به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهَارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ ۗ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ ۗ تَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ

پروردگار شما آن خدایی است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز خلق کرد، آن گاه بر عرش (فرمانروایی) قرار گرفت، روز را به پرده شب (و به عکس) در پوشاند که با شتاب در پی آن پوید، و نیز خورشید و ماه و ستارگان را مسخّر فرمان خود آفرید. آگاه باشید که ملک آفرینش خاص خداست و حکم نافذ فرمان اوست، بس منزه و بلند مرتبه است خدای یکتا که پروردگار عالمیان است.

فایل صوتی تلاوت آیه ۵۴ سوره اعراف

تفسیر آیه ۵۴ سوره اعراف

این آیه معرّفی پروردگار واقعی است.«یَوْمَ»، غیر از «نهار» است. «نهار»، روزِ در برابر شب است، ولی «یوم»، گاهی به معنای روز است و گاهی به معنای شبانه روز و گاهی هم به روزگار و دوران، یوم گفته شده است و در این آیه معنای اخیر مراد است.

«تَبارَکَ» از «برکات»، به معنای بقا و ماندگاری است. «برک»، سینه شتر است، وقتی که شتر سینه اش را بر زمین می‌گذارد، نشانه استقرار و ماندن اوست. آنگاه به هر صفتی که پایدار و بادوام باشد و هر موجودی که دارای عمر طولانی یا آثار مستمرّی باشد، برکت گفته شده است. «بِرکه»، نیز جایی است که مدّتی طولانی آب در آن می‌ماند و ذخیره می‌شود.

بیشتر بخوانید

• آیه‌ای که به بهترین یاور انسان در روزهای سخت اشاره می‌کند +صوت

با توجّه به قرائن موجود در این آیه و آیات دیگر، منظور از «خلق»، آفرینش نخستین و منظور از «امر»، جعل و وضع قوانین حاکم بر هستی است که آفریده‌ها را در مسیر خود هدایت می‌کند.

«اسْتَوی عَلَی الْعَرْشِ»، کنایه از قدرت، سلطه، تدبیر، هدایت و اداره‌ کامل جهان است. در زبان فارسی هم، بر تخت نشاندن یا بر تخت نشستن یعنی بر اوضاع مسلّط شدن و قدرت و حکومت را به دست گرفتن.

البتّه ممکن است «عرش»، کنایه از جهان ماورای ماده و «کرسیّ» کنایه از جهان مادّه باشد، چنانکه در آیه الکرسی می‌خوانیم: «وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ».

همان گونه که خداوند خورشید و ماه و ستارگان را برای هدایت و استفاده مخلوقات مسخّر آنان قرار داد، رسالت و امامت و اهل بیت علیهم السلام را نیز در مسیر استفاده و هدایت آنان قرار داد، چنانکه به نقل شیعه و سنّی پیامبر (ص) فرمودند: «النّجوم أمان لاهل الارض و اهل بیتی أمان لامّتی»

خداوند گرچه قدرت دارد که همه هستی را در یک لحظه خلق کند ولی تأنّی و تدریج  سنّت اوست و هستی را در شش دوره آفریده است. چنانکه عجله و شتاب بی دلیل، امری شیطانی و راه نفوذ و تسلّط اوست.

پیامبر (ص) فرمودند: «التّأنّی من الرّحمن و العجله من الشیطان» همچنین حضرت علی (ع) نیز فرمودند: «اگر خدا می‌خواست آسمان و زمین را در کمتر از یک چشم بهم زدن می‌آفرید، ولی ترتیب و مرور را مثالی برای امنای خود و حجّتی بر خلقش قرار داد».

پیام‌های آیه ۵۴ سوره اعراف

۱-آفریدگار هستی، لایق تدبیر و مدیریّت آن است. «رَبَّکُمُ اللّهُ الَّذِی خَلَقَ»

۲-عرش، مرکز مدیریّت و تصمیم گیری خداوند است. «اسْتَوی عَلَی الْعَرْشِ»

۳-تعقیب دائمی شب و روز، تنها با کروی بودن و حرکت داشتن زمین ممکن است. «یَطْلُبُهُ حَثِیثاً»

۴-هستی، هم نظام دارد و هم تسلیم اراده خداست. «مُسَخَّراتٍ بِأَمْرِهِ»

۵-هم آفرینش به دست خداست، هم اداره و تدبیر آفریده ها. «لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ»

۶-خداوند سرچشمه برکات است. «تَبارَکَ اللّهُ»

۷-نزول برکات، از ربوبیّت خداوند است. «تَبارَکَ اللّهُ رَبُّ الْعالَمِینَ»

۸-تمام هستی در حال تکامل و تحت تربیت الهی است. «رَبُّ الْعالَمِینَ»

انتهای پیام/