به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم می‌پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اکْتَسَبَتْ ۗ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ ۖ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا ۚ أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ
خدا هیچ کس را تکلیف نکند مگر به قدر توانایی او، نیکی‌های هر کس به سود او و بدیهایش نیز به زیان خود اوست. پروردگارا، ما را بر آنچه به فراموشی یا به خطا کرده‌ایم مؤاخذه مکن. بار پروردگارا، تکلیف گران و طاقت فرسا که بر پیشینیان ما نهاده‌ای بر ما مگذار. پروردگارا، بار تکلیفی فوق طاقت ما بر دوش ما منه، و بیامرز و ببخش گناه ما را، و بر ما رحمت فرما، تنها آقای ما و یاور ما تویی، پس ما را بر گروه کافران یاری فرما.
فایل صوتی تلاوت آیه ۲۸۶ سوره بقره
تفسیر آیه ۲۸۶ سوره بقره
پیامبر (ص) خداوند تعالی به من فرمود: من به تو و به امّت تو، گنجینه‌ای از گنجینه‌های عرشم دادم که سوره‌ی فاتحهًْ‌الکتاب و آیات آخر سوره‌ی بقره می‌باشد.
گاهی منشا فراموشی، سهل انگاری خود انسان است که قابل مؤاخذه می‌باشد. چنانکه خداوند می‌فرماید: «کَذلِکَ أَتَتْکَ آیاتُنا فَنَسِیتَها وَ کَذلِکَ الْیَوْمَ تُنْسی»؛ آن چنانکه آیات ما بر تو آمد و تو آن‌ها را فراموش کردی، همان گونه امروز نیز تو به فراموشی سپرده می‌شوی؛ لذا در این آیه از فراموش کاری در کنار خطاکاری، طلب آمرزش می‌شود. در ضمن از مجازات‌های سنگین که در اثر طغیان و فساد امّت‌های پیشین بر آن‌ها تحمیل شد، درخواست عفو می‌شود.
بیشتر بخوانید
در این آیه انسان تمام مراحل لطف را از خداوند می‌خواهد:مرحله اوّل عفو است که محوآثار گناه و عقاب است. مرحله دوّم مغفرت و محو آثار گناه از روح است و مرحله سوّم بهره گیری از رحمت پروردگار و پیروزی بر کافران می‌باشد.
«لا یُکَلِّفُ اللّهُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَها» در آیات دیگر نیز فرموده است: «ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ» و «یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ»؛ پیامبر اسلام (ص) نیز فرموده است:من به دین آسان و سهل مبعوث شده ام.
پیام‌های آیه ۲۸۶ سوره بقره
۱-تکالیف الهی، بیش از توان انسان نیست. «لا یُکَلِّفُ اللّهُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَها» اسلام، دینِ آسانی است، نه سخت گیری.
۲-اعمال ما آثاری دارد که بازتابش به خود ما برمی گردد. «لَها ما کَسَبَتْ وَ عَلَیْها مَا»
۳-انسان، آزاد و صاحب اختیار است. «لَها ما کَسَبَتْ»
۴-انجام یا ترک دستورات الهی، سود وضررش برای خود ماست. «لَها... عَلَیْها»
۵-کسانی که می‌گویند: «سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» وسراپا عادل ومتّقی هستند، بازهم از خطا ونسیان‌های خود نگرانند ودعا می‌کنند. «إِنْ نَسِینا أَوْ أَخْطَأْنا»
۶-به تاریخ گذشتگان وحوادث تلخ آنان بنگریم تا درس عبرت گرفته وبه خدا پناه ببریم. «کَما حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنا»
۷-آداب دعا آن است که ابتدا به ضعف خود اقرار کنیم؛ «لا طاقَهَ لَنا» سپس به عظمت خداوند گواهی دهیم؛ «أَنْتَ مَوْلانا» آنگاه خواست خود را مطرح کنیم. «وَ اعْفُ عَنّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا»
۸-پیروزی اسلام بر کفر، خواسته دائمی مؤمنان است. «فَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ»
انتهای پیام/
