن، شرکت ملی نفت ایران را بر آن داشت تا از سال ۸۷ از محل منابع داخلی خود، فعالیت‌های زیرساختی را در میدان انجام دهد و در کنار آن هم با سرمایه‌گذاران برای توسعه میدان مذاکره کند. به همین دلیل از اردیبهشت ۸۸ همکاری ایران با شرکت پتروناس مالزی برای انجام فعالیت‌های زیرساختی در قالب یک قرارداد محرمانگی آغاز شد.

بیشتر بخوانید

• طرح‌های نفتی با وجود تحریم ها، به بهره برداری خواهند رسید /طرح NGL ۳۱۰۰ سال آینده به بهره برداری می‌رسد

قطع امید نفت از خارجی‌ها

پس از آن در نیمه دوم همان سال، با همراهی شرکت گازپروم روسیه، مذاکرات به صورت جدی‌تر دنبال و در خردادماه ۸۹ عمده موارد قراردادی با این کنسرسیوم نهایی شد اما این کنسرسیوم نیز به دلیل همان تحریم‌ها، نه تنها حاضر به امضای قرارداد و توسعه میدان آذر نشد، بلکه اطلاعات به دست آمده از حضورش در ایران را به کشور رقیب، یعنی عراق برد و با آن‌ها وارد قرارداد جدیدی شد.

به این ترتیب، شرکت ملی نفت ایران از اواخر سال ۸۹ از حضور پیمانکاران خارجی قطع امید و مذاکرات توسعه میدان را با پیمانکاران و سرمایه‌گذاران داخلی دنبال کرد. از اواخر سال ۸۹ مذاکره با شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت (اویک) با سرمایه‌گذاری شرکت سپهر انرژی (متعلق به بانک صادرات) آغاز شد و در ۱۹ مهر ۹۰ قرارداد توسعه میدان آذر با پیمانکاران ایرانی امضا شد، اما شرکت سپهر انرژی از سرمایه‌گذاری در این میدان منصرف و صندوق سرمایه‌گذاری بازنشستگان کارکنان صنعت نفت جایگزین آن شد.

خودباوری، راه نجات اقتصاد

مجید محمد پور، دبیر انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران (استصنا)در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرد: طرح‌های راکد باید کلید بخورد و پروژه‌های جدیدی تعریف شود تا بتوانیم از ظرفیت خالی که داریم استفاده کنیم.

او افزود: اگر بخواهیم در انتظار این بمانیم که یک روز تحریم‌ها برطرف شوند و سرمایه گذاران بیایند، فقط زمان را از دست داده ایم؛ همانطور که می‌بینیم، اگر طی این سال‌ها منتظر می‌ماندیم که تحریم‌ها را لغو کنند، دسترسی به این دستاورد‌ها امکان پذیر نبود.

دبیر انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت در پایان گفت: باید در کنار اینکه خودمان تلاش می‌کنیم، به دنبال لغو تحریم‌ها باشیم و نگاهمان به سمت منابع داخلی و سازندگان و سرمایه‌گذاران خودمان باشد. منابعی که در کشور هزینه می‌شود، قطعاً باید به سمت ریل گذاری در مسیر توسعه و سرمایه‌گذاری در بخش تولید بروند و هدایت شوند.

بیشتر بخوانید

• توسعه میدان نفتی چنگوله در قالب IPC؛ ضرورت یا دستاوردسازی؟

چنگوله، آذری دیگر در اناران

در کنار میدان نفتی آذر، یک میدان نفتی دیگر به نام چنگوله در بلوک اناران وجود دارد که مسئولان ایرانی، مدت‌ها عقیده داشتند جزو میادین مشترک نیست. 

کیوان یاراحمدی، مجری طرح توسعه میدان نفتی آذر در آیین بهره‌برداری رسمی از طرح توسعه میدان مشترک آذر در جمع خبرنگاران ضمن بیان این که اگر بتوانیم در آینده بیش از پیش از خدمات شرکت‌های صاحب تجربه در میدان آذر استفاده کنیم، می‌توانیم راهکار‌های لازم برای جلوگیری از افت فشار میدان را دنبال کنیم، درباره میدان چنگوله نیز، بیان کرد: امیدواریم به زودی شاهد امضای قرارداد توسعه چنگوله باشیم تا روند اشتغال زایی ایجادشده در آذر ادامه یابد.

در حالی که عراق از حدود ۸ سال پیش، برداشت نفت از این مخزن ۳ میلیارد بشکه‌ای را آغاز کرده بود، مسئولان نفتی کشور سرانجام در سال ۹۴  یعنی دو سال بعد از عراقی ها، متوجه شدند که مخزن این میدان با مخزن میدان آذر و میدان البدره در ارتباط است؛ به این ترتیب، طرح توسعه میدان چنگوله نیز به عنوان میدانی مشترک در دستور کار قرار گرفت اما هم چنان در انتظار توسعه به سر ‌می‌برد.

انتهای پیام/