به گزارش خبرنگار حوزه رادیو تلویزیون گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، در فصل اول هر شرکت کننده به صورت انفرادی مسابقه می‌داد و ملاک برای رقابت، زمان بود. شیوه برگزاری اسلالوم‌ها (مسابقه مارپیچ) در دنیا هم به همین منوال است، اما مسابقه «دست فرمون» در فصل دوم شیوه متفاوتی را پیش گرفت که شاید حتی در دنیا هم کم سابقه باشد. در فصل دوم طراحی پیست در ابعادی بزرگ‌تر از فصل اول در ۱۴ هزار متر، به شیوه آینه‌ای اقدامی انجام شد. پیست آینه‌ای؛ یعنی طراحی قرینه زمین مسابقه به گونه‌ای که دو شرکت‌کننده بتوانند، هم زمان مسابقه دهند.
«دست فرمون» در فصل اول توانست مخاطبان زیادی را جذب کند و به هدفش دست پیدا کند. در فصل دوم تغییرات گسترده فرمی و محتوایی زیادی انجام شد. اعمال این تغییرات جسارت بزرگی بود؛ جسارتی که ممکن بود به شکست منجر شود، اما به هر حال انجام شد. پیست آینه‌ای، تصویربرداری نمای باز و سینمایی و فرصت مسابقه همزمان شرکت‌کننده‌ها هیجان مضاعفی به برنامه داد. تا به اینجا به نظر می‌رسد «دست فرمون» مزد جسارت خود را گرفته است.
نمایش مهیجی از اسباب‌بازی‌ها و موتور‌های سنگین
در فصل دوم دو نوآوری دیگر هم انجام شد که ضمن افزودن به هیجان برنامه، مخاطب جوان را نیز بیش از پیش به خود جذب کرد. استفاده از موتور‌های سنگین و ماشین‌های «آرسی» همان تغییری بود که باید انجام می‌شد. ماشین‌های «آرسی» به سبکی از ماشین کنترلی گفته می‌شود که دارای ساختار تخصصی و حرفه‌ای‌تر از مدل‌های کنترلی اسباب بازی‌های معمولی است.
کیفیت بالا، استفاده تخصصی و تنوع مدل، میانگین سنی بالاتر کاربران، طراحی اختصاصی و قیمت بالاتر نسبت به ماشین اسباب بازی معمولی از ویژگی‌های ماشین «آرسی» است. استفاده از این اسباب‌بازی‌هایی که برخلاف تصور عموم برای بزرگ‌سالان طراحی شده‌اند، تنوع جالبی به برنامه داد. همچنین حضور و رقابت موتور‌هایی که مخاطب آن‌ها را به دلیل محدودیت‌های قانونی، در خیابان نمی‌بیند، جذابیت بصری برای فصل دوم ایجاد کرد. با رویکردی که «دست فرمون» در فصل دوم پیش گرفته است، در کنار اینکه مخاطب خود را دور از مسابقه نمی‌بیند، نظاره‌گر اتفاقات جدیدی است.
«دست فرمون» مخصوص آدم پولدار‌ها نیست
راهکار برنامه‌سازان «دست فرمون» برای عبور از محدودیت‌ها برگزاری مسابقه به روش «اسلالوم» بود. در مسابقات «اسلالوم» از پیست‌های مارپیچ و موانع استفاده می‌شود. در این شیوه بیش از آن که قدرت اتومبیل ملاک باشد، راننده و مهارت‌های او مورد توجه قرار می‌گیرد. فرصتی که روش «اسلالوم» برای این برنامه تلویزیونی به ارمغان آورد، امکان حضور اتومبیل‌های شهری در یک رقابت جذاب بود. تصور عموم مردم از مسابقات اتومبیلرانی چیزی شبیه به «مک کوئین» در انیمیشن معروف «ماشین‌ها» است؛ یعنی ماشین‌هایی که نمی‌توان آن‌ها را در شهر دید. ماشین‌هایی که با قدرت ماورایی و سرعت باورنکردنی در پیست‌های بزرگ مسابقه می‌دهند. شاید تصور کنید که باید در دسته آدم پولدار‌ها باشید که هیجان حضور در چنین مسابقه‌ای را تجربه کنید، اما «دست فرمون» با استفاده از پیست مارپیچ، فرصتی فراهم کرد که شرکت‌کننده‌ها در میزان مهارت کنترلی با یک‌دیگر رقابت کنند. اینکه پراید در کنار ماشین‌های گران قیمت مسابقه بدهد و برنده شود، رویای جذابی بود که «دست فرمون» آن را محقق کرد.
تخصصی، اما عام‌پسند
کسانی که تاکنون تجربه حضور در یک مسابقه اتومبیلرانی را نداشتند با قهرمانان این عرصه رقابت می‌کنند در ظاهر و روی کاغذ ترازوی برد به سمت قهرمان کج می‌شود، اما «دست فرمون» در فصل دوم به واسطه نوع طراحی پیست، این مختصات را بهم ریخت. «دست فرمون» نشان داد که یک قهرمان، همیشه قهرمان نیست و جوانی بدون سابقه با یک پراید هم می‌تواند، شانس برد داشته باشد. تجربه «درگ‌کردن» در یک مسابقه اتومبیلرانی ایرانی و متناسب با فرهنگ جامعه ما بدون نیاز به صرف هزینه‌های کلان، فرصتی بود که این برنامه فراهم کرد.
«دست فرمون» نگاه متمایزی به رانندگان ندارد
مهارت رانندگی به ذات هیچ ارتباطی با زن و مرد بودن راننده ندارد و صرفا متکی به هوش، قدرت تصمیم‌گیری در لحظه، کنترل بر روی اعمال و کسب مهارت با تمرین ممارست دارد. «دست فرمون» سعی کرده است فرصتی فراهم کند که زنان در کنار مردان، رقابت بپردازد. نکته‌ای دیگر در این برنامه رقابت افراد معلولان در کنار شرکت‌کنندگان سالم است.
برای فصل سوم ایده جذابی دارم
مسعود صنم کارگردان مسابقه «دست فرمون» درباره سختی کارگردانی و ضبط چنین برنامه‌ای در شب بیان کرد: زمانی که ایده تولید برنامه «دست فرمون» مطرح شد، طرحم این بود که در شب تصویربرداری شود. از طرفی تاکنون مسابقات اتومبیلرانی شبانه را در ایران ندیده بودیم؛ به همین جهت پافشاری کردم که تصویربرداری در شب باشد و پیست نورپردازی شود. برخی از دوستانی که تجربه بیشتری در حوزه نور و تصویر نسبت به من داشتند و همچنین تعدادی از مدیران با این ایده مخالفت کردند. دوستان کارگردان هم به من گفتند نورپردازی این پیست بزرگ سختی زیادی دارد.
وی افزود: پس از آنکه با حسین حاتمی، مدیر نور و تصویر برنامه صحبت کردم، قرار بر این شد که نور پردازی در شب انجام شود. در این زمینه چند مشکل داشتیم؛ یکی این که نورپردازی در این فضا باید واترپروف باشد. همچنین به لحاظ کلوین دوربین باید نوری ارائه می‌شد که در نهایت با کیفیت رنگ و تصویر دوربین‌ها تناسب داشته باشد. برای نورپردازی این فضا نمی‌توانستیم از پروژکتور‌هایی که برای نورپردازی پارک‌ها و فضا‌های عمومی شهر هستند، استفاده کنیم.
او در ادامه با اشاره به محدودیت‌هایی که در این باره وجود داشت عنوان کرد: چند ماه در این زمینه تحقیق و با چند تولیدکننده داخلی جلساتی برگزار کردیم. از طرفی دفاتر سینمایی امکانات چنین نورپردازی نداشتند. بنابراین مجبور بودیم با یک تولید کننده یا وارد کننده صحبت کنیم که بتواند نور مورد نیاز ما را تأمین کند. فصل اول ساخته شد و خطا‌هایی هم در این خصوص وجود داشت که باید برطرف می‌شد. در نهایت با تولیدکنندگان داخلی و لطفی که شبکه نسیم به برنامه ما داشت به نور مورد نظرمان رسیدیم. برای اولین‌بار در ایران نورپردازی شبانه در این ابعاد با کیفیتی خوب انجام شد.
یکی از تفاوت‌های قابل توجه فصل دوم در قیاس با فصل نخست این مسابقه تغییر در طراحی پیست و ورود و رقابت همزمان دو ماشین در پیست بود. در کنار این رصد مربیان و مجری از استودیو انجام می‌شد. صنم درباره این تغییر در فصل جدید گفت: از اواسط فصل اول ایده پیست آینه‌ای در ذهنم شکل گرفت. اجرایی شدن این ایده برایم بسیار اهمیت داشت. در نهایت در فصل دوم برنامه را بر طبق این ایده طراحی کردم و تصمیم بر این شد که مسابقات در پیستی انجام شود که به صورت آینه‌ای طراحی شده است.
سازه‌ای بزرگ به جای دکور ساختیم
وی افزود: دکور در فضای ۱۲ هزار متری طراحی شد که هر دو شرکت کننده بتوانند هم زمان مسابقه بدهند. باید فضایی شکل می‌گرفت که به لحاظ مسابقه امن و از منظر تلویزیونی جذاب باشد. ما کل محدوده را آسفالت کردیم. در دور پیست از ورق‌های گالوانیزه سفید رنگ استفاده کردیم که هم جذابیت بصری به پیست بدهد و هم در نور تاثیرگذار باشد. استودیو شماره دو را هم جوری طراحی کردیم که همه بتوانند مشرف به پیست مسابقه را تماشا کنند. بنابراین جایگاهی برای مربی‌ها، کارشناس‌ها و مجری شکل گرفت. به این ترتیب کار ما طراحی دکور نبود؛ سازه بزرگی را برای اجرای برنامه ساختیم.
او در ادامه بیان کرد: ما از خطرات مسابقات اتومبیلرانی آگاه بودیم؛ به همین دلیل باید سازه را محکم می‌ساختیم. چند دوربین از روی بام رقابت را فیلم‌برداری می‌کنند. آهن های بسیاری استفاده شد. در نهایت سازه استواری ساختیم که سالیان سال می‌تواند باقی بماند. سه وجه این سازه بسته و یک وجه باز طراحی شد. همچنین سعی کردیم طراحی آن کمی خشن باشد و شبیه به دکور‌های تلویزیونی نرم نباشد. استودیو گاراژ هم به دست خانم فیروزآذر طراحی شد که بتواند به ما چند وجه برای انجام مصاحبه‌ها بدهد. استودیو داخلی هم تغییرات چندانی نداشت؛ فقط لوگو از حالت براق به میکروسمنت (پوشش تزئینی) تغییر کرد. فلش‌های دور آن هم با ۷۰۴ لامپ روشن شد.
کارگردان این مسابقه اتومبیلرانی از ایده متفاوت برای ساخت فصل سوم «دست فرمون» خبر داد و گفت: فضای اتومبیلرانی بسیار گسترده است و از آن می‌توان ایده‌های بسیاری هم پیدا کرد. ایده‌ای عجیب و بامزه هم در سر دارم که فعلا فقط گروه محتوا و اتاق فکرمان در جریان آن هستند. صحبت‌های ضمنی آن هم با شبکه انجام شده است. اگر عمری باقی بود آن را در فصل سوم عملی می‌کنیم. اگر این طرح اجرایی شود، برنامه ۷۰ تا ۸۰ درصد با دو فصل پیشین تفاوت پیدا می‌کند.
فینال جذاب تری در فصل دوم خواهیم داشت
محمود محمودی تهیه کننده مسابقه «دست فرمون» درباره سختی‌های ساخت چنین مسابقه‌ای و ارزیابی خودش از موفقیت آن عنوان کرد: تعدادی از برنامه‌های تلویزیون نمونه مشابه خارجی دارند که کمی ایرانیزه می‌شوند. می‌توان جای دوربین‌ها را هم مانند نمونه خارجی طراحی کرد، اما «دست فرمون» این کار را نکرد. «دست فرمون» برای این تلاش کرد که مسابقه راننده‌ها بر اساس مهارت رانندگی با ماشین‌های شخصی خود شرکت کنندگان انجام شود. این باید تبدیل به یک برنامه تلویزیونی می‌شد که مخاطب آن را بپذیرد. شروع کار ریسک بزرگی بود که آیا مخاطب می‌پذیرد که تماشاچی مسابقه‌ای باشد که ابزار آن ماشین‌ها هستند.
وی ادامه داد: ما این ریسک را پذیرفتیم و فصل اول ساخته شد که بازخورد‌های خوبی گرفتیم. در فصل دوم هم با ایده آقای صنم مسابقه شکل متفاوتی به خود گرفت. خروجی از نظر ما خوب است. در ادامه مردم باید نسبت به برنامه قضاوت کنند. نظر مردم هم در نظرسنجی‌ها مشخص می‌شود.
تهیه کننده «دست فرمون» در پاسخ به این سوال که آیا هزینه ساخت دکور‌ها و پیست مسابقه رقم قابل توجهی بوده، گفت: وقتی طرح فصل دوم در اختیار من قرار گرفت و درباره آن گفت‌وگو کردیم، متوجه شدیم که عملی کردن آن نیازمند این است که کل پیست آسفالت شود. علاوه بر این باید استودیویی به نام استودیو شماره دو در آن ساخته شود. همچنین در اطراف پیست در جهت حفظ امنیت باید مقدار زیادی ورق‌های گالوانیزه استفاده می‌کردیم که در حد امکان، شوت‌آف دوربین‌ها گرفته شود.
وی عنوان کرد:در فصل اول هزینه‌هایی برای ساخت دکور صرف شده بود. در فصل دوم هم برای ساخت استودیو شماره دو و گسترش پیست هزینه صرف شد. مدیران شبکه بسیار همراهی کردند و مصمم بودند که فصل دوم ساخته شود. خدا را شکر با پیش‌تولیدِ چند ماهه، این کار محقق شد. چند تُن آهن به کار رفت و سازه عظیمی به نام استودیوی شماره دو ساخته شد. این استودیو دکور نیست و می‌تواند برای سالیان سال پابرجا باقی بماند. ما برای ساخت آن نیاز به چهار کانتینر داشتیم که پیدا کردن آن‌ها در آن ابعاد و استقامتی که می‌خواستیم بسیار سخت بود. ساخت چنین دکوری در ایران، کاری سخت بود، اما گروه فنی بسیار مسلط به کار بودند و خوشبختانه آنچه در ذهن مان بود عملی شد.
با توجه به نزدیک شدن به قسمت‌های پایانی این مسابقه، محمودی درباره فینال این فصل بیان کرد: در فصل دوم فینال جذاب‌تری نسبت به فصل قبل خواهیم داشت. تصمیم بر این است که فینال ماشین، موتور و آرسی در یک شب اتفاق بیفتد و تغییر پیست همزمان باشد. این که همه در یک روز حضور داشته باشند خود نوید یک فینال جذاب را می‌دهد. تقدیری هم از بچه‌های توان‌یاب انجام خواهد شد و با رای مربی‌ها هم یک پدیده معرفی می‌کنیم.
نحوه ورود به این رشته به کابوسی برای آنان تبدیل شده بود
بهنام صفاریان مربی و داور بخش اتومبیلرانی مسابقه «دست فرمون» درباره تاثیرگذاری ساخت چنین مسابقه‌ای در جامعه گفت: در فصل دوم مسابقه «دست فرمون» ما از تلفیق سه رشته اسلالوم، جیم کانا و کارپارک دریفت استفاده کردیم؛ البته با نوعی ابتکار که خودرو‌های دیفرانسیل جلو بتوانند در مسیر‌های طراحی شده به رقابت بپردازند.
وی افزود: موارد زیادی داشتیم که شرکت‌کننده با ماشین شخصی که برای مصارف روزمره از آن استفاده می‌کرد، در مسابقه شرکت کرده و برنده هم شده، زیرا مهارت، دقت و عکس‌العمل خوبی داشته و به موقع تصمیم می‌گرفت. در این مسابقه افرادی که مهارت دارند می‌توانند در محیطی ورزشی حرکات نمایشی را انجام دهند، در حالی که انجام این حرکات در خیابان‌ها و بزرگراه‌ها خطرآفرین است.
صفاریان عنوان کرد: «دست فرمون» بستری فراهم کرده است که افراد مستعد و علاقمند به این رشته به رقابت بپردازند و با قهرمان‌شدن دیده شوند؛ به همین دلیل از سوی جامعه مورد توجه و احترام قرار می‌گیرند. این اتفاق در نهایت به فرد آرامش می‌دهد. وقتی جوانی به آرامش رسیده و از سوی جامعه هم پذیرفته شده است، دیگر دست به حرکات نمایشی خطرناک در سطح خیابان‌ها نمی‌زند. در حقیقت بستری ایجاد می‌شود که در خلال آن فرهنگ‌سازی در این حوزه رخ بدهد.
این کارشناس و مربی در ادامه بر وجه استعدادیابی مسابقه «دست فرمون» تاکید کرد و گفت: جوانان بسیاری علاقمند به این رشته هستند. این جوانان دوست دارند انرژی خود را در جایی تخلیه کتند، اما نحوه ورود به این رشته به کابوسی برای آنان تبدیل شده بود. همیشه این خیال در سر جوانان بود که فقط با ماشین‌های مسابقه‌ای میلیاردی می‌توانند به این رشته ورود کنند. استعداد‌های بسیاری در این حوزه داریم، اما چون پیست‌های اتومبیلرانی برای این کار خیلی کم و محدود است و در خیلی از شهرستان‌ها اصلا پیستی وجود ندارد، گاه انرژی خود را در خیابان‌ها و جاده‌ها خالی می‌کردند. سعی کردیم در «دست فرمون» این استعداد‌ها را به محیط‌های ورزشی، متمرکز کنیم.
او درباره توجه ویژه به حضور بانوان در مسابقه اتومبیلرانی «دست فرمون» بیان کرد: حضور بانوان در مسابقه بسیار برای ما اهمیت داشت، زیرا در جامعه دید بدی نسبت به رانندگی آن‌ها وجود دارد. در «دست فرمون» زنان و مردان باهم مسابقه دادند و این باعث افزایش اعتماد به نفس و تغییر دید عمومی نسبت به رشته اتومبیلرانی در بخش بانوان شد. در این برنامه افراد از اقشار و مشاغل مختلف در کنارهم هستند.
گفت‌وگو از الهام قبادی
انتهای پیام/
