به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، مهدی رضایی معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه سلمان فارسی کازرون، در وبینار «تأملی بر نوا‌های مادرانه در فرهنگ عامه»، اظهار کرد: شمار مقاله‌های علمی نمایه شده و مرتبط با لالایی‌های ایران در سایت معتبر جهاد دانشگاهی (SID) به ۱۲ مقاله نمی‌رسد.

او ادامه داد: این مساله، ضرورت ورود جدی‌تر پژوهشگران مختلف به این موضوع را به وجود آورده است، چراکه لالایی‌ها داده‌های غنی برای مطالعات علمی دارند که می‌توانند زمینه‌ساز روشن‌تر شدن زوایای مختلف فرهنگ عامه را فراهم آورند و براین اساس شناخت مناسب‌تری را از جامعه به دست دهند.

معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه سلمان فارسی کازرون اضافه کرد: بی دلیل نیست که سرزمین ما با شعر و ادب گره خورده است؛ نوزاد از روز‌های آغازین زندگی، نوا‌ها و سخنانی موزون با عنوان لالایی با نوای دلنشین مادر می‌شنود و به همین سبب شعر از همان بدو تولد با وجود ما عجین می‌شود و قدرت اقناع کنندگی بالایی برای ما دارد.

او تصریح کرد: لالایی‌ها، زبان عاطفی بین مادر و فرزند و در ردیف نخستین حلقه‌های ارتباطی یک نوزاد با دنیای پیرامونی آن هستند.

رضایی افزود: ساختار و محتوای لالایی‌ها بسته به مناطق مختلف متفاوت است و نشان دهنده آمال و آرزو‌های مادران و بعضا حرف‌های مگوی مادران ایرانی است که شاید تنها سنگ صبور خود را نوزادانشان می‌دانسته‌اند.

او اضافه کرد: همین مسئله زمینه‌های فراوانی را در مقابل پژوهشگران قرار داده و محور‌های مطالعاتی مختلفی را به صورت بالقوه به وجود آورده است.

معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه سلمان فارسی کازرون با اشاره به فعالیت‌های کانون کازرون‌شناسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون، افزود: این کانون دانشجویی فعالیت‌های خود را با یکی از حلقه‌های نخستین فرهنگی، یعنی آوا‌ها و نوا‌ها شروع کرده و امیدواریم این مسیر را ادامه داده و بتواند در سایر حوزه‌ها نیز فعالیت‌های فرهنگی موثری را برای شناخت علمی‌تر و کاربردی‌تر حوزه وسیع فرهنگی کازرون دنبال کند.

عبدالنبی سلامی، پژوهشگر ارشد مردم‌شناسی و مولف مجموعه هشت جلدی گویش‌شناسی فارس نیز در این وبینار، گفت: لالایی‌ها امکان وسیعی را برای انجام پژوهش‌ها و مطالعه‌های مختلف به وجود آورده‌اند. ملودی آن‌ها آرام‌بخش است و معنا‌های مستتر در آن‌ها و دایره‌ی واژگانی که در آن‌ها به کار برده می‌شود، حاوی داده‌های غنی مردم‌شناسانه هستند.

سلامی با اشاره به قدیمی‌ترین لالایی به دست آمده در مطالعات باستان‌شناسان، اضافه کرد: قدیمی‌ترین لالایی از تمدن بابل به دست آمده که بر روی یک لوح گلی نقش بسته است. در محتوای آن، نوعی خشم مشهود است و کودک را به آرامش فرامی‌خواند تا خدای خانه عصبانی نشود.

او بیان کرد: در بسیاری از لالایی‌های عصر حاضر نیز نوعی از نگرانی‌های مشابه دیده می‌شود. همین تداوم مفاهیم در لالایی‌های دو عصر متفاوت، می‎‌تواند محلی برای تأمل بیشتر و ورود پژوهشگران باشد.

این پژوهشگر ارشد مردم‌شناسی با ذکر چند لالایی از دایره‌های مختلف فرهنگی در سرزمین ایران، آرزوها، رنج‌ها، مضامین سیاسی و اجتماعی را از جمله مضامین مستتر در لالایی‌ها برشمرد و گفت: علیرغم تغییرات به وجود آمده به واسطه حرکت جامعه به سمت مدرن شدن، هنوز هم گویش‌های مختلف فارس از جمله گویش‌های دوانی، کازرون، شیرازی و... غنای زیادی برای مطالعات این حوزه دارند.

او افزود: علاوه بر زمینه‌های مرتبط با مضامین و همچنین واژه‌شناسی که لالایی‌ها در اختیار پژوهشگران می‌گذارند، می‌توان به ویژگی‌های جنسیتی لالایی‌ها نیز اشاره کرد.

سلامی، بیان رنج‌های زنانه از حضور نیافتن مردان یا رفتار‌های پرخاش‌جویانه بوسیله آن‌ها در کنار اشاره‌های مستتر در برخی لالایی‌ها به امکان‌های متفاوت جامعه برای زنان و مردان، همچنین استفاده از واژه‌هایی مانند «رُودُم»، «بچه» و «غلام» برای پسر‌ها و «کنیز» برای دخترها، از جمله مواردی هستند که امکان مطالعه‌های مرتبط با حوزه جنسیت در فرهنگ عامه را برای پژوهشگران فراهم می‌آورند.

عبدالنبی سلامی با اشاره به تفاوت‌های لالایی‌ها با شعر‌های عامیانه ناز و نوازش مادرانه به ذکر چند مورد از هر کدام در گویش‌های کازرونی، دوانی و شیرازی پرداخت.

غریب فاضل‌نیا رئیس دانشگاه سلمان فارسی کازرون، نیز در این وبینار توسعه این دست همکاری‌ها را از جمله برنامه‌های در نظر گرفته شده برای دانشگاه برشمرد و ابراز امیدواری کرد با تداوم فعالیت‌های علمی و فرهنگی از این دست بتوان خدمات علمی مطلوب‌تری را به شهرستان کازرون و حوزه فرهنگی غنی آن ارائه کرد.

در این وبینار، خانم‌ها فرشته فکری، درنا نیاکان و سیمین گلدست به عنوان برگزیدگان مسابقه لالایی‌های بومی کازرون که در نیمه نخست امسال و بوسیله کانون کازرون‌شناسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون برگزار شده بود، معرفی شدند و لوح تقدیر و هدایایی از سوی معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه سلمان فارسی کازرون به آن‌ها اهدا شد.

این وبینار از سوی کانون کازرون‌شناسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون و با حمایت معاونت فرهنگی و اجتماعی این دانشگاه برگزار شد.

انتهای پیام/