به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از البرز، ودخانه کرج، رودخانه‌ای که می‌خروشد تا به اکوسیستم اطرافش جان دهد، این روز‌ها قطره‌های آخرش را به تهران می‌برد.
پس از اتمام طرح احداث تونل ۳۰ کیلومتری که از سال ۸۴ در کرج شروع شد، ماجرای انتقال آب سدکرج به تهران از طریق این تونل و احتمال کنار گذاشتن رودخانه کرج از تبادل مایع حیات بین تهران و البرز بر سر زبان‌ها افتاد.
کار حفر تونلی ۳۰ کیلومتری که سال ۹۲ به پایان رسید همه چیز را برای انتقال سالانه ۲۵۰ میلیون مترمکعب به تهران فراهم کرد.
خشک شدن چشمه‌های منطقه، و خطر خشک شدن ۲۵ کیلومتر از رودخانه کرج از جمله تبعات زیست محیطی احتمالی است که برای این طرح عنوان شده است و به همین دلیل در اجرای آن اختلاف نظر‌هایی وجود دارد.
رودخانه کرج به عنوان یکی از رودخانه‌های مهم حفاظت شده کشور علاوه بر تامین آب شرب، به لحاظ زیستگاهی نیز دارای اهمیت ویژه‌ای است و به عنوان زیستگاه اصلی ماهی قزل آلای خال قرمز (گونه حمایت شده) تلقی می‌شود بنابراین حفظ این رودخانه به منزله حفظ و تضمین زیستگاه این ماهی و دیگر آبزیان رودخانه کرج است.
اگر چه مجری طرح اخیراً اعلام کرده که حق‌آبه زیست محیطی و کشاورزی رودخانه کرج اعمال خواهد شد، اما هیچ کس نمی‌تواند در طول سال‌های آتی این را تضمین کند که با وجود تونلی این چنینی در بالا دست، آب رودخانه کرج همچنان جریان داشته باشد.

مرگ یا حیات

فردین حکیمی، مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز درباره انتقال آب سدکرج به تهران از طریق تونل، گفت: میزان تخصیص در نظر گرفته شده به عنوان حقابه زیست محیطی رودخانه کرج براساس نتایج مطالعات وزارت نیرو است که این میزان تخصیص برای حفظ کیفیت و شرایط زیست محیطی رودخانه، مطلوب و مورد تایید سازمان حفاظت محیط زیست نیست و جان آبزیان این رودخانه را به خطر می‌اندازد.

پایانی بر ماهی قزل آلای خال قرمز

استاد دانشگاه شیلات تهران در گفت و گو با ما گفت: ماهی قزل‌آلای خال قرمز، ماهی در حال انقراض و خاستگاه آن رودخانه کرج است.

دکتر باقر مجازی امیری گفت: اگر طرح انتقال تونلی آب رودخانه کرج به تهران باعث افت آب رودخانه شود، این ماهی از بین خواهد رفت.
مجازی امیری می افزاید: ماهی قزل‌آلای خال قرمز به هیچ وجه با روش‌های مصنوعی تکثیر نمی‌شود، بنابراین برای حفظ این گونه ارزشمند بهترین کار این است که طبیعت و محل زندگی آن را دستکاری نکنیم

او افزود: ماهی قزل‌آلای خال قرمز یک ماهی گوشتخوار است و از حشرات و کرم‌های موجود در رودخانه تغذیه می‌کند، بنابر این اگر این ماهی از بین برود تعادل تعداد این حشرات به هم می‌ریزد و چرخه زیستی رودخانه کرج را دچار مشکل می‌کند.

جاده ای که به ناکجا می رود

جدا از بلایی که انتقال تونلی آب به تهران بر سر زندگی ماهیان قزل آلای خال قرمز می آورد، طبیعت، باغات و دیگر موجوداتی که در هوای جاده کرج-چالوس به دنبال زندگی می گردند نیز به استقبال مرگ خواهند رفت.

امام جمعه کرج هم پای کار می آید

با جدی‌تر شدن موضوع و بالاگرفتن بحث‌های عمومی و نگرانی شهروندان برای خداحافظی با زیبایی و طبیعت رودخانه کرج، امام جمعه کرج نیز نسبت به طرح یادشده واکنش نشان داد.

آیت‌الله حسینی همدانی گفت: امروز هم مردم و هم مسئولان استانی نگرانی و سؤالات جدی راجع به این طرح دارند.

امام جمعه کرج افزود: اجرای این طرح با بند‌های ۵ و ۶ و ۷ سیاست‌های کلی محیط زیست سال ۹۴ که توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده است از جمله تغییرات نامساعد اقلیم، الزام به رعایت استاندارد‌ها و شاخص‌های زیست‌محیطی، حفاظت، احیاء، بهسازی، مدیریت تغییرات اقلیم و مقابله با تهدیدات زیست محیطی مغایرت دارد.

عدالتی که به آب می زند

اما هرچه صدای نگرانی دوستداران محیط زیست البرز بالاتر می‌رفت، آهنگ سکوت مقامات تهرانی نیز رساتر می‌شد تا این که پای دادستان کرج هم به ماجرا باز شد.

حسن مددی، دادستان کرج از مکاتبه رسمی خود درخصوص انتقال آب سد امیرکبیر از طریق تونل به تهران با وزیر نیرو خبر داد و گفت: از وزارت نیرو خواسته‌ایم ضمن در نظر گرفتن شرایط زیست محیطی استان، تدابیر و تعهدات را به صورت کتبی به دادستانی کرج اعلام کنند.

حیات رودخانه کرج، از وعده تا عمل

شاید انتظار می‌رفت مرگ رودخانه کرج نیز مانند مسائل دیگردر سایه مشکلات بزرگ‌تر گم شود اما نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه آفاق پیگیری‌ها، بدعتی ساخت برای آنان که فکر می‌کردند، دوستداران محیط زیست هم فراموش کارند بنابراین نجفیان، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز مسائلی را مطرح کرد که اجرای آن باعث حفظ رودخانه کرج می‌شد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز در اظهارات خود گفت: با توجه به سقف تخصیص آب تهران از آب سطحی سد کرج، عملاً برداشت بیش از دو متر مکعب در ثانیه برای انتقال از تونل کرج به تهران با الزام تداوم بهره برداری تصفیه خانه‌های قدیمی یک و دو تهران امکان پذیر نیست. با این فرض عملاً هیچگونه تبعات زیست محیطی بر رودخانه کرج متصور نیست.

برای آن که این اظهارات تنها به صورت وعده در اذهان عمومی جا خوش نکند و در سایه دغدعه‌های دیگر مسئولان گم نشود ضمانت اجرای ادعای مطرح شده را از نجفیان جویا شدیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز در این باره گفت: در نقطه برداشت تونل به صورت آنلاین حجم آب را پایش می‌کنیم.

او افزود: همچنین برداشت دو متر مکعب آب در ثانیه برای انتقال از تونل کرج به تهران در آب منطقه‌ای تهران به تصویب رسیده‌ است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز گفت: افزایش حق آبه البرز از سد امیرکبیر و انتقال آن از طریق رودخانه کرج از دیگر عوامل حفظ رودخانه کرج خواهد بود.

اما گفته‌های متولیان آب منطقه‌ای و وزارت نیرو تا زمانی که به رشته تحریر و مصوبه درنیاید و مستندات آن مستقیم در اختیار رسانه ها قرار نگیرد همچنان در حد اظهاراتی گذرا و غیر قابل استناد باقی خواهد ماند.

صدای پای آب، بارقه امید رودخانه

درحالی که از یک طرف نگرانی برای حقابه استان البرز وجود، استاندار البرز ازدو برابر شدن حق آبه البرز از محل سدهای استان خبر داد.

استاندار البرز گفت: افزایش ۵۵ میلیون مترمکعبی حق آبه البرز طی پیگیری‌های مکرر در سفر وزیر نیرو به البرز مورد موافقت قرار گرفت و اکنون ابلاغ شده است.

شهبازی افزود: این اقدام به منظور تخصیص آب شرب و بهداشت نقاط جمعیتی شهری و روستایی استان البرز با توجه به افق ۱۴۲۵ محقق شد.

او با اشاره به این که افزایش حق آبه البرز طی سال های متمادی مطالبه مردم استان بوده است، می گوید: بر این اساس حق آبه البرز از محل سدهای استان دو برابر شده و به ۱۱۰ میلیون مترمکعب رسیده است.

شهبازی گفت: تخصیص آب شرب به البرز از محل سد طالقان، ۳۵ میلیون مترمکعب و از سد امیرکبیر ۲۰ میلیون مترمکعب بود که با این تخصیص جدید، سر جمع  ۵۵ میلیون مترمکعب افزایش یافت.

استاندار البرز افزود: با ابلاغ این مجوز، با توجه به جمعیت پیش بینی شده و سرانه مصرف، کل نیاز البرز به آب شرب در افق ۱۴۲۵ تامین می شود.

هر جا که آب هست زندگی هم هست

اگر وعده های مسئولان برای حفظ رودخانه کرج جامه عمل به خود بپوشاند، زندگی طبیعت و موجودات جاده کرج-چالوس تضمین می شود.

آسیب‌ها و فجایع زیست محیطی مثل از بین رفتن فضای سبز، حیات وحش، نشست زمین، افت آب‌های زیرزمینی و تغییر کاربری در البرز از سال‌ها قبل شروع شده است اما تونل انتقال آب کرج به تهران این فجایع را عمیق‌تر خواهد کرد.

همه این دغدغه‌ها در طول چند سال گذشته از سوی رسانه‌ها و فعالین محیط زیست دراستان البرز مطرح شده است؛ بسیاری از مردم در شبکه‌های اجتماعی در طول این مدت خواستار پاسخگویی وزارت نیرو و آب منطقه‌ای تهران شده‌اند که به نظر می رسد عزم جدی و ملی  برای ماندگاری این مایع حیاتی آب و آبادانی نیاز است.

گزارشی از دانیال خلج

انتهای پیام/د.خ