‌به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، مهدی طلوع‌وند؛ چند وقتی است که آتش درگیری‌ها بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان در منطقه قره باغ شعله ور شد و دو کشور در این منطقه درگیر هستند. این درگیری‌ها پیشینیه‌ای در حدود ۲۸ سال با خود دارد و هنوز هم با وجود تشکیل و استفاده از ابتکارات مختلف برای حل این مناقشه هنوز راه به جایی نبرده است.

گروه مینسک یکی از این ابتکارات است که توسط جامعه جهانی و کشور‌های آمریکا، فرانسه، روسیه، بلاروس، آلمان، ایتالیا، پرتغال، هلند، سوئد، فنلاند، ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای حل مناقشه قره باغ تشکیل شده، اما تاکنون راه به جایی نبرده است.

در این میان جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بازیگر‌های مهم منطقه غرب آسیا و همسابه با دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان همواره در تلاش بوده تا این مناقشه به صورت مسالمت آمیز حل و فصل شود، البته موضع ایران همان طور که اخیرا نیز از سوی علی اکبر ولایتی مشاور بین الملل رهبر انقلاب نیز اعلام شد موید آن است که ارمنستان باید سرزمین‌های اشغالی جمهوری آذربایجان در منطقه قره باغ که اراضی متعلق به جهان اسلام است را تخلیه کند؛ البته ایران در طول نخستین سال‌های درگیری در قره باغ کمک‌های بسیاری را به کشور جمهوری آذربایجان رسانده و مردم مسلمان این کشور را یاری کرده است.

اخیرا نیز روسیه به عنوان کشوری مهم و استراتژیک در منطقه با ابتکار مذاکرات آتش بس بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان در صدد این است که آرامش را در منطقه حکم فرما کند که این ابتکار نیز چند ساعت پس از توافق نهایی با شکست مواجه شد.

آنچه امروز و طی ۲۸ سال اخیر در منطقه قره باغ شاهد آن هستیم نیازمند این است که به صورت کامل ریشه یابی و تحلیل شود. به همین دلیل هم به سراغ سردار منصور حقیقت پور فرمانده میدانی نخستین گروه از نیروهای اعزامی به جمهوری آذربایجان برای آموزش نیروهای آذربایجانی در مقابله با ارمنستان و نماینده سابق مردم اردبیل در مجلس رفتیم تا از ابعاد کمتر شنیده شده و موضوعات مهم مناقشه قره باغ مطلع شویم.  در این رابطه با منصور حقیقت پور به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:

قره باغ موقعیت ممتاز جغرافیایی و اقتصادی دارد

باشگاه خبرنگاران جوان: لطفا درباره منطقه قره باغ، موقعیت آن و همچنین منابع و ثروت‌های طبیعی آن مناطق بفرمائید.

حقیقت‌پور: منطقه‌ای که ما امروز به نام قره باغ می‌شناسیم از دو بخش تشکیل شده است، بخش اول قره باغ تاریخی نام دارد و بخش دوم را به اسم ناگورنو قره باغ (قره باغ کوهستانی) می‌شناسیم. منطقه‌ای است در شمال غرب جمهوری اسلامی ایران که در جغرافیایی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان قرار گرفته است.

ترکیب جمعیتی این منطقه در ابتدا با اکثریت مسلمان بود و حضور دین اسلام هم در این منطقه سابقه طولانی دارد. آذری‌های مسلمان شیعه حضرت علی (ع) علاوه بر سکونت در این منطقه از مساجد و حوزه‌های علمیه این منطقه نیز بهره می‌بردند.

منطقه قره باغ از نظر جغرافیایی دارای اراضی حاصل خیز کشاورزی است که اگر در اختیار هر کشور قرار داشته باشد به توسعه کشاورزی در سطح منطقه کمک می‌کند. این منطقه از حیث موقعیت جغرافیایی در موقعیت ممتازی در قفقاز جنوبی قرار دارد که به مرز‌های کشورمان نیز نزدیک است و در مجموع می‌تواند موقعیت ممتاز جغرافیایی و اقتصادی برای کسی باشد که این منطقه در اختیار او قرار دارد.

باشگاه خبرنگاران جوان: آیا ثروت‌هایی مانند معادن مس و یا فلزات مشابه نیز در آنجا وجود دارد؟

حقیقت‌پور: منطقه دارای رگه‌های معدنی است، اما من سابقه‌ای از اکتشافات معدنی در آن سراغ ندارم؛ البته به لحاظ کشاورزی با داشتن آب و خاک مناسب موقعیت ممتازی برای کشاورزی دارد.

سیاست شوروی سابق چیدمان قومیت‌های متضاد در کنار هم برای تامین امنیت خود بود

باشگاه خبرنگاران جوان: منطقه قفقاز و شهر‌های آن همگی روزی از مناطق ایران بودند که در طول سال‌ها به دست امپراطوری تزاری روسیه افتاد و سپس در اختیار شوروی بود و پس از آن به صورت جمهوری‌های گوناگون تشکیل شد، هنگامی که شوروی دچار فروپاشی شد این جمهوری‌ها تحولات مختلفی را تجربه کردند که یکی از آن‌ها موضوع قره باغ بود، چرا ارمنستان به این منطقه از خاک جمهوری آذربایجان حمله و آنجا را اشغال کرد؟

حقیقت‌پور: چیدمان قومیت در شوروی سابق یک چیدمان موزاییکی بود که هدف آن اصلی بر پایه تامین امنیت مسکو تنظیم شده بود. آن هم به این شکل که اقوام متضاد را در کنار یکدیگر قرار می‌دادند و از طریق طراحی و جنگ اقوام سعی می‌کردند که کنترل منطقه در اختیار خودشان قرار بگیرد. امروز تاجیک‌ها در دوشنبه زندگی می‌کنند، اما موطن اصلی آن‌ها سمرقند و بخاراست نه دوشنبه. موطن اصلی تاجیک‌ها در اختیار ازبک‌ها قرار دارد و تاجیک‌ها به منطقه دوشنبه رانده شده‌اند که وطن آن‌ها نیست.

این بازی و جنگ با اقوام در قفقاز جنوبی و شمالی هم وجود دارد، در قفقاز جنوبی آذری‌ها در کنار ارمنی‌ها و در قفقاز شمالی آبخاز‌ها را در کنار گرجی‌ها داریم. مردم این منطقه در ابتدا کاملا مسلمان بودند. اما در دوره شوروی مهاجرت‌هایی را طراحی می‌کنند که ارامنه را به این منطقه کوچ می‌دهند تا در این منطقه مستقر شوند و جمعیت را به نفع ارامنه مهندسی می‌کنند تا به اکثریت برسانند.

هنگامی که این جمعیت به اکثریت رسیدند نوبت جداسازی این منطقه از جغرافیایی سیاسی جمهوری آذربایجان می‌رسد و خودشان به عنوان یک دولت محلی خودمختار آن مناطق را مدیریت کنند. در پایان عمر شوروی که روس‌ها به مسکو عقب نشینی می‌کنند و جمهوری‌های مختلفی از فروپاشی شوروی تشکیل می‌شود، ارمنی‌ها با تحریک بازیگران خارجی به دنبال این بودند که آذری‌های موجود را از این منطقه اخراج کنند. در این راستا هم به برخورد‌های خشن مانند کشتار خوجالی دست می‌زنند که در آن ۸۰۰ نفر از شیعیان ساکن در آنجا را به فجیع‌ترین شکل به قتل می‌رسانند.

با پیشروی و حرکت نیرو‌های نظامی که از سوی ایروان به سوی نخجوان جاری شده بود، ارمنی‌ها تلاش می‌کنند تا آذری‌ها را از منطقه خارج کنند که توام می‌شود با خیانت برخی از جریان‌های سیاسی جمهوری آذربایجان مانند جبهه خلق که تلاش آن‌ها براندازی دولت مرکزی باکو تحت ریاست ایاز مطلب اف. یکی از اقدامات جبهه خلق جمهوری  آذربایجان در راستای تضعیف و براندازی حکومت مرکزی آذربایجان تخلیه نیرو‌های خود از منطقه قره باغ است که این تخلیه باعث سقوط شوشا و فاجعه خوجالی می‌شود. همین نیرو‌هایی که از مناطق قره باغ خارج شده بودند به سوی باکو می‌آیند تا از طریق کودتا حکومت مرکزی را ساقط کنند، البته این اقدام با هماهنگی ارمنی‌ها انجام می‌شود تا آن‌ها راحت‌تر بتوانند منطقه قره باغ را اشغال کنند.

باشگاه خبرنگاران جوان: درباره منطقه شوشا و مختصات آن توضیح دهید.

حقیقت‌پور: شوشا در موقعیت مرتفع، مشرف و سرکوب قرار گرفته است، حتی هنگامی که در دوره قاجار دولتمردان قاجار به اینجا حمله می‌کنند و امکان تصرف شوشا را از دست افراد خودمختار در آن مقطع زمانی پیدا نمی‌کنند، نظامیان قاجار پیامی را توسط تیر و کمان به داخل قلعه شوشا می‌فرستند که این پیام همان شعر معروف «گر خدای من آن است که من می‌دانم شیشه را در بغل سنگ نگه می‌دارد» نوشته شده بود.

منطقه شوشا از نظر نظامی هم دارای یک موقعیت ممتاز است که قطعا با یک گروهان تقویت شده و یا ۱۰۰ نفر سرباز می‌شد آنجا را حفظ کرد، اما خیانت نیرو‌های جبهه خلق در تخلیه این منطقه زمینه اشغال شوشا را به دست نیرو‌های ارمنی فراهم می‌کند.  

ایران بر پایه مظلومیت جمهوری آذربایجان  به آنها کمک کرد

باشگاه خبرنگاران جوان: چه شد که ایران در جنگ اول قره‌باغ تصمیم گرفت به جمهوری آذربایجان در حوزه نظامی کمک کند؟ مواضع ایران در تحولات ابتدایی قره باغ در دهه ۹۰ میلادی چه بود؟  

حقیقت‌پور: من ضمن احترام به ارتباطی که برای ارتباطات قومی و همسایگی بین ایران و جمهوری آذربایجان قائل هستم، باید توجه کنیم که انگیزه اصلی ایران در این موضوع بحث قومیت نبود. بلکه دریافت وجدانی جمهوری اسلامی ایران این بود که در منطقه قره باغ یک ظلمی رخ داده و ما به همین دلیل هم بر پایه راهبرد‌های موجود در اصول خود جمهوری آذربایجان را مظلوم تشخیص دادیم و برای کمک به مظلوم ورود کردیم.

ما طی سال‌های اخیر به سوریه کمک کردیم در حالیکه نه با آن‌ها همسایه هستیم و نه ارتباط قومیتی داریم بلکه احساس کردیم که سوریه مظلوم است. جمهوری اسلامی ایران بر پایه مظلومیت جمهوری آذربایجان از ابتدای وقوع این ماجرا موضع گیری مشخصی داشته و امروز نیز بر همین موضع گیری ثابت قدم است که آذری‌ها مظلوم واقع شده اند، ارمنی‌ها متجاوز هستند، خاک قره باغ متعلق به جمهوری آذربایجان و جهان اسلام است پس ارمنستان باید قطعا منطقه قره باغ را تخلیه کند و به نیرو‌های جمهوری آذربایجان تحویل دهد. این انگیزه اصلی تمام مقامات، مسئولان سیاسی، مسئولان دینی، مراجع و رهبران دینی ایران است که موجب شد تا برای برقراری صلح و تقویت طرف آذری به او کمک کنیم.  

باشگاه خبرنگاران جوان: شما به عنوان فرمانده میدانی نیروهای ایرانی در این مناطق فضای آن روزها را چگونه مشاهده کردید؟

حقیقت‌پور: جمهوری آذربایجان در آن سال‌ها به تازگی استقلال پیدا کرده بود و نیرو‌های نظامی روس تمام مناطق این کشور را تخلیه کرده بودند. در حالیکه  این نیرو‌ها در ارمنستان حضور داشتند. یک شالکه سیاسی و امنیتی از دوران شوروی باقی مانده بود یعنی «ک گ ب» جمهوری آذربایجان و وزارتخانه‌ها سر جای خود بودند. اما طبیعی است که آن‌ها در گذشته وزارت دفاع و ارتش نداشتند لذا آذری‌ها با خلاء قدرت نظامی روبه‌رو بودند و مدت زمان بسیاری صرف شد که آذری‌ها خود را بازیابی کرده تا این نهاد‌ها را تشکیل دهند و این زمان توام شد با خیانت برخی جریان‌های سیاسی جمهوری آذربایجان  مانند جبهه خلق و فقدان روحیه در ارتش این کشور. همین اوضاع به ارمنستان کمک کرد علاوه بر اشغال ناگورنو قره باغ، ۷ شهر بزرگ دیگر جمهوری آذربایجان در اطراف قره باغ را نیز اشغال کند.  

باید در این اوضاع ارتش شکل می‌گرفت و مراکز تسلیحاتی، آموزشی و نظامی تجهیز می‌شد. علاوه بر این باید بین قوای مختلف نیز هماهنگی خوب  انجام می‌شد که هیچ کدام از این موارد وجود نداشت. یکی از نیاز‌های اصلی برای تشکیل ارتش در آن روز‌ها وجود نیروی هوایی خوب، نیروی زمینی قدرتمند، توپخانه و سایر موارد نظامی بود که در جمهوری آذربایجان وجود نداشت؛ لذا ورود اولیه ایران بدین گونه بود که ما بتوانیم یک گروه از نیرو‌های آذری را آموزش دهیم تا آن‌ها بتوانند در مرحله نخست جلوی پیشروی دشمن را سد کنند، پس از آن بتوانند با مقاومت در این منطقه پیشروی کرده و آنجا را آزاد کنند. در این رابطه قرار شد ما نزدیک به ۶ هزار و ۵۰۰ نفر یعنی ۱۱ گردان بیش از ۴۵۰ نفره از نیرو‌های آذری را منطبق با نیاز‌های آن‌ها آموزش دهیم که طبق تجهیزات و تسلیحات نیرو‌های آذری و زمین نبرد بود.  

کیفیت نیرو‌های آموزش دیده توسط ایران در جمهوری آذربایجان به حدی بود که آقای حیدر علی اف که من مشاور نظامی او نیز بودم، پس از  مشاهده نیرو‌های آموزش دیده گفت که «شما برای من پلنگ تربیت کردید نه سرباز». ما در ابتدا به نیرو‌های آذری آموزش‌های نظامی ارائه می‌دادیم و در ادامه پاره‌ای از نیازمندی‌هایی تسلیحاتی که داشتند را تامین می‌کردیم.  

ایران با درخواست مستقیم رئیس جمهور وقت جمهوری آذربایجان وارد این کشور شد

باشگاه خبرنگاران جوان: بسیاری این موضوع را مطرح می‌کنند که ایران در آن برهه خودسرانه وارد جمهوری آذربایجان شد، آیا این موضوع صحت دارد؟

حقیقت‌پور: ورود ما در این موضوع با درخواست خود آقای حیدر علی‌اف رئیس جمهور وقت جمهوری آذربایجان انجام شد. مگر بدون اجازه و درخواست جمهوری آذربایجان می توانستیم به آن کشور وارد شویم؟ این درخواست از سوی آقای حیدر علی‌اف مطرح شد و نماینده مستقیم او آقای رسول قلی‌اف رئیس مجلس این کشور پیگیری شد. از طرفی ژنرال محمدرفیع محمداف وزیر دفاع جمهوری آذربایجان نیز پیگیر این موضوع بود. 

باشگاه خبرنگاران جوان:  چرا بین جمهوری آذربایجان و جمهوری نخجوان فاصله جغرافیایی وجود دارد؟

حقیقت‌پور: ما یک کمربند ۶۵ کیلومتری در آنجا داریم که در اختیار ارامنه قرار دارد. نقشه‌هایی را در منطقه می‌خواستند پیاده کنند که یکی از آنها سناریوی پان ترکیسم بود. سناریوی پان ترکیسم در ابتدا از قفقاز شروع شد و سپس به عثمانی و ترکیه منتقل شد. هدف از طرح این سناریو هم ایجاد یک کشور واحد از حوزه اوراسیا که از ترکیه شروع می‌شد و بخشی از قفقاز و شمالغرب ایران را در بر می‌گرفت و بخش‌هایی از آسیای میانه یعنی کشور‌هایی مانند قرقیزستان، ترکمنستان و قزاقستان تداوم داشت. در واقع هدفشان این بود که این بخش را به یک حوزه سیاسی واحد تبدیل کنند.  

به دلیل اینکه طرح فوق موقعیت سرزمین‌های شوروی سابق را تهدید می‌کرد، شوروی سابق برنامه ریزی کرده بود تا ارتباط کالبدی یا سرزمینی این سناریو را قطع کند. به همین دلیل هم در چیدمان قومیت کمربندی را طراحی کرد که به لحاظ سرزمینی و روی زمین این ارتباط قطع شود و به طرف مقابل یعنی عثمانی‌ها که طراح این موضوع بودند هشدار دهد و بگوید که به همین راحتی‌ها نیست که شما فکر کنید با طراحی یک نقشه بتوانید به راحتی قفقاز جنوبی و شمالی را تصاحب کنید. بیاید از این منطقه به شمالغرب ایران را بگیرید سپس از حاشیه خزر به سوی قرقیزستان و ترکمنستان بروید و پس از آنجا بخش هایی از سرزمین های ترک نشین افغانستان را هم تصاحب کنید. به همین دلیل هم از طریق یک اقدام امنیتی و نظامی موردنظر خود شوروی ارتباط این منطقه را قطع کردند. 

باشگاه خبرنگاران جوان: آیا ارمنی‌ها قصد داشتند که نخجوان را هم تصاحب کنند یا خیر؟

حقیقت‌پور: اگر ارمنی‌ها این امکان را داشتند که نخجوان را هم تصاحب کنند حتما این کار را انجام می‌دادند و بیشتر از این هم پیشروی می‌کردند. من به یاد دارم که «مین» یکی از نیاز‌های اساسی نیرو‌های نظامی خوب و وفادار جمهوری آذربایجان و شبه نظامیان آن بود تا از طریق مین کاری در زمین‌های خود مانع از پیشروی ارمنی‌ها شوند.  

باید به این نکته هم اشاره کرد که برای حضور ارمنی‌ها در نخجوان هیچ توجیه تاریخی و منطقی هم وجود نداشت. در حالیکه ارمنی‌ها از چند سال پیش با ورود به منطقه قره باغ ترکیب جمعیتی آنجا را بر هم زده بودند و این موضوع شد پایه‌ای برای ادعا‌های بعدی آن‌ها نسبت به مالکیت قره باغ. اما در نخجوان آسیب‌هایی ایراد کردند که یکی از آن‌ها قطع خط آهن و راه‌های زمینی منتهی به نخجوان بود. اگر محبت ایران در اتصال سرزمینی بین  بیله سوار و نخجوان نبود قطعا نخجوان به لحاظ اقتصادی و سیاسی هم سقوط می‌کرد که نتیجه‌ای جز واردآمدن زیان‌های بیشتر به جمهوری آذربایجان نداشت. در واقع جمهوری اسلامی ایران نزدیک به ۳۰ سال است که از دو طریق ارتباط زمینی آستارا و بیله سوار به نخجوان به آن‌ها کمک می‌کند.

برادران آذری ما نه تنها در زمان عادی بلکه در زمان جنگ هم از سرزمین ما استفاده کردند. هنگامی که نیرو‌های نظامی آن‌ها در زمان جنگ در منطقه گرفتار شده بودند و محاصره شده بودند به آن‌ها اجازه دادیم تا با عبور از ارس و داخل خاک ما به مناطق خودشان وارد شوند.

ایران در زمان آقای ایلچی بیگ هم به جمهوری آذربایجان کمک نظامی می‌کرد

باشگاه خبرنگاران جوان:  آقای ایلچی بیگ رئیس جمهور اسبق جمهوری آذربایجان در یک مصاحبه ادعا می‌کند که ایران می‌خواست به ما کمک کند، اما من قبول نکردم موضوع این ادعا چیست؟

حقیقت‌پور: آقای ایلچی بیگ اصلا فرد متعادلی نبود و به شدت هم اعتقادات پان ترکیسم داشت که یک مزدور چند جانبه بود یعنی هم برای ترکیه کار می‌کرد و هم برای آمریکا و رژیم صهیونیستی. ما در زمان او هم کمک‌های بسیاری را به جمهوری آذربایجان انجام دادیم، اما چون او یک فرد دائم الخمر بود حافظه خوبی هم نداشت و این کمک‌ها را فراموش کرده بود. همان مین‌هایی که نیرو‌های آذری برای مقابله با وارد شدند و پیشروی نیرو‌های ارمنی نیاز داشتند در زمان او برای آن‌ها تامین شد. این حرف صحت دارد چراکه اصل درخواست کمک از ایران در زمان آقای ایاز مطلب اف و حیدر علی اف مطرح شد. حتی در زمانی که آقای ایلچی بیگ در باکو مستقر بود، ما از آقای حیدر علی اف در نخجوان حمایت می‌کردیم و به او کمک‌های بسیاری را می‌رساندیم.

باشگاه خبرنگاران جوان: ماجرای کمک‌های ایران در تاسیس اردوگاه و کمک به اسکان ۶۰ هزار نفر از مردم جمهوری آذربایجان در داخل کشورمان چه بود؟

حقیقت‌پور: ظرفیت اردوگاه احداث شده توسط ایران در حدود ۱۰۰ هزار نفر بود و در منطقه ایمیشلی قرار داشت که از نظر جغرافیایی در مقابل روستای تازه کند و پارس آباد مغان ما قرار داشت. من یک بار هم به همراه آقای حیدر علی اف از این منطقه بازدید کردیم. افراد و نهاد‌های بسیاری را در تاسیس و تداوم فعالیت این اردوگاه نقش داشتند؛ هلال احمر ایران یکی از آن‌ها بود. البته مرحوم آقای علی نژاد فرماندار وقت پارس آباد مغان بود که این اردوگاه مسجد و مدرسه راه اندازی کردند و به طور مرتب هم مواد غذایی هم در آنجا توزیع می‌کردند. از نظر بهداشتی هم این اردوگاه امکانات خوبی داشت و بیش از ۶۰ هزار نفر در آنجا ساکن بودند. هنگامی که آقای حیدر علی اف از آنجا بازدید کرد بابت خدماتی که در آنجا ارائه می‌شد بسیار سپاسگزار بود.

مردم جمهوری آذربایجان مدیون ایران هستند

باشگاه خبرنگاران جوان: آقای عبدالعلی زاده که در آن موقع استاندار آذربایجان شرقی بود روایتی دارد از نحوه کمک ایران به مردم جمهوری آذربایجان و تماس‌های رد و بدل شده بین آقای حیدر علی اف و آیت الله هاشمی رفسنجانی که منجر شد به تامین نیاز‌های اساسی مردم آنجا مانند نان و سایر اقلام، شما چقدر در جریان این تماس‌ها بودید؟

حقیقت‌پور:  ما در این رابطه باید از آقای عبدالعلی زاده که در دوران استانداری خود در آذربایجان شرقی در این مقطع تشکر کنیم که تلاش‌های بسیاری را به ویژه برای نخجوان انجام دادند. جمهوری اسلامی ایران برای نخجوان سنگ تمام گذاشت و من در خاطر دارم که ما در مقطعی برای تامین نیاز‌های مردم آنجا کوپن هم اعلام کردیم. کوپن‌های توزیع شده برای این بود که مردم از طریق آن‌ها نفت و گوشت و سایر اقلام موردنیاز خود را تامین کنند.  

این موارد نباید از ذهن مردم ما و مردم جمهوری آذربایجان و نخجوان خارج شود که این لطف رهبر انقلاب و استاندار‌ها و فرماندار‌های فداکار ما بود که علاوه بر اداره ایمیشلی، نخجوان را هم مانند مرند و خوی مدیریت می‌کردیم و نیاز‌های آن‌ها به طور کامل از طریق یک دفترچه‌هایی تامین می‌شد. ما ارزاق را به قیمت پایه به آن‌ها می‌دادیم و مردم نخجوان کالا‌های مورد نیاز خود را با پول ایرانی تهیه می‌کردند. البته در برخی موارد هم این کالا‌ها به صورت رایگان و هدیه به آن‌ها داده می‌شد که این کار بزرگ را کمیته امداد، استانداری آذربایجان شرقی، فرمانداران مناطق مرزی ایران و هلال احمر به ثمر رساندند.

باشگاه خبرنگاران جوان:  آیا در نخجوان هم نیروهای آموزش دیده خود آذری هم حضور داشتند یا نیروهای ایرانی در آنجا حاضر بودند؟

حقیقت‌پور: ما در نخجوان درگیری نظامی نداشتیم، چون نخجوان با قره باغ فاصله دارد. شاید برای اشغال مناطقی مانند جبرائیلی، فضولی، کلبجر و زنگیلان که در حاشیه قره باغ بود  ارمنی ها بهانه داشتند اما برای اشغال نخجوان هیچ بهانه ای نداشتند. البته در آنجا درگیری ها محدودی نیز رخ می داد و درگیری زمینی در آنجا نداشتیم.

گروه مینسک به دنبال این نیست که قره باغ را از دست متجاوزان بگیرد

باشگاه خبرنگاران جوان: چه ابتکار‌های جهانی برای حل این موضوع در سازمان‌های جهانی مانند سازمان ملل انجام شده؟ آیا قطعنامه‌هایی هم صادر شده است؟

حقیقت‌پور: یکی از اشتباهات بزرگ دولتمردان آذربایجان این است که باورشان را از تولید یک اراده ملی بر پایه مقاومت و دفاع برداشتند، این باور را به سوی مذاکره سوق دادند و فکر کردند که می‌توانند پشت میز مذاکره حق و حقوق خود را بگیرند. فارغ از اینکه جمهوری آذربایجان از طرف مقابل خود در پای میز مذاکره که اروپا و آمریکا و روسیه در گروه مینسک چه تعریفی دارد. یکی از انتقادات جدی به سازمان ملل این است که خروجی‌های بی فایده و بدون تضمین در ارتباط با قره باغ صادر کرد که نتیجه‌ای نداشت. آذری‌ها در این  ۲۸ سال فریب مذاکرات سیاسی را خوردند، گروه مینسک که تشکیل شد برای این نبود که فقط آتش بس را محقق کند بلکه آتش بس مرحله اول کار است. گروه مینسک وقتی می‌توانند رسالت خودشان را انجام دهند که حق را به حق دار برسانند.  

ما در طول این سال‌ها هیچ رفتاری از گروه مینسک مبنی بر اینکه اراده‌ای داشته باشد که قره باغ را آزاد کند و به صاحب اصلی آن بازگرداند، مشاهده نکرده ایم. امروز هم اگر این گروه بخواهد که مدعی شود و ورود کند فقط برای خریدن زمان و سرد شدن موضوع است. اکنون نزدیک به سه دهه است که این موضوع در جریان است و می‌خواهد که موضوع فراموش شود و آذری‌های بپذیرند که این منطقه از دست رفته است. اما آن‌ها نباید این موضوع را قبول کنند؛ لذا من به هر گونه مذاکرات این چنینی مظنون و مشکوک هستم و معتقدم که گروه مینسک به دنبال این نیست که قره باغ را از دست متجاوز تحویل بگیرد و به صاحب اصلی آن بازگرداند.  

ایران در قره باغ از مظلوم یعنی جمهوری آذربایجان دفاع می‌کند/ دولتمردان جمهوری آذربایجان با لباس رزم وارد میدان مبارزه شوند

باشگاه خبرنگاران جوان: جمهوری اسلامی ایران به عنوان میانجی چه نقشی در حل مناقشه قره باغ می تواند داشته باشد؟

حقیقت‌پور:  اصول جمهوری اسلامی ایران با اصول گروه مینسک تفاوت دارد. ایرانی‌ها بر پایه اصولی که از مکتب شیعه، دین اسلام، قرآن کریم و تعالیم امام و رهبر انقلاب گرفته اند، طرفدار حق هستند. ما اگر به دنبال صلح و یا آتش بس هستیم باید به دنبال صلحی باشیم که منجر به احقاق حق شود. ما در این قضیه بی طرف نیستیم و اعتقاد داریم که آذری‌ها مورد ظلم قرار گرفته اند و چون آذری‌ها مورد ظلم قرار گرفته اند وظیفه داریم که از مظلوم دفاع کنیم. یعنی همانطور که از ابتدای این مناقشه تمامی مقامات سیاسی و مذهبی ما حق را به آذربایجان دادند که مظلوم واقع شده است.  

ما زمانی باید به آذربایجان کمک کنیم که آذری‌ها یک اراده ملی برای مقاومت داشته باشد، اکنون کمی شک داریم که آذری‌ها اراده ملی برای این کار داشته باشند، چون اگر اراده برای این کار داشتند چند تروریست آدم کش را وارد منطقه نمی‌کردند. به قدر کافی در بین جوانان آذری استعداد وجود دارد و این جوانان سرمایه‌های بسیار بزرگی برای آذربایجان هستند. من چندین ماه جوانان آذری را آموزش می‌دادم و افسران ما با آن‌ها مانوس شده بودند، خانواده‌های این جوانان از ما تشکر می‌کردند که شما علاوه بر آموزش رزم و نبرد به جوانان ما، به آن‌ها دین داری و نماز خواندن نیز آموزش داده‌اید.

ما این اراده را در مقامات آذربایجان نمی‌بینیم. امروز زمان جنگ است، چند نفر از مقامات آذربایجان لباس رزم پوشیده اند و به میدان آمده‌اند؟ وزرای ما در دفاع مقدس مدت‌ها لباس بسیجی بر تن می‌کردند و حتی وزیر ما شهید تندگویان وزیر اسبق نفت در منطقه نظامی اسیر شد. بسیاری از نمایندگان امام ما همچون شهید محلاتی در میدان نبرد شهید شدند.  

خواهش می‌کنم مقامات جمهوری آذربایجان به این نکته توجه کنند که هیچ سرمایه‌ای از این بالاتر نیست که ما بر ملت خودمان تکیه کنیم و جلوتر از مردم خود حرکت کنیم. چند نفر از فرماندهان سپاه، لشکر و تیپ‌های ما در دفاع مقدس شهید شدند. اکنون جای آن است که آقای الهام علی اف، وزرا، نمایندگان مجلس و خانواده‌های آن‌ها لباس رزم بپوشند و به جلو بروند مطمئن باشند که مردم غیرتمند آذربایجان پشت آن‌ها حرکت خواهند کرد. اگر آن‌ها بیایند بدون هیچ چشم داشتی برای آزادی وطن خودشان تلاش می‌کنند. هر کدام از تروریست‌هایی که در منطقه حضور دارند در حدود ماهیانه ۵ هزار دلار حقوق دریافت می‌کنند و دولت آذربایجان باید از جیب مردم خود این پول را پرداخت کند. پس بهتر است که از سرمایه بزرگی به نام مردم جمهوری آذربایجان که در کنارشان وجود دارد استفاده کنند. تجربه سوریه تجربه بزرگی است که این موضوع را اثبات می‌کند. من همان موقع هم به آقای حیدر علی اف و آقای رسول قلی اف گفتم که بیایید و مردم را بسیج و سازماندهی کنید یعنی همان کاری که ما با آن جنگ هشت ساله را اداره کردیم.

تجربیات ما را کشور‌های سوریه، یمن، عراق و افغانستان اجرا کردند کدام یکی از آن‌ها بازنده نبرد هستند. شما یمنی‌های دست خالی و پا برهنه را نگاه کنید که در مقابل عربستان غول تسلیحاتی خلیج فارس ایستاده اند در حالیکه عربستان تنها نیست و تمام دنیا هم به آن کمک می‌کنند، اما یمنی‌ها با استفاده از تجربه ما کمر عربستان را می‌شکنند، اما این اراده را در مقامات آذربایجان نمی‌بینیم آن‌ها باید می‌آمدند و این تجربه را اجرایی می‌کردند.  

جا داشت که امروز آقای الهام علی اف لباس رزم می‌پوشید و اسلحه بر دوش می‌گرفت و وارد میدان نبرد می‌شد. یعنی مشابه آنچه رهبر انقلاب و شهید چمران در دوران دفاع مقدس انجام می‌دادند را انجام دهند که حضور آن‌ها باعث می‌شود که مردم جمهوری آذربایجان بسیار دلگرم شوند و با روحیه بهتری وارد میدان شوند، تا این مهم تولید نشود و امید ما به این باشد که منتظر باشیم گروه مینسک بخواهد قره باغ را آزاد کند و به آذربایجان تحویل دهد، این امید رفتن به ترکستان است.

ارمنستان قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا نمی‌کند/ هدف آمریکا تشکیل اسرائیل دوم در قره باغ است

باشگاه خبرنگاران جوان: چه ابتکارهای جهانی برای حل این موضوع در سازمان های جهانی مانند سازمان ملل انجام شده؟ آیا قطعنامه هایی هم صادر شده است؟

حقیقت‌پور: این قطعنامه‌ها را چه کسی باید اجرا کند. ارمنستان هم اکنون در حال اداره توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی است و این قطعنامه‌ها را اجرا نمی‌کند. آمریکایی‌ها برای منطقه برنامه دارند و برنامه آن‌ها این است که قره باغ را به یک کشور مستقل تبدیل کنند. بعد از آن همانند تشکیل رژیم صهیونیستی یک غده سرطانی را در این منطقه ایجاد کنند و در این منطقه مستقر شوند تا در قره باغ باقی بمانند. یعنی در مجاورت کشور‌های مهمی مانند ایران، روسیه و سایر کشور‌های منطقه ساکن شوند، آمریکایی‌ها شاید به ظاهر حرف‌های حقوق بشری بسیاری مطرح کنند، ولی در عمل حرف‌هایی که به نفعشان نباشد را اجرا نمی‌کنند.  

امروز در جنگ یمن آمریکایی‌ها از عربستان حمایت می‌کنند تا مردم مظلوم یمن. شما مطمئن باشید که آمریکایی‌ها در موضوع قره باغ هم طرف متجاوز را می‌گیرند تا قره باغ مستقل شود و این کشور را به طور کامل تحت کنترل خود قرار می‌دهند. 

باشگاه خبرنگاران جوان: اینکه آمریکا فقط برای جمهوری خودخوانده آرتساخ که در قره باغ مستقر است، ویزا صادر می کند صحت دارد یا خیر؟

حقیقت‌پور: من چشم انداز آمریکا را برای شما تشریح کردم. آمریکایی ها به دنبال این هستند که این منطقه را به استقلال برسانند و در این منطقه باقی بمانند. البته آنها از سه یا چهار سال قبل به این جمع بندی رسیده اند و برپایه همین جمع بندی هم با اجرای کودتا در ارمنستان، این کشور را از حوزه کنترلی روسیه خارج کردند و ایروان به جای اینکه در اختیار مسکو باشد در اختیار آمریکا قرار دارد.

آقای حیدر علی اف گفت ایران برای من به جای سرباز، پلنگ تربیت کرد

باشگاه خبرنگاران جوان: خاطره ای از جلسه با آقای حیدر علی اف دارید، چون من شنیدم که شما از دست آقای حیدر علی اف نشان قهرمان ملی آذربایجان را دریافت کرده‌اید. در صورت امکان درباره جلسات آن روزها توضیح بفرمائید.

حقیقت‌پور: مقامات جمهوری آذربایجان به ما لطف داشتند چراکه هم ما و هم آن‌ها آذری بودند. همواره هم ما را مورد محبت خود قرار می‌دادند و هدایای نظامی نیز به ما اهدا می‌کردند. اما اینکه نشان قهرمان ملی آذربایجان باشد نه اینطور نیست. یعنی همان هدایای نظامی هستند که ما هم اگر مهمان نظامی خارجی داشته باشیم به او اهدا می‌کنیم.  

باید به این نکته هم اشاره کنیم که آقای حیدر علی اف همواره در جلساتی که ما با او داشتیم، از کار‌های ما سپاسگزار بود. من در جلسات مداومی که با او داشتم و موقعیت منطقه را برای آقای علی اف تشریح می‌کردم، اظهارنظر‌های جالبی می‌کردند و می‌گفتند که نسبت به ایران و عزیزان نیروی قدس سپاه که در آنجا حضور داشتند محبت دارند و اظهار ارادت می‌کردند. آقای حیدر علی اف در مانوری که شما فیلم آن را در اینترنت مشاهده کردید نیز حضور دارد و در آنجا رمز مانور که نام حضرت سیدالشهدا (ع) بود را اعلام کرد. پس از انجام موفق مانور درمقابل تمام مقامات آذربایجان برای اولین بار یک تشکیلات منظم نظامی سرود ملی جمهوری آذربایجان را خواند.  

در آنجا دو مطلب وجود دارد که گفته نشده است؛ نخست اینکه آقای حیدر علی اف گفت که شما برای من سرباز تربیت نکردید بلکه پلنگ تربیت کردید. مورد دوم هم این بود که آقای رسول قلی اف اگر کسی در این منطقه نبود به خاطر احساساتی که از عملکرد این نیرو‌ها داشتم گریه می‌کردم.

باشگاه خبرنگاران جوان: کلام آخر...

حقیقت‌پور: من معتقد هستم که مقامات جمهوری آذربایجان باید ظرفیت اعتقادی و مردمی خودشان را باور کنند. موضع شخصی من که با موضع جمهوری اسلامی ایران هم یکسان است این است که قره باغ خاک اسلام و جمهوری آذربایجان است، ارمنستان متجاوز است و ارمنستان باید این منطقه را تخلیه کند؛ برای اینکه در تاریخ این مطلب تکرار نشود ارمنستان باید خسارت‌های مالی و معنوی که در ۲۸ سال گذشته به مردم جمهوری آذربایجان وارد شده است را پرداخت و آنها را راضی کند.

انتهای پیام/