به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها معضلی با عمری به درازای دو دهه، امری که تاکنون لاینحل مانده و نتیجه سیاست‌های نابخردانه در توسعه کمی دانشگاه‌ها و واحد‌های دانشگاهی بود.

امری که عده‌ کثیری را در منجلاب بیکاری فرو برد. صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها معضلی بود که در دهه ۸۰ از آن پرده برداری شد، اما زمینه‌چینی‌های آن از سال‌های قبل شروع شده بود. سال‌هایی که دانشجو فله‌ای جذب دانشگاه‌ها می‌شد بدون توجه به بازار کار و آینده‌ای به شدت مبهم که در انتظار جویندگان علم و آینده بود. معضلی که به زخمی کهنه تبدیل شد، اما هنوز هم دانشگاه‌ها در حال قربانی گرفتن هستند که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد.

بسیاری از متخصصان امر، دلایل بروز این پدیده نامیمون را افزایش بیش از حد مراکز دانشگاهی، تغییر ترکیب جمعیتی، وضعیت بازار کار و اشتغال، کاهش میل جوانان برای رفتن به دانشگاه و توجه نکردن به نیاز‌های جامعه و داوطلبان در رشته‌های تحصیلی عنوان کرده اند. محمد فرهادی وزیر علوم سال‌ ۹۵ در این باره گفته بود: ضوابط گسترش موسسات آموزش عالی اینطور تعیین شده بود که در هر ۳۰ کیلومتر شعبه جدید ایجاد شود! اما در برخی موارد در پنج کیلومتر فاصله نیز شعبه ایجاد شده است.

بر اساس آمار‌ کنکور‌ سال‌های گذشته تعداد متقاضیان کنکور و مهمتر از همه تعداد داوطلبانی که نهایتا به دانشگاه‌ها وارد می‌شوند آماری در خور توجه است. بسیاری از داوطلبان کنکوری با قبولی در کنکور با توجه به اینکه در رشته‌ای با آینده شغلی پذیرش نخواهند شد حتی اقدام به انتخاب رشته نمی‌کنند. شاهد این مدعا نیز قبولی نهایی ۱۳ درصدی از بین یک میلیون و ۳۰۰ هزار داوطلب کنکور سراسری ۹۹، قبولی ۲۲ درصدی کارشناسی ارشد و ۷ درصدی در دکتری است.

آماری قابل توجه نشان می‌دهد دیگر صرف قبول شدن در یک رشته ملاک ادامه تحصیل در دانشگاه نیست و داوطلبان حاضر نیستند در رشته‌هایی که بازار کار و آینده‌ای ندارد عمر خود را تلف کنند.

آمار‌های سازمان سنجش هم نشان می‌دهد بیش از ۵۰ درصد افرادی که امسال کنکور داده‌اند، انتخاب رشته نکرده‌اند. سال ۹۷ بیش از ۶۰ درصد و در سال ۹۸ بیش از ۵۴ درصد داوطلبان اقدام به انتخاب رشته کردند، اما امسال این آمار به ۴۶ درصد رسید، اما با وجود اذعان مسئولان به وجود صندلی‌های خالی و لزوم چاره اندیشی برای رفع آن اقدامی که هر ساله انجام می‌شود تکمیل ظرفیت است.

استدلال وزارت علوم برای پُرکردن صندلی‌های خالی

علی خاکی صدیق معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت و گو با خبرنگار حوزه دانشگاهی، درباره چرایی برگزاری تکمیل ظرفیت در برخی آزمون‌های سال ۹۹ برای پُر کردن صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها، اظهار کرد: در این زمینه باید دو مسئله را از هم جدا کرد. یک بحث دانشگاه‌های دولتی هستند که دانشجو در آن‌ها رایگان تحصیل می‌کند و یک بحث دیگر دانشگاه‌های شهریه پرداز مثل دانشگاه آزاد، علمی- کاربردی و پیام نور هستند که دانشجو برای تصاحب صندلی‌های این دانشگاه‌ها باید شهریه پرداخت کند.

معاون آموزشی وزارت علوم در ادامه گفت: برگزاری تکمیل ظرفیت در صندلی‌های خالی بر اساس عرضه و تقاضا است. اگر داوطلب متقاضی این است که در رشته‌هایی آموزشی ببیند و پول آن را بپردازد نباید مانع آن شویم. وقتی فردی علاقه دارد در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تحصیل کند باید راه برایش باز باشد. مسیر ورود دانشجو به رشته مورد علاقه نباید مسدود باشد، زیرا این دانشجویان بر اساس قوائد و قوانین و پرداخت هزینه ثبت نام می‌خواهند تحصیل کنند.

خاکی صدیق با اشاره به اینکه نمی‌خواهیم جلوی برگزاری دوره‌های تکمیل ظرفیت را بگیریم، بیان کرد: در دانشگاه دولتی که دولت هزینه کلاس‌های آن را می‌پردازد، وزارت علوم جذب دانشجو را باید بر اساس احساس نیاز انجام دهد، اما وقتی موسسات غیر دولتی شامل دانشگاه آزاد و پیام نور این دوره‌ها را برگزار می‌کنند و دانشجو هم تمایل به تحصیل در آن‌ها دارد، این رشته ارائه می‌شود. در این صورت هزینه برگزاری دوره را خود دانشجو پرداخت می‌کند و باری برای دولت و وزارت علوم محسوب نمی‌شود.

او در ادامه توضیح داد: در مواقعی که یک واحد دانشگاهی دوره‌هایی را برگزار می‌کند که فاقد کیفیت است جلوی آن را می‌گیریم، اما در صورت کلی برگزاری این دوره‌ها مشکلی ندارد.

تنفس مصنوعی وزارت علوم به دانشگاه‌های شهریه پرداز

آمار‌ها می‌گویند بیش از ۵۰ درصد جویندگان کار را فارغ‌التحصیل دانشگاهی می‌داند و می‌گوید به طور میانگین تنها امکان جذب ۲۰ درصد از آن‌ها به بازار کار وجود دارد و معضل بزرگتر آنکه روز به روز به تعداد بیکاران فارغ التحصیل اضافه می‌شود بدون آنکه مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار آموزش داده شود.

بیشترین ضربه صندلی‌های خالی به دانشجویانی وارد می‌شود که در نهایت بیکار خواهند ماند، اما در مقابل علاوه بر لغو پذیرش دانشجو در رشته‌های بدون متقاضی تبلیغات پذیرش بدون کنکور در دانشگاه‌های مختلف امری رایج در بیلبورد‌های شهر شده و مختص یک فصل از سال نبوده و همیشه شاهد این امر هستیم؛ دانشگاه‌های مختلف با طرح‌های مختلف درصدد کسب دانشجویان جدید هستند تا منابع مالی جدیدی برای خود ایجاد کنند.

در واقع باید گفت دیگر راه رسیدن به دانشگاه کنکور نیست و این پدرِ فرتوت با گذشت نیم قرن از برگزاری از نفس افتاده و اکنون جای خود را به پول داده است و تنها می‌توان با پرداخت پول برکرسی دانشگاه‌ها تکیه زد و وزارت علوم هم به اذعان معاونش قرار نیست جلوی آن‌ها را بگیرد، چون پولش را خودشان می‌پردازند. در واقع آموزش عالی کشور درصدد است با استفاده از این روش‌ها و با تنفس‌های مصنوعی بر پیکر بی جان دانشگاه‌های شهریه پرداز سراب اشتغال برای جوانان ایجاد کند سرابی که آن‌ها را تا آخر عمر غرق در معضلات آن خواهد کرد. با این وجود باید منتظر ماند و دید که تا چه زمانی باید منتظر برگزاری این چرخه معیوب در کشور بود و تا کی قرار است ماشین تولید مدرک به دستانِ بیکار کار کند و بیرق علم بیش از این در کشور رنگ ببازد.

انتهای پیام/